Postępowanie restrukturyzacyjne ma na celu oddłużenie przedsiębiorstwa i uratowanie go przed koniecznością ogłoszenia upadłości. Nie da się osiągnąć tego celu w ciemno. Sukces restrukturyzacji w dużej mierze zależy od jej właściwego zaplanowania. Zresztą plan restrukturyzacyjny wymagany jest również przez ustawodawcę. Co on powinien zawierać? Jak go przygotować?
Niezbędne elementy
Zgodnie z art. 10 ust. 1 prawa restrukturyzacyjnego każdy plan restrukturyzacyjny musi zawierać co najmniej:
- opis przedsiębiorstwa dłużnika wraz z informacją o aktualnym oraz przyszłym stanie podaży i popytu w sektorze rynku, na którym przedsiębiorstwo działa;
- analizę przyczyn trudnej sytuacji ekonomicznej dłużnika;
- prezentację proponowanej przyszłej strategii prowadzenia przedsiębiorstwa dłużnika oraz informację na temat poziomu i rodzaju ryzyka;
- pełny opis i przegląd planowanych środków restrukturyzacyjnych i związanych z nimi kosztów;
- harmonogram wdrożenia środków restrukturyzacyjnych oraz ostateczny termin wdrożenia planu restrukturyzacyjnego;
- informację o zdolnościach produkcyjnych przedsiębiorstwa dłużnika, w szczególności o ich wykorzystaniu i redukcji;
- opis metod i źródeł finansowania, w tym wykorzystania dostępnego kapitału, sprzedaży aktywów w celu finansowania restrukturyzacji, finansowych zobowiązań udziałowców i osób trzecich, w szczególności banków lub innych kredytodawców, wielkości udzielonej i wnioskowanej pomocy publicznej oraz pomocy de minimis lub pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie i wykazania zapotrzebowania na nią;
- projektowane zyski i straty na kolejne pięć lat, oparte na co najmniej dwóch prognozach;
- imiona i nazwiska osób odpowiedzialnych za wykonanie układu;
- imiona i nazwiska autorów planu restrukturyzacyjnego;
- datę sporządzenia planu restrukturyzacyjnego.
Jest to minimalny zakres, jaki musi zostać uwzględniony w planie restrukturyzacyjnym. Nie ma przy tym przeszkód prawnych, aby zamieścić w nim jeszcze inne, dodatkowe dane. Może to być szczególnie przydatne przy znacznie rozbudowanych restrukturyzacjach, przeprowadzanych wobec przedsiębiorstw dysponujących znacznym majątkiem, skomplikowaną strukturą zadłużenia czy prowadzących rozbudowaną działalność gospodarczą.
Ponadto ustawodawca dopuszcza sytuacje, w których plan restrukturyzacyjny będzie zawierał mniej informacji, niż wynikałoby to ze wskazanej powyżej listy. Możliwość ta pojawia się wówczas, gdy z uwagi na wielkość lub charakter przedsiębiorstwa dłużnika ustalenie wszystkich informacji wymienionych wyżej nie jest możliwe albo nie jest niezbędne do dokonania oceny możliwości wykonania układu. Ograniczenie planu restrukturyzacyjnego wymaga uzasadnienia. O ile więc szczególnie skomplikowane restrukturyzacje nierzadko wymagają rozbudowania planu, o tyle prostsze przypadki oddłużania przedsiębiorstwa często pozwalają na ograniczenie analiz składających się na plan do tych, które faktycznie są niezbędne w okolicznościach konkretnego przypadku.
Czemu służy plan?
Plan restrukturyzacyjny jest przygotowywany przede wszystkim po to, aby ustalić, dlaczego w ogóle przedsiębiorca znalazł się w położeniu uzasadniającym przeprowadzenie wobec niego restrukturyzacji – czyli w stanie niewypłacalności lub zagrożenia niewypłacalnością – oraz co zrobić, aby skutecznie go oddłużyć. Im precyzyjniej uda się udzielić odpowiedzi na te pytania, tym większe szanse na skuteczne rozwiązanie problemu nadmiernego zadłużenia przedsiębiorstwa.
Opracowanie dobrego planu restrukturyzacyjnego zawsze wymaga przyjęcia pewnych założeń, przede wszystkim dotyczących ogólnej sytuacji gospodarczej. Właściwie nie sposób prowadzić jakichkolwiek działań związanych z biznesem – a restrukturyzacja bez wątpienia mieści się w tej kategorii – bez takich założeń. Gdyby więc okazało się, że rzeczywistość zaczyna się zmieniać, to zmianie może ulec także plan restrukturyzacyjny.
Jak napisać plan, krok po kroku?
Kluczowe etapy przygotowywania planu restrukturyzacyjnego to:
- dokonanie dokładnego opisu przedsiębiorstwa;
- diagnoza przyczyn nadmiernego zadłużenia firmy;
- dobór metod restrukturyzacji oraz oszacowanie ich kosztów i określenie ryzyk, jakie mogą wiązać się z ich realizacją.
Odpowiedzialność za opracowanie planu restrukturyzacyjnego spoczywa na zarządcy albo nadzorcy sądowym, który w szczególnie uzasadnionych przypadkach – po uzyskaniu zgody sędziego komisarza – może zlecić jego wykonanie osobom trzecim. Zawsze jednak opracowujący plan restrukturyzacyjny powinien ściśle współpracować z samym dłużnikiem, który najlepiej zna położenie swojej firmy. Dłużnik z kolei, w swoim dobrze pojętym interesie, powinien być otwarty na tę współpracę, przekazując tworzącemu plan restrukturyzacyjny wszystkie potrzebne mu informacje i dokumenty.
Kompendium wiedzy
Plan restrukturyzacyjny jest tworzony przede wszystkim po to, aby ustalić, dlaczego doszło do nadmiernego zadłużenia przedsiębiorstwa oraz co zrobić, aby z niego wyjść na prostą, przywracając firmie możliwość normalnego funkcjonowania na rynku. Dlatego plan restrukturyzacyjny powinien być dokumentem sporządzonym w oparciu o wyniki pogłębionej analizy położenia zadłużonego przedsiębiorstwa. W trakcie ich przeprowadzania istotna jest postawa dłużnika. Ważne jest, aby współpracował on z opracowującym plan restrukturyzacyjny, udzielając mu wszelkich niezbędnych informacji oraz umożliwiając dostęp do dokumentów przedsiębiorstwa.
Krzysztof Piotrowski
doradca restrukturyzacyjny, Kancelaria Piotrowski i Wspólnicy
