Istota bezpodstawnego wzbogacenia i nienależnego świadczenia - wyrok Sądu Apelacyjnego

Przed konsekwencjami związanymi z nienależnym pobraniem świadczenia, chroniona jest jedynie osoba, która znajdowała się w błędzie co do swojego obowiązku. Jeśli takiego błędu nie było (świadczący wiedział lub powinien wiedzieć, że nie był zobowiązany), to ochrona jest wyłączona, a świadczący nie może się domagać zwrotu na podstawie bezpodstawnego wzbogacenia.

Publikacja: 26.03.2020 16:00

Istota bezpodstawnego wzbogacenia i nienależnego świadczenia - wyrok Sądu Apelacyjnego

Foto: 123RF

Tak orzekł Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyrokiem V ACa 173/18 z 8 kwietnia 2019 r.

W trakcie postępowania upadłościowego syndyk założył w banku rachunek dla masy upadłościowej. Po kilku miesiącach do banku wpłynęło zawiadomienie z urzędu skarbowego (dalej: US) o zajęciu rachunku bankowego. Bank przekazał żądaną kwotę zgodnie z zawiadomieniem. Dokonując zajęcia egzekucyjnego, naczelnik US działał jako organ egzekucyjny, który po wyegzekwowaniu kwoty przekazał ją poszczególnym wierzycielom. Syndyk złożył reklamację w sprawie niezgodnej z prawem realizacji zajęcia rachunku bankowego. Bank zwrócił kwotę na rachunek założony przez syndyka, wskazując, że „przyczyną zaistniałej sytuacji był błąd systemu bankowego". Wobec tego bank zaczął domagać się od Skarbu Państwa zapłaty z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia za przekazanie kwoty, która została zajęta przez naczelnika urzędu skarbowego. Pozwany Skarb Państwa stwierdził, że nie można żądać zwrotu świadczenia, jeżeli spełniający świadczenie (bank) wiedział, że nie był do świadczenia zobowiązany, chyba że spełnienie świadczenia nastąpiło z zastrzeżeniem zwrotu albo w celu uniknięcia przymusu lub w wykonaniu nieważnej czynności prawnej. W przedmiotowym stanie faktycznym świadczenie nie zostało spełnione z zastrzeżeniem zwrotu, brak było przymusu, a czynność prawna nie była nieważna. Sąd I instancji przychylił się do tej argumentacji, a II instancja podtrzymała to stanowisko.

PRO.RP.PL tylko za 39 zł!

Przygotuj się na najważniejsze zmiany prawne w 2025 r.
Wszystko o składce zdrowotnej, wprowadzeniu kasowego PIT i procedury SME. Raporty biznesowe, analizy ekonomiczne, webinary oraz użyteczne kalendarium.
Biznes
Teresa Siudem: Jak zminimalizować ryzyko inwestowania w kryptowaluty?
Biznes
Krypto inwestycje – jakie obowiązki spoczywają na zarządach spółek?
Biznes
E-commerce – nowa strategia bez tworzenia nowych regulacji
Biznes
Wzornictwo pod lepszą ochroną
Materiał Promocyjny
Współpraca na Bałtyku kluczem do bezpieczeństwa energetycznego
Biznes
Kilka ważnych zmian w ustawie OZE
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń