- W jaki sposób naliczyć pracownikowi wynagrodzenie, które podwyższono mu w trakcie miesiąca?

– pyta czytelnik.

Wynagrodzenie to świadczenie osobiste i należne każdemu pracownikowi za wykonywaną pracę. Zgodnie z art. 78 k.p. powinno być ono tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało ilość i jakość zrealizowanych zadań. Niekiedy pracodawcy decydują się na zmianę poborów podwładnego w trakcie miesiąca, a nie na jego początku. W związku z tym trzeba je naliczyć w dwóch stawkach za ten okres, tzn. przed i po podwyżce (lub obniżce). Nie ma takiej konieczności, gdy do zmiany dochodzi z pierwszym dniem miesiąca.

Do prawidłowego naliczenia wynagrodzenia zmienionego w trakcie miesiąca pomocne będzie rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.).

Zgodnie z rozporządzeniem...

W myśl jego § 12, aby określić wynagrodzenie ustalone w stawce miesięcznej w stałej wysokości, za przepracowaną część miesiąca, jeżeli pracownik w tym miesiącu był nieobecny w pracy z innych przyczyn niż niezdolność do pracy spowodowana chorobą i za czas tej absencji nie zachowuje prawa do wynagrodzenia, to miesięczną stawkę wynagrodzenia dzieli się przez liczbę godzin przypadających do przepracowania w tym miesiącu i otrzymaną kwotę mnoży się przez liczbę godzin nieobecności pracownika z tych przyczyn.

Tak obliczoną kwotę odejmuje się od wynagrodzenia przysługującego za cały miesiąc. Ten sposób należy też zastosować do wyliczenia stałej pensji podwładnego, gdy okres jego pozostawania na etacie nie obejmuje pełnego miesiąca, czyli np. rozpoczął pracę 13 maja.

...i praktyką

Część pracodawców wylicza wynagrodzenie zmienione w trakcie miesiąca, poprzestając na etapie ustalenia stawki godzinowej, aby następnie pomnożyć ją przez liczbę godzin przepracowanych podczas obowiązywania tej stawki. Metodę tę pośrednio poparł Główny Inspektorat Pracy (GPP-471-4560-24/09/PE/RP z 6 kwietnia 2009 r.) w opinii dotyczącej obliczania wynagrodzenia po zmianie wymiaru czasu pracy.

Dla porównania obliczmy wynagrodzenie według obu zasad.

Przykład

Stałe miesięczne wynagrodzenie pracownika wynosi 2560 zł brutto. Pracodawca dał mu podwyżkę od 20 maja. Po tej zmianie jego pensja to 2800 zł. Jak wyliczyć jego wynagrodzenie za maj?

I wariant

Należy obliczyć wynagrodzenie za okres:

1–19 maja – 2560 zł brutto/miesiąc

20–31 maja – 2800 zł brutto/miesiąc

a) wynagrodzenie przysługujące pracownikowi przed i po podwyżce dzielimy przez liczbę godzin do przepracowania w maju, aby ustalić stawkę godzinową za odpowiednie okresy.

2560 zł : 160 = 16 zł/godzinę za okres od 1 do 19 maja,

2800 zł : 160 = 17,5 zł/godzinę od 20 do 31 maja.

b) aby wyliczyć przysługujące wynagrodzenie po starej stawce za okres 1–19 maja, stawkę godzinową za ten okres mnożymy przez liczbę godzin do przepracowania od 20 do 31 maja i odejmujemy ją od wynagrodzenia za okres 1–19 maja

2560 zł – [16 zł x (9 dni x 8 godz.)] = 2560 zł – 1152 zł = 1408 zł – to wynagrodzenie za okres 1–19 maja

c) aby wyliczyć przysługujące wynagrodzenie po nowej stawce od 20 do 31 maja, stawkę godzinową za ten okres mnożymy przez liczbę godzin do przepracowania od 1 do 19 maja i odejmujemy ją od podwyższonej pensji za okres 20–31 maja

2800 zł – [17,5 zł x (11 x 8 godz.)] = 2800 zł – 1540 zł = 1260 zł – to wynagrodzenie za okres 20–31 maja

d) sumujemy obie kwoty i uzyskujemy wynagrodzenie brutto za maj

1408 zł + 1260 zł = 2668 zł/miesiąc

II WARIANT

a) ustalamy liczbę godzin do przepracowania przed podwyżką i mnożymy ją przez stawkę godzinową sprzed podwyżki:

11 dni x 8 godz. = 88 godz.

88 godz. x 16 zł = 1408 zł

b) analogicznie ustalamy liczbę godzin do przepracowania po podwyżce i mnożymy ją przez stawkę godzinową po podwyżce:

9 dni x 8 godz. = 72 godz.

72 godz. x 17,5 zł = 1260 zł

c) dodajemy obie kwoty i uzyskujemy wynagrodzenie brutto za maj

1408 zł + 1260 zł = 2668 zł

Dwoma sposobami uzyskaliśmy tę samą kwotę. Te same zasady liczenia stosuje się przy obniżce pensji.

Sąd Najwyższy o ruchach płac

Ponieważ wynagrodzenie za pracę jest jednym z obligatoryjnych warunków umowy o pracę, to jego zmiana powinna być potwierdzona aneksem. Zgodnie jednak z wyrokiem SN z 22 lutego 2008 r. (I PK 208/07) do zmiany warunków pracy może dojść niekoniecznie w formie pisemnej, gdyż art. 29 § 4 k.p. taką formę przewiduje jedynie dla celów dowodowych.

Zmiana warunków wynagradzania na korzyść pracownika, polegająca na przyznaniu mu wyższego wynagrodzenia wymaga dla swojej skuteczności jego wyraźnej lub dorozumianej zgody (wyrok SN z 21 października 2003 r., I PK 512/02).

Ponieważ obniżka jest dla pracownika zdarzeniem niekorzystnym, to przy braku jego zgody wymaga wypowiedzenia płacy, które z kolei powinno mieć formę pisemną (wyrok SN z 23 sierpnia 2007 r., I BP 6/07).