Czasami nieobecny w firmie zarabia tyle co zwykle

Firma musi wypłacić pracownikowi wynagrodzenie m.in. za:

- dwa dni w roku kalendarzowym, jeśli wychowuje przynajmniej jedno dziecko do 14 lat (art. 188 kodeksu pracy),

- czas udziału członków komisji pojednawczej w jej pracach (art. 257 zdanie drugie k.p.),

- czas konieczny do zrobienia okresowych i kontrolnych badań lekarskich (art. 229 § 3 k.p.),

- czas udziału w postępowaniu przed komisją pojednawczą osoby będącej stroną lub świadkiem (§ 8 zdanie drugie[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=8BAC3DCE5CC12E31AAC29BCF0F656694?id=73958] rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy; DzU nr 60, poz. 281 ze zm., dalej rozporządzenie o zwolnieniach[/link]),

- czas niezbędny do przeprowadzenia obowiązkowych badań lekarskich i szczepień ochronnych przewidzianych w przepisach o zwalczaniu chorób zakaźnych, gruźlicy i wenerycznych (§ 9 rozporządzenia o zwolnieniach),

- na czas uczestnictwa ratownika Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego w akcji ratowniczej i wypoczynku koniecznego po jej zakończeniu (§ 11 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia o zwolnieniach),

- czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi przez krwiodawcę oraz do przeprowadzenia zleconych przez nią badań lekarskich, jeśli nie można ich zrobić w czasie wolnym od pracy (§ 12 rozporządzenia o zwolnieniach),

- dwa dni wolnego z okazji ślubu pracownika, urodzenia się jego dziecka, zgonu i pogrzebu jego małżonka albo dziecka, ojca, matki, ojczyma bądź macochy (§ 15 rozporządzenia o zwolnieniach),

- jeden dzień wolnego w razie ślubu jego dziecka, zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka lub innej osoby pozostającej na jego utrzymaniu bądź pod jego bezpośrednią opieką (§ 15 rozporządzenia o zwolnieniach).

[srodtytul]Gratyfikacja jak za urlop[/srodtytul]

Wynagrodzenie przysługujące podwładnemu z tytułu wymienionych zwolnień od pracy obliczamy tak samo jak pensję za urlop wypoczynkowy. Z jednym wyjątkiem – składniki zmienne za okres nie dłuższy niż miesiąc wliczamy w wysokości wypłaconej w miesiącu, kiedy przypadło zwolnienie od pracy. Wynika tak z § 5 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=FF629FA759AA6BAA58B37EA080C7D8CA?id=73966]rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzeń oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.)[/link]. Stosujemy zatem [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=44E1D65EE53BDD007E76B2AE6086487F?id=184567]rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (DzU nr 2, poz. 14 ze zm.), dalej rozporządzenie urlopowe.[/link]

Skoro tak, to w pensji za czas zwolnienia od pracy uwzględniamy wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy, wyłączając (§ 6 rozporządzenia urlopowego):

- jednorazowe i nieperiodyczne wypłaty za spełnienie określonego zadania bądź za konkretne osiągnięcie (głównie chodzi o nagrody),

- wynagrodzenie za czas gotowości do pracy oraz niezawinionego przez zatrudnionego przestoju,

- nagrody jubileuszowe,

- wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy i inne usprawiedliwione nieobecności w pracy,

- ekwiwalent pieniężny za urlop,

- dodatkowe wynagrodzenie radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,

- wynagrodzenie za czas nieobecności w pracy z powodu choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,

- nagrody z zakładowego funduszu nagród, dodatkowe wynagrodzenie roczne, należności z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,

- odprawy emerytalne i rentowe oraz inne odprawy pieniężne,

- wynagrodzenia i odszkodowania z racji rozwiązania stosunku pracy.

[srodtytul]Jak liczymy [/srodtytul]

Jeśli dany składnik poborów przejdzie wstępną weryfikację, musimy określić jego charakter. Do wynagrodzenia za czas wskazanych zwolnień od pracy wliczamy bowiem wyłącznie składniki:

- w stałej stawce miesięcznej

– w kwocie należnej w miesiącu wykorzystywania zwolnienia od pracy, bez żadnych przeliczeń,

- zmienne za okresy nie dłuższe niż miesiąc – w łącznej wysokości wypłaconej podwładnemu w miesiącu, kiedy przypadło zwolnienie od pracy; tak ustaloną podstawę wymiaru ze składników ruchomych rozliczamy następująco:

– dzielimy przez godziny faktycznie przepracowane w tym miesiącu, w tym przez godziny nadliczbowe,

– uzyskaną stawkę godzinową mnożymy przez liczbę godzin, jakie zatrudniony powinien przepracować w trakcie zwolnienia od pracy.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pan Grzegorz jest zatrudniony na pełnym etacie w podstawowym systemie czasu pracy. W czerwcu 2009 r. wziął dwa dni zwolnienia od pracy na dziecko na podstawie art. 188 k.p. Na jego zarobki składają się: pensja zasadnicza 2500 zł oraz premia miesięczna wynosząca od 10 do 40 proc. tej ostatniej. W czerwcu przełożony przyznał mu premię w wysokości 25 proc. płacy podstawowej (625 zł).

Aby obliczyć wynagrodzenie z racji zwolnienia od pracy, postępował następująco:

- pensję podstawową stanowiącą składnik w stałej stawce miesięcznej przyjął z miesiąca korzystania ze zwolnienia od pracy, czyli 2500 zł,

- premię miesięczną będącą składnikiem zmiennym za okres nie dłuższy niż miesiąc rozliczył tak:

– wypłaconą w czerwcu podzielił przez godziny rzeczywiście przepracowane w tym miesiącu

625 zł : 160 godzin = 3,91 zł

– wynik pomnożył przez godziny robocze przypadające w trakcie zwolnienia od pracy

3,91 zł x 16 godzin = 62,56 zł.

Tyle należało się panu Grzegorzowi za czas zwolnienia od pracy ze zmiennych składników. Oprócz tego dostał za czerwiec stawkę zasadniczą 2500 zł i premię 625 zł.[/ramka]

[ramka][b]Przykład[/b]

Pani Joanna jest szwaczką wynagradzaną w systemie akordowym. Za uszycie spodni dostaje 7 zł, a spódnicy 5 zł. W lipcu 2009 r. będzie nieobecna w pracy przez trzy godziny z powodu oddawania krwi jako honorowy krwiodawca. Załóżmy, że w miesiącu tym:

– uszyła 200 spodni i

300 spódnic, co daje 2900 zł łącznej pensji akordowej [(200 x 7 zł) + (300 x 5)]

– przepracowała faktycznie 173 godziny.

Wynagrodzenie za trzy godziny zwolnienia od pracy w lipcu liczymy następująco:

- stawki akordowe wypłacone w lipcu dzielimy przez godziny faktycznie wtedy przepracowane

2900 zł : 173 godziny = 16,76 zł

- uzyskaną stawkę godzinową mnożymy przez godziny robocze przypadające w trakcie zwolnienia od pracy

16,76 zł x 3 godziny = 50,28 zł – tyle przysługuje pani Joannie za trzy godziny zwolnienia od pracy w lipcu.[/ramka]

Rozporządzenie o zwolnieniach przewiduje jeszcze zwolnienia od pracy, za które wprawdzie nie płaci pracodawca, lecz zatrudnionemu przysługuje stosowna rekompensata, zwykle w wysokości utraconego wynagrodzenia.

[srodtytul]Utracony zysk[/srodtytul]

W tym celu szef musi mu wystawić zaświadczenie określające poziom utraconego zarobku. Chodzi o zwolnienia od pracy dla podwładnego wezwanego:

- do osobistego stawiennictwa przed organem właściwym w zakresie powszechnego obowiązku obrony – na czas niezbędny do załatwienia tej sprawy,

- przez organ administracji rządowej lub samorządu terytorialnego, sądu, prokuratury, policji czy organ prowadzący postępowanie w sprawach o wykroczenia,

- w celu wykonywania czynności biegłego w postępowaniu administracyjnym, karnym przygotowawczym, sądowym lub przed kolegium ds. wykroczeń – do sześciu dni w roku kalendarzowym,

- w charakterze świadka lub specjalisty w postępowaniu kontrolnym prowadzonym przez Najwyższą Izbę Kontroli.

Dotyczy to także zwolnień od pracy dla:

- członka ochotniczej straży pożarnej – na czas uczestnictwa w działaniach ratowniczych i wypoczynku koniecznego po ich zakończeniu oraz na szkolenie pożarnicze – do sześciu dni w roku kalendarzowym,

- wykonującego obowiązek świadczeń osobistych.

Za czas pozostałych zwolnień od pracy firma nie musi płacić podwładnemu. Może się jednak na to zdecydować dobrowolnie, precyzując zasady przyznawania i ustalania tej pensji w przepisach zakładowych, np. w układzie zbiorowym pracy, regulaminie płacowym.