Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 23 lipca 2024 r. (I SA/Gd 415/24).

Spółka świadcząca usługi zarządu nieruchomościami wykonywała m.in. usługi bieżącej obsługi konserwatorskiej oraz pogotowia technicznego. Zadała dyrektorowi KIS pytanie, czy usługi te stanowią świadczenie pomocnicze służące realizacji świadczenia głównego, tj. usługi zarządzania nieruchomością. W konsekwencji podlegałyby one opodatkowaniu na takich samych zasadach jak świadczenie główne, co w niniejszym przypadku oznacza zwolnienie z VAT. Przedstawiając własne stanowisko spółka wskazała, że zwolnieniem z VAT, na podstawie rozporządzenia ministra finansów z 20 grudnia 2013 r. objęte są jedynie te usługi zarządzania nieruchomościami, które dotyczą nieruchomości mieszkalnych i są świadczone na zlecenie, a jednocześnie nie są usługami w zakresie wyceny nieruchomości mieszkalnych. Według spółki w niniejszej sprawie te warunki są spełnione, a w konsekwencji należy zastosować zwolnienie z VAT.

Dyrektor KIS w interpretacji z 2 kwietnia 2024 r. (0114-KDIP1-1.4012.80.2024.1.AWY) uznał stanowisko spółki za nieprawidłowe. Według organu nie ma podstaw do uznania, że usługi bieżącej obsługi konserwatorskiej oraz pogotowia technicznego stanowią usługi pomocnicze wobec usługi głównej, tj. usługi zarządzania nieruchomościami i że dzielą los prawny świadczenia głównego. W związku z tym ww. czynności nie podlegają zwolnieniu od podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 3 ww. rozporządzenia i należy je opodatkować odrębnie, według zasad właściwych dla danej usługi.

W wyniku wniesienia przez spółkę skargi na tę interpretację WSA w Gdańsku ją uchylił. Powołując się na orzecznictwo NSA oraz TSUE oraz stan faktyczny sprawy sąd uznał, że sporne czynności mieszczą się w definicji zarządzania nieruchomościami, stanowiąc kompleksową usługę. Wynika to z przepisów ustawowych, gdzie również bieżąca konserwacja i naprawy są elementem definicji zarządzania nieruchomościami. Łączne wynagrodzenie za usługi nie może być kwestią zasadniczą i podstawową, niemniej jest to także element, który wskazuje na powiązanie. Rozdzielenie czynności, przy których w świetle definicji zarządu nieruchomościami bieżąca konserwacja i naprawy są ich elementem, miałoby charakter sztuczny i nieuzasadniony.

Autor jest asystentem w zespole zarządzania wiedzą podatkową Deloitte

Komentarz eksperta

Katarzyna Suchy - konsultantka w dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte

Komentując niniejszą sprawę należy w pierwszej kolejności spojrzeć na pojęcie świadczenia kompleksowego. Nie zostało ono zdefiniowane w przepisach ustawy o VAT oraz dyrektywy VAT. Zagadnienie to było natomiast wielokrotnie przedmiotem orzeczeń TSUE oraz krajowych sądów administracyjnych. Zgodnie z ugruntowanym podejściem z usługą kompleksową mamy do czynienia, gdy dwie lub więcej czynności wchodzących w jej skład są ze sobą związane tak ściśle, że w aspekcie gospodarczym tworzą jedną całość, a ich rozdzielenie miałoby nienaturalny i sztuczny charakter.

W ramach usługi kompleksowej wyróżnia się świadczenie główne oraz świadczenia pomocnicze. Rola świadczenia głównego jest istotna, ponieważ odnoszącą się do niego stawkę VAT należy stosować do całej transakcji. W omawianej sprawie miało to szczególne znaczenie, ponieważ przyjęcie kompleksowości usługi zarządzania nieruchomościami pozwalało na zastosowanie zwolnienia z VAT dla całego świadczenia.

Przyznając rację spółce sąd stwierdził, że nie stanowiło wątpliwości, iż usługi bieżącej konserwacji i pogotowia technicznego stanowią element usługi zarządzania nieruchomością, a ten zespół czynności należy uznać za jedną usługę kompleksową, opodatkowaną w jednolity sposób (co w tym przypadku oznaczało zwolnienie z VAT). WSA wskazał, że zarządzanie nieruchomościami z istoty rzeczy nie polega na wykonywaniu pojedynczej czynności, lecz wielu czynności, które mogą obejmować również wykonywanie drobnych, bieżących napraw.

Komentowany wyrok jest niewątpliwie korzystny dla podatników. Potwierdza bowiem prawo do zastosowania zwolnienia z VAT w stosunku do dodatkowych czynności związanych z kompleksową usługą zarządzania nieruchomościami, co w praktyce może prowadzić do zmniejszenia obciążeń administracyjnych (związanych np. z koniecznością rozdzielania świadczeń), jak również do możliwości zastosowania jednej stawki VAT w stosunku do całej, kompleksowej usługi.

Wyrok WSA zdaje się potwierdzać istniejącą linię interpretacyjną sądów administracyjnych w zakresie kompleksowości świadczeń związanych z usługą zarządzania nieruchomościami. W podobnych sprawach korzystnie dla podatników wypowiadał się NSA w wyroku z 11 stycznia 2023 r. (I FSK 724/19), WSA w Szczecinie w wyroku z 22 marca 2023 r. (I SA/Sz 770/22) oraz WSA w Krakowie w wyroku z 28 lutego 2023 r. (I SA/Kr 1272/22).

Warto jednak zwrócić uwagę, że ww. wyroki WSA w Krakowie i w Szczecinie (przywołane również przez WSA w Gdańsku w uzasadnieniu omawianego wyroku) są nieprawomocne i w dalszym ciągu oczekują na rozstrzygnięcie przed NSA. Dlatego można przypuszczać, że organy podatkowe wydające interpretacje indywidualne w podobnych sprawach mogą pozostawać na stanowisku zawężającym możliwość traktowania dodatkowych usług jako pomocniczych do kompleksowego świadczenia zarządzania nieruchomością. Warto zatem w dalszym ciągu monitorować praktykę organów podatkowych i sądów administracyjnych w odniesieniu do usług podobnych do tych, których dotyczyła omawiana sprawa.