Podatnicy osiągający przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, tj. ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, mają możliwość wyboru formy opodatkowania.

Za przychód z tej działalności uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników sprzedających towary i usługi opodatkowane podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny VAT.

Odpłatne zbycie składnika majątku

Stosownie do art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o PIT przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących:

a) środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,

b) składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o PIT, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa nie przekracza 1500 zł,

c) składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,

d) składnikami majątku stanowiącymi spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub udział w takim prawie, które nie podlegają ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

– wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2c ustawy o PIT.

Opodatkowanie PIT w formie ryczałtu

Należy mieć na uwadze, że stosownie do art. 9a ust. 1 ustawy o PIT dochody osiągnięte przez podatników z pozarolniczej działalności gospodarczej są opodatkowane na zasadach określonych w art. 27 ustawy o PIT (tj. wg skali podatkowej). Mogą być także opodatkowane tzw. podatkiem liniowym (19 proc.), chyba że podatnicy złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego sporządzone na piśmie oświadczenie o zastosowaniu opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Stosownie do art. 2 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym PIT osoby fizyczne oraz przedsiębiorstwa w spadku osiągające przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej mogą opłacać zryczałtowany podatek dochodowy w formie:

1) ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych;

2) karty podatkowej.

Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym PIT zryczałtowany podatek dochodowy w formie karty podatkowej mogą płacić podatnicy prowadzący działalność wymienioną w punktach 1-11 tego przepisu.

Analiza art. 9a ust. 1 ustawy o PIT oraz art. 1 pkt 1 i art. 23 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym PIT prowadzi do wniosku, że przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej (z wyjątkiem osiąganych ze źródeł enumeratywnie wymienionych w ustawie o zryczałtowanym PIT), w przypadku podatnika, który złożył właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemny wniosek lub oświadczenie o zastosowanie form opodatkowania określonych w ustawie o zryczałtowanym PIT, są opodatkowane zgodnie z formami określonymi w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym i tym samym nie podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych, tj. na zasadach określonych w ustawie o PIT.

Karta podatkowa tylko przy kontynuacji

1 stycznia 2022 r. podatnicy utracili prawo do złożenia wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej (zob. art. 65 ust. 1 Polskiego Ładu). Natomiast podatnicy, którzy przed tą datą byli opodatkowani w formie karty podatkowej, mogą kontynuować tę formę opodatkowania, tj. w formie karty podatkowej.

Podatek dochodowy w formie karty podatkowej ustalany jest odrębnie na każdy rok podatkowy w drodze decyzji naczelnika urzędu skarbowego. Podatnicy korzystający z tej formy opodatkowania są zwolnieni od obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych, deklaracji o wysokości uzyskanego dochodu oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. W konsekwencji podatnicy ci nie muszą wykazywać również rzeczywistych przychodów z prowadzonej działalności. W przypadku opodatkowania w formie karty podatkowej wysokość podatku jest uzależniona od rodzaju prowadzonej działalności i jest wypadkową przede wszystkim dwóch wielkości: liczby zatrudnionych osób (co mówi o wielkości przedsiębiorstwa) oraz liczby mieszkańców miejscowości, w której prowadzona jest działalność.

Przychód ze sprzedaży nie wpływa na kartę podatkową

W przypadku podatnika, korzystającego z opodatkowania w formie karty podatkowej wszystkie przychody z tej działalności są opodatkowane zgodnie z ustawą o zryczałtowanym podatku dochodowym, której przepisy dotyczące opodatkowania w formie karty podatkowej nie przewidują odrębnego opodatkowania przychodu z odpłatnego zbycia składników majątku.

Przychód z odpłatnego zbycia składnika majątku wykorzystywanego w działalności gospodarczej, opodatkowanej w formie karty podatkowej jest zatem dla przedsiębiorcy obojętny podatkowo.

Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (interpretacje indywidualne dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 23 czerwca 2023 r., 0113- KDIPT2-1.4011.296.2023.1.MZ i z 13 lipca 2017 r., 0113-KDIPT2-1. 4011.152.2017.1.KU).

Przykład

Przedsiębiorca prowadzi działalność gospodarczą od 2015 r. Od samego początku jest opodatkowany w formie karty podatkowej. W 2019 r. przedsiębiorca nabył na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej samochód osobowy. Obecnie przedsiębiorca zamierza go sprzedać. Sprzedaż samochodu nie wpłynie na wysokość podatku płaconego przez przedsiębiorcę.

Autor jest doradcą podatkowym

Podstawa prawna:

- art. 2a ust. 1 i art. 23 ust. 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r., poz. 776 ze zm.)

- art. 9a ust. 1, art. 10 ust. 1 pkt 3, art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r., poz. 226 ze zm.)

- art. 65 ust. 1 ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r., poz. 2105 ze zm.) – Polski Ład