Obowiązki pracodawcy w zakresie odpraw pośmiertnych określa art. 93 kodeksu pracy. W razie śmierci pracownika w czasie trwania stosunku pracy lub w czasie pobierania po jego rozwiązaniu zasiłku z tytułu niezdolności do pracy wskutek choroby, rodzinie przysługuje od pracodawcy odprawa pośmiertna.
Na podstawie art. 93 § 7 k.p. odprawa pośmiertna nie przysługuje jednak członkom rodziny, jeżeli pracodawca ubezpieczył pracownika na życie, a odszkodowanie wypłacone przez instytucję ubezpieczeniową jest nie niższe niż odprawa pośmiertna przysługująca zgodnie z § 2 i 6. Jeżeli odszkodowanie jest niższe od odprawy pośmiertnej, pracodawca jest obowiązany wypłacić rodzinie kwotę stanowiącą różnicę między tymi świadczeniami.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 14 nie uważa się za koszty uzyskania przychodów darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju, z wyjątkiem dokonywanych między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową, a także wpłat na rzecz Polskiej Organizacji Turystycznej.
Jeśli przedsiębiorca ubezpieczył pracownika na życie, zwolnił się z obowiązku wypłaty odprawy pośmiertnej. Dodatkowo jeśli w zakładzie pracy nie obowiązuje układ zbiorowy pracy, zaś kwestii wypłacania odpraw pośmiertnych nie reguluje ani umowa o pracę zawarta ze zmarłym pracownikiem, ani też postanowienia regulaminu wynagradzania, to brak jest podstaw do jakichkolwiek roszczeń w stosunku do zakładu pracy członków rodziny zmarłego pracownika.
[b]Podjęta po śmierci pracownika decyzja o wypłacie uprawnionym członkom rodziny zmarłego odprawy pośmiertnej stanowi zatem jednostronną decyzję pracodawcy podjętą na korzyść członków rodziny pracownika. W takiej sytuacji wypłata odprawy pośmiertnej nie stanowi kosztu uzyskania przychodu dla wypłacającego ją pracodawcy.[/b]
[ramka][b]Przykład[/b]
Podatnik (spółka) jako pracodawca podjął decyzję o wypłacie członkom rodziny zmarłego pracownika (żonie i dwójce jego małoletnich dzieci uprawnionych do otrzymania renty rodzinnej) odprawy pośmiertnej w kwocie wyższej, niż przewiduje to art. 93 § 2 kodeksu pracy. Wypłata ta nastąpiła niezależnie od faktu, że ubezpieczył pracownika na życie i osobie uposażonej przysługiwało z tego tytułu odszkodowanie. W zakładzie pracy podatnika nie obowiązuje układ zbiorowy pracy, kwestii wypłacania odpraw pośmiertnych zaś nie reguluje ani umowa o pracę zawarta ze zmarłym pracownikiem, ani też postanowienia regulaminu wynagradzania. W tej sytuacji odprawa pośmiertna wypłacona członkom rodziny zmarłego pracownika nie stanowi dla podatnika kosztu uzyskania przychodu. [/ramka]
