Podstawą jest tu art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT. Zapisane w nim zwolnienie, obejmujące wcześniej tylko świadczenia rzeczowe, zostało rozszerzone na wartość świadczeń pieniężnych udzielanych przez związki zawodowe oraz wypłacanych z ZFŚS otrzymywanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej.

Tę innowację przyniosła [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=320792]ustawa z 17 lipca 2009 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych(DzU nr 125, poz. 1037)[/link].

[srodtytul]Warunki i limit[/srodtytul]

Co ważne, [b]zwolnienie w rozszerzonej wersji dotyczy świadczeń uzyskanych od 1 stycznia 2009 r. Objęte nim są teraz otrzymane przez pracownika:

- jak dotychczas – świadczenia rzeczowe oraz

- to nowość – świadczenia pieniężne.[/b]

Warunki zwolnienia są następujące:

- świadczenia pracownik uzyskuje w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych,

- świadczenia te muszą być w całości sfinansowane ze środków tego funduszu albo funduszy związków zawodowych,

- łączny limit zwolnienia obejmującego świadczenia rzeczowe oraz pieniężne wynosi w roku podatkowym 380 zł; nadwyżkę ponad tę kwotę pracodawca musi potraktować tak jak inne składniki wynagrodzenia ze stosunku pracy i odprowadzić od niej zaliczkę na podatek.

Działalność socjalną zdefiniowano w art. 2 pkt 1 ustawy z 1996 r. Chodzi przede wszystkim o usługi świadczone przez pracodawców na rzecz rożnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, a także udzielenie pomocy materialnej lub finansowej oraz – ponadto – zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

[srodtytul]Bez składki na ZUS[/srodtytul]

Dotychczas, jeśli regulamin ZFŚS przewidywał świadczenia pieniężne w związku z urlopem pracownika, czyli na tzw. wczasy pod gruszą, pracodawca potrącał od nich zaliczkę na podatek dochodowy; od 2009 r. wypłaca je w pełnej wysokości. Pracodawca nie odprowadza też od ich wartości składek na ZUS. Świadczenia te, tak jak świadczenia rzeczowe z ZFŚS, obejmuje wyłączenie przewidziane w § 2 pkt 19 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=77617]rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.)[/link].

Nadal zwolnieniem przewidzianym w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT nie są objęte bony, talony i inne znaki uprawniające do wymiany ich na towary lub usługi. Obejmuje ono jednak m.in. paczki świąteczne dla dzieci pracowników i samych pracowników oraz bilety na imprezy sportowe i kulturalne.

[srodtytul]Zapomogi z funduszy związkowych[/srodtytul]

Nowelizacją do ustawy o PIT wprowadzone zostało nowe zwolnienie obejmujące wartość zapomóg wypłacanych z funduszy zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej pracownikom należącym do tej organizacji, czyli własnym członkom. [b]Zwolnienie to także jest limitowane i obejmuje wypłaty dokonane od 1 stycznia 2009 r. Limit zwolnienia to 638 zł rocznie.[/b]

Obowiązuje ono niezależnie od funkcjonującego już od lat zwolnienia obejmującego zapomogi – bez względu na źródło finansowania – otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci, którego limit wynosi 2280 zł w skali roku (art. 21 ust. 1 pkt 26 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=247D9723F117866CA8A075FD61ACA187?id=80474]ustawy o PIT[/link]).

Nadal niezależnie od nowego zwolnienia obejmującego świadczenia pieniężne związane z działalnością socjalną obowiązuje zwolnienie dotyczące dopłat do wypoczynku dzieci i młodzieży.

[srodtytul]Wypoczynek dzieci i młodzieży[/srodtytul]

Zwolnione z podatku są dopłaty z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych do zorganizowanego wypoczynku dzieci i młodzieży do lat 18.

Zakres tego zwolnienia i jego warunki, zapisane w art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o PIT, są takie same jak w latach poprzednich. Zmiana spowodowana nowelizacją art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT jest taka, że teraz pracodawca nie potrąci podatku także od pieniędzy wypłaconych z ZFŚS przeznaczonych na pomoc w zapewnieniu dziecku wypoczynku niezorganizowanego, jeśli wysokość tej wypłaty z wartością innych świadczeń rzeczowych i pieniężnych związanych z działalnością socjalną na rzecz danej osoby nie przekroczy rocznie 380 zł. Mogą to być np. dopłaty do wynajmowanych pokoi i miejsc noclegowych i wyżywienia w lokalach gastronomicznych, do wypoczynku dzieci wyjeżdżających pod opieką rodziców czy dziadków na kwatery prywatne.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o PIT w pełnej wysokości, bez pomniejszania, przekazywane są dopłaty do wypoczynku dzieci i młodzieży zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie:

- w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką,

- pobytu dzieci na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych, a także do

- przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu. [b] Zakres zwolnienia zależy od źródła finansowania dopłaty i jej wysokości.[/b] Całkowicie wolne od podatku, bez względu na wysokość, są dopłaty do wskazanych form wypoczynku finansowane:

- z funduszu socjalnego,

- z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (ZFŚS)

- wypłacone zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra; chodzi o dopłaty dla funkcjonariuszy różnych tzw. służb mundurowych.

Dopłaty z innych źródeł, w tym bezpośrednio z własnych funduszy pracodawcy, są zwolnione z podatku do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 760 zł.

[srodtytul]Formy zorganizowane[/srodtytul]

Zasadnicze znaczenie dla zwolnienia przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o PIT ma więc pytanie, jakie konkretnie formy wypoczynku można uznać za zorganizowane. Czy tylko wymienione wprost w tym przepisie, czy też inne? Uznać trzeba, że dopłaty do wszystkich formy wypoczynku są objęte zwolnieniem, bowiem „wczasy na rowerze”, „rajdy”, „spływy kajakowe”, „oazy” to „obozy”, którym organizatorzy nadali bardziej atrakcyjne nazwy, uwzględniające ich specyfikę.

Pomocne w razie pojawienia się wątpliwości, czy dopłaty do danego rodzaj wypoczynku są objęte zwolnieniem, mogą być przepisy rozporządzenia ministra edukacji z 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dzieci i młodzieży szkolnej, a także zasad jego organizowania i nadzorowania (DzU nr 12, poz. 67 ze zm.). Wyróżnia ono wypoczynek wyjazdowy, przykładowo wymieniając kolonie, obozy, zimowiska oraz wypoczynek w miejscu zamieszkania, np. półkolonie, wczasy w mieście.

Jednym z warunków zwolnienia jest to, by wypoczynek dla dzieci i młodzieży był zorganizowany przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie.

[ramka][b]Od czego jeszcze nie ma daniny[/b]

[b]Oprócz świadczeń z ZFŚS oraz z funduszy związkowych bez potrąceń na rzecz fiskusa, w pełnej wysokości, są nadal wypłacane:[/b]

- jednorazowe zasiłki z tytułu urodzenia dziecka, wypłacane z funduszów związków zawodowych (art. 21 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT),

- zapomogi w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł, bez względu na źródło ich finansowania (art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o PIT),

- świadczenia z tytułu jednorazowej pomocy materialnej finansowanej ze środków budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego w związku z zaistniałym zdarzeniem losowym (art. 21 ust. 1 pkt 26a ustawy o PIT),

- świadczenia z pomocy społecznej (art. 21 ust. 1 pkt 79 ustawy o PIT),

- pomoc dla uczniów i studentów z budżetu państwa, jednostek samorządowych terytorialnego własnych środków szkół i uczelni, doktorantów, osób uczestniczących w innych formach kształcenia (art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o PIT). [/ramka]