Podstawę naliczenia wpłat do PPK stanowi wynagrodzenie uczestnika PPK, przez które należy rozumieć podstawę wymiaru składek na jego ubezpieczenia emerytalne i rentowe, ale:

- bez stosowania ograniczenia do tzw. 30-krotności, oraz

- z wyłączeniem podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób przebywających na urlopie wychowawczym oraz pobierających zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego.

Tak wynika z art. 2 ust. 1 pkt 40 ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (tekst jedn. DzU z 2023 r., poz. 46).

Rodzicielskie uprawnienia

Oznacza to, że o ile przekroczenie 30-krotności podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie ma wpływu na obowiązek naliczania wpłat do PPK, to przebywanie np. na zasiłku macierzyńskim już tak. Jeśli bowiem uczestnik PPK przebywa na urlopie wychowawczym albo pobiera zasiłek macierzyński lub zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego, to – chociaż za ten okres opłacane są składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – pracodawca nie nalicza od podstawy ich wymiaru wpłat do PPK.

Należy jednak pamiętać, że jeśli w okresie przebywania na urlopie wychowawczym lub pobierania zasiłku uczestnik otrzyma składnik wynagrodzenia, który stanowi wynagrodzenie w rozumieniu ustawy o PPK, np. nagrodę roczną, pracodawca będzie zobowiązany naliczyć od niego wpłatę do PPK.

Przykład

Uczestniczka PPK od 1 maja 2022 r. przebywa na urlopie macierzyńskim. W lutym 2023 r. pracodawca wypłaci jej nagrodę za 2022 r. Ponieważ nagroda będzie stanowiła podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, pracodawca będzie zobowiązany do naliczenia i pobrania od niej wpłat do PPK.

Zasady naliczania

Do ustalania podstawy wpłat do PPK należy stosować zasady ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, o których mowa w ustawie z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2022 r., poz. 1009 ze zm.). Zgodnie z przepisami tej ustawy, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe pracownika stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych uzyskiwany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, z wyłączeniem:

- wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych,

- przychodów wymienionych w § 2 ust. 1 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 1949 ze zm.).

Do przychodów wymienionych w § 2 ust. 1 tego rozporządzenia należą m.in.:

- nagrody jubileuszowe przysługujące pracownikowi nie częściej niż co pięć lat,

- wartość ubioru służbowego (umundurowania), którego używanie należy do obowiązków pracownika, lub ekwiwalent pieniężny za ten ubiór,

- diety i inne należności z tytułu podróży służbowej pracownika,

- świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

Przykład

W grudniu 2022 r. pracodawca przekazał swoim pracownikom karty podarunkowe sfinansowane ze środków z zfśs. Ponieważ wartość tych kart nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (zostały przyznane z zastosowaniem kryteriów socjalnych), ich wartość nie stanowi również podstawy naliczenia wpłat do PPK.

Zmiany w ubezpieczeniach

Definicja wynagrodzenia, podobnie jak definicja uczestnika PPK, nie rozróżnia ani tytułów do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, z których wypłacane jest to wynagrodzenie, ani podlegania tym ubezpieczeniom na dobrowolne i obowiązkowe. Ogranicza się jedynie do wskazania, że wynagrodzenie stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Z tego powodu nie ma podstaw do zaprzestania naliczania wpłat do PPK, jeśli w okresie uczestnictwa w PPK dana osoba zmieni tytuł do ubezpieczeń albo podleganie ubezpieczeniom z obowiązkowego na dobrowolne.

Ponadto, jeśli uczestnik PPK jest zatrudniony w danym podmiocie jednocześnie na podstawie dwóch umów zlecenia, z których jedna stanowi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych, a druga do dobrowolnych, to podmiot zatrudniający ma obowiązek naliczać wpłaty do PPK od łącznego wynagrodzenia osiąganego z tych dwóch umów.

Przykład

Uczestnik PPK do 30 listopada 2022 r. był zatrudniony w podmiocie X na podstawie umowy o pracę. Od 1 grudnia 2022 r. został zatrudniony w tym podmiocie na podstawie umowy zlecenia, z tytułu której podlega dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Ponieważ wynagrodzenie osiągane z tytułu umowy zlecenia spełnia definicję wynagrodzenia w rozumieniu ustawy o PPK, od wynagrodzenia osiąganego z tytułu tej umowy pracodawca musi naliczać wpłaty do PPK.

Po ustaniu zatrudnienia

Wpłaty do PPK należy naliczać także od wynagrodzenia wypłaconego uczestnikowi PPK po ustaniu zatrudnienia. Pracodawca ma obowiązek naliczyć i pobrać od tego wynagrodzenia wpłatę do PPK, chyba że przed jego wypłatą uczestnik zrezygnuje z dokonywania wpłat do PPK albo u pracodawcy nastąpi zmiana instytucji finansowej zarządzającej PPK.

Należy jednak pamiętać, że w związku z tzw. ponownym autozapisem każda deklaracja o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK złożona przez uczestnika PPK do końca lutego 2023 r. przestanie być skuteczna od 1 marca 2023 r.

Przykład

Uczestniczka PPK była zatrudniona w podmiocie X do 30 listopada 2022 r. W lutym 2023 r. pracodawca wypłaci jej nagrodę roczną za 2022 r. Od tej nagrody będzie zobowiązany naliczyć i pobrać wpłatę do PPK, chyba że przed wypłatą nagrody kobieta zrezygnuje z dokonywania wpłat do PPK.

Więcej na temat PPK na mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj: https://www.mojeppk.pl/szkolenia.html.

—Autorka jest ekspertem PFR Portal PPK