Zarząd województwa śląskiego ogłosił nabór wniosków na dofinansowanie projektów dla działania 4.6.1 „Czyste powietrze". To już kolejne rozdanie środków, które służą do eliminowania z krajobrazu miast, miasteczek i wsi starych pieców (tzw. kopciuchów), przyczyniających się w dużym stopniu do zanieczyszczenia powietrza i powstawania zjawiska smogu. Wymiana i utylizacja takich urządzeń musi być powiązana z przyłączeniem danego budynku do sieci ciepłowniczej, jeżeli jest taka możliwość (co jest optymalnym rozwiązaniem), a tam gdzie jej nie ma lub jest ekonomicznie nieuzasadniona, stary piec należy zastąpić urządzeniem nowszej generacji.

Czytaj także:

Program Czyste Powietrze: konieczne są zmiany

Niska emisja

Cytując regulamin konkursu, przedmiotem dofinansowania może być wymiana lub modernizacja indywidualnych źródeł ciepła (w tym na paliwa stałe, za wyjątkiem węgla brunatnego). Przy tym wspierane mogą być wyłącznie tzw. przedsięwzięcia niskoemisyjne, co oznacza, że wymianie bądź modernizacji podlegać mogą wyłącznie bezklasowe źródła ciepła na paliwa stałe oraz źródła ciepła na paliwa stałe klasy trzeciej i czwartej (według normy PN-EN 303-5:2012). Należy podkreślić, że preferowana jest wymiana kotłów bezklasowych oraz klasy trzeciej, co oznacza, iż z spośród wniosków zgłoszonych przez mieszkańców w pierwszej kolejności gmina powinna wymienić kotły bezklasowe i trzeciej klasy, a w dalszej kolejności może finansować wymianę kotłów czwartej klasy. Odpowiednie zapisy dotyczące preferowania wymiany kotłów bezklasowych i klasy trzeciej powinny znaleźć się w regulaminie naboru skierowanego do mieszkańców (lub w regulaminie przeprowadzania przedsięwzięć niskoemisyjnych).

Tak jak zostało wcześniej zauważone, powyższe działanie powinno być realizowane poprzez:

- likwidację starego źródła i podłączenie budynku do sieci ciepłowniczej lub sieci gazowej,

- wymianę źródła ciepła na źródła spełniające standardy niskoemisyjne, zasilane gazem, węglem kamiennym, energią elektryczną, biomasą lub innymi odnawialnymi źródłami energii. Wymiana źródeł ciepła możliwa jest jedynie w przypadku, gdy nie ma możliwości podłączenia do ciepła sieciowego lub gdy takie podłączenie nie jest uzasadnione ekonomicznie.

Budynki po termomodernizacji

Zgodnie z przyjętymi regułami, które mają zapewnić jak największą efektywność wszystkich proekologicznych działań, wymiana urządzeń lub podłączanie do sieci może dotyczyć tylko tych budynków mieszkalnych jednorodzinnych, które charakteryzują się minimalnym standardem efektywności energetycznej lub zostały poddane (poddawane są obecnie) termomodernizacji, która zakończy się w najbliższym czasie, a w każdym razie takim, które pozwolą na zamknięcie całego programu operacyjnego (co do zasady termin ten nie powinien zatem przekraczać połowy 2023 roku). Jeśli budynek nie spełnia wspomnianego standardu, konieczne jest przeprowadzenie termomodernizacji budynku np. ze środków programu STOP SMOG.

Obowiązujący standard efektywności

Jakie zatem budynki kwalifikują się do naboru? Zgodnie z definicją, umieszczoną w regulaminie konkursu, za budynek spełniający minimalny standard efektywności energetycznej uznaje się ten, dla którego uzyskano pozwolenie na budowę po 15 grudnia 2002 r. lub w którym po tej dacie wykonano przynajmniej jeden rodzaj niżej wymienionych prac termomodernizacyjnych w odniesieniu do pomieszczeń mieszkalnych budynku (ocieplenie/modernizacja powinny uwzględniać wpływ na zmniejszenie strat energetycznych budynku – zgodnie ze sztuką przeprowadzania termomodernizacji), tj. docieplenie:

- ścian zewnętrznych,

- stropów,

- podłóg na gruncie,

- fundamentów,

- stropodachów,

- dachów,

- lub wymianę stolarki okiennej i drzwiowej w przegrodach zewnętrznych budynków.

Od Dąbrowy do Żywca

Wnioski o dofinansowanie wolno składać następującym jednostkom samorządu terytorialnego (gminy): Bielsko-Biała, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Godów, Katowice, Knurów, Myszków, Pszczyna, Rybnik, Sosnowiec, Tarnowskie Góry, Tychy, Wodzisław Śląski, Zabrze, Żory oraz Żywiec. Jednostki te będą to mogły robić od 23 sierpnia do ósmego listopada. Wyniki konkursu mają zostać ogłoszone w maju przyszłego roku.

Więcej informacji o konkursie, w tym regulamin naboru, kryteria wyboru projektów, można znaleźć na stronie www.rpo.slaskie.pl

Gmina Środki na dofinansowanie projektów w euro

Bielsko-Biała 788 197

Dąbrowa Górnicza 181 544

Gliwice 1 562 118

Godów 119 431

Katowice 2 558 643

Knurów 207 222

Myszków 275 941

Rybnik 859 032

Sosnowiec 1 688 415

Tarnowskie Góry 533 048

Tychy 989 895

Wodzisław Śląski 320 011

Zabrze 1 125 678

Żory 467 123

Żywiec 272 692

Przedsięwzięcie niskoemisyjne

Na potrzeby naboru do działania 6.4.1 „Czyste powietrze" przedsięwzięcia niskoemisyjne to takie, których przedmiotem jest przygotowanie i realizacja ulepszenia, w wyniku którego następuje wymiana urządzeń lub systemów grzewczych ogrzewających budynki mieszkalne jednorodzinne lub urządzeń lub systemów podgrzewających wodę użytkową w tych budynkach, które nie spełniają standardów niskoemisyjnych (tj. wymiana źródeł ciepła na paliwa stałe klasy trzeciej i czwartej oraz urządzeń bezklasowych), w wyniku którego następuje:

- wymiana na źródła spełniające standardy niskoemisyjne (zasilane gazem, węglem kamiennym, energią elektryczną, biomasą lub innymi odnawialnymi źródłami energii). Urządzenia na paliwa stałe musza być wyposażone w automatyczny podajnik i nie mogą posiadać rusztu awaryjnego ani elementów umożliwiających jego zamontowanie. Dla urządzeń podlegających wymianie konieczny jest dowód na ich zezłomowanie, likwidację lub utylizację. Wymiana źródeł ciepła możliwa jest jedynie w przypadku, gdy nie ma możliwości podłączenia do ciepła sieciowego,

- przyłączenie budynku mieszkalnego jednorodzinnego odpowiednio do sieci ciepłowniczej lub gazowej (włączenie do sieci). Dla urządzeń podlegających likwidacji konieczny jest dowód na ich zezłomowanie, likwidację bądź utylizację. ?

Ubóstwo energetyczne

W przypadku projektów, w których wsparcie skierowane jest do mieszkańców zagrożonych tzw. ubóstwem energetycznym, zastosowanie ma definicja ubóstwa energetycznego zawarta w regulaminie konkursu. Za projekt, w którym wsparcie rzeczywiście skierowane jest do takiej grupy mieszkańcom, wolno uznać ten, w którym co najmniej osiem procent budynków ujętych w kosztach kwalifikowanych, jest zamieszkiwana przez osoby spełniające warunki wspomnianej definicji.

Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków, tj. Dz.U. z 2021 r. poz. 554.