Weszło już w życie rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/870 z 30 maja 2022 r. w sprawie środków tymczasowej liberalizacji handlu będących uzupełnieniem koncesji handlowych mających zastosowanie do ukraińskich produktów na podstawie Układu o stowarzyszeniu między Unią Europejską i Europejską Wspólnotą Energii Atomowej oraz ich państwami członkowskimi, z jednej strony, a Ukrainą, z drugiej strony. Akt ten w praktyce liberalizuje wymianę handlową pomiędzy Ukrainą a państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Jest to zmaterializowanie obietnic składanych wcześniej przez Ursulę von der Leyen, szefową Komisji Europejskiej, dotyczących wsparcia przez Unię Europejską Ukrainy zaatakowanej przez Rosję.

Zakres liberalizacji

Rozporządzenie wprowadziło trzy środki preferencyjne.

1-      Pierwszym jest ustalenie na poziomie zerowym stawek celnych na przywóz do Unii niektórych produktów przemysłowych pochodzących z Ukrainy, które objęte są siedmioletnim okresem wycofywania zgodnie z załącznikiem I-A do układu o stowarzyszeniu.

2-      Drugim jest zawieszenie stosowania systemu cen wejścia, czyli nie obowiązują żadne należności celne do produktów, w odniesieniu do których ma on zastosowanie zgodnie z załącznikiem I-A do układu o stowarzyszeniu.

3-      Trzecim środkiem jest zawieszenie wszystkich kontyngentów taryfowych (czyli  dopuszcza się do przywozu do Unii z Ukrainy bez żadnych należności celnych) na produkty ustanowionych na podstawie załącznika I-A do układu o stowarzyszeniu.

Ponadto, rozporządzenie przewiduje także nie pobieranie ceł antydumpingowych od przywozu towarów pochodzących z Ukrainy w okresie stosowania niniejszego rozporządzenia.

Piąta ulgą jest zapis o tymczasowym zawieszeniu, w odniesieniu do przywozu pochodzącego z Ukrainy, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/478 z 11 marca 2015 r. w sprawie wspólnych reguł przywozu.

Zasady korzystania z preferencji

Choć rozporządzenie zliberalizowało handel pomiędzy Unią Europejską a Ukrainą, to nie oznacza całkowitej dowolności. Produkty wprowadzane na obszar Unii, na podstawie przedmiotowego rozporządzenia, muszą być zgodne z regułami pochodzenia produktów i związanymi z nimi procedurami przewidzianymi w układzie o stowarzyszeniu. Innymi słowy mylnie jest sądzić, że od tej chwili będzie można handlować wszystkim bez żadnych ograniczeń.

Preferencje nie są jednostronne w tym sensie, że ulgi odnoszą się jedynie do produktów pochodzących z Ukrainy. W rozporządzenie przyjęto zasadę wzajemności. Dlatego rząd Ukrainy nie może w okresie obowiązywania tego aktu wprowadzić nowych ceł lub opłat o skutku równoważnym oraz nowych ograniczeń ilościowych lub środków o skutku równoważnym wobec przywozu pochodzącego z Unii. Poza tym nie może on podnieść obecnych poziomów ceł lub opłat oraz nie może wprowadzić wszelkich innych ograniczeń, w tym dyskryminujących wewnętrznych środków administracyjnych, chyba że jest to wyraźnie uzasadnione w kontekście wojny.

W celu zabezpieczenia interesów Unii Europejskiej na Komisję Europejską nałożono obowiązek monitoringu realizacji tego rozporządzenia. Innymi słowy w sytuacji naruszenia przez Ukrainę zapisów tegoż rozporządzenia podejmie ona stosowne działania chroniące interesy unijnych firm.

Czas obowiązywania

Niniejsze rozporządzenie stosuje się do 5 czerwca 2023 roku. Wiąże ono w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Link do rozporządzenia:

https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2022/870/oj