Stare kasy fiskalne nie wydrukują paragonu z NIP-em

Od 1 stycznia 2020 r., stosownie do art. 106b ust. 5 ustawy o VAT, w przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej potwierdzonej paragonem fiskalnym fakturę na rzecz podatnika podatku lub podatku od wartości dodanej wystawia się wyłącznie, jeżeli paragon potwierdzający tę sprzedaż zawiera numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej. Oznacza to, że obecnie, aby sprzedawca mógł wystawić fakturę do paragonu dla nabywcy będącego podatnikiem, na paragonie musi być zamieszczony numer NIP tego nabywcy. W przypadku firm z UE chodzi o numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej w tym innym kraju UE.

Trzy typy urządzeń

Obecnie funkcjonuje w obrocie kilka typów kas rejestrujących, tj.:

- kasy online,

- kasy z elektronicznym zapisem kopii oraz

- kasy z papierowym zapisem kopii.

Jedynie kasy fiskalne online oraz nowsze typy kas z elektronicznym zapisem kopii (produkowane od 2015 r.) mają funkcję umożliwiającą umieszczenie na paragonie fiskalnym numeru NIP nabywcy na jego żądanie. Kasy z papierowym zapisem kopii i starsze typy kas z elektronicznym zapisem kopii nie mają takiej możliwości. Oznacza to, że firma posiadająca kasy fiskalne niemające funkcji umieszczenia numeru NIP na paragonie fiskalnym, nie może w ogóle wystawiać faktur do paragonów.

Czytaj też: Fiskus ogranicza ulgę na kasy fiskalne online

Brak technicznych możliwości

Nie oznacza to jednak dla takiego sprzedawcy obowiązku wymiany kasy fiskalnej. Należy bowiem zauważyć, że na kasie fiskalnej właściwie powinna być ewidencjonowana tylko sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych (zob. art. 111 ust. 1 ustawy o VAT). Natomiast sprzedaż na rzecz innych podatników nie powinna być ewidencjonowana na kasie fiskalnej, lecz powinna być udokumentowana fakturą (zob. art. 106b ustawy o VAT).

Jak wyjaśnił dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 18 grudnia 2019 r. (0113-KDIPT1-3.4012. 658.2019.1.JM): „(...) w związku z tym, iż nie wszystkie kasy rejestrujące posiadają możliwość umieszczenia na paragonie numeru identyfikującego nabywcę, wystawianie faktur w oparciu o paragony na rzecz nabywców posługujących się takim numerem będzie ograniczone do tej grupy kas, które posiadają tę funkcjonalność. Zatem w sytuacji, gdy Wnioskodawca nie będzie miał technicznej możliwości wpisania numeru identyfikującego nabywcy na paragonie, ale w momencie zakupu zostanie poinformowany przez nabywcę, że sprzedaż ma być dokonywana na rzecz podatnika podatku od towarów i usług, to Wnioskodawca nie powinien ewidencjonować takiej sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej, ale zgodnie z art. 106b ust.1 pkt 1 ustawy, Wnioskodawca będzie miał obowiązek wystawienia od razu faktury dokumentującej taką sprzedaż. Wobec powyższego Wnioskodawca nie będzie miał obowiązku wymiany kas rejestrujących".

Decyduje status kupującego

Zasady wystawiania faktur do paragonów dla nabywców indywidualnych nie zmieniły się po 1 stycznia br. Oznacza to, że sprzedawca ma obowiązek i uprawnienie do wystawienia faktury niezależnie od tego czy na paragonie fiskalnym znajduje się numer NIP nabywcy. Faktury dla klientów indywidualnych powinny być wystawiane bez numeru NIP tych osób.

Wprowadzone ograniczenia dotyczące wystawiania faktur do paragonów nie dotyczą firm z krajów trzecich (tj. podatników podatku o podobnym charakterze).

Dodatkowe zobowiązanie

W przypadku stwierdzenia, że podatnik wystawił fakturę z naruszeniem art. 106b ust. 5 ustawy o VAT, organ podatkowy ustala temu podatnikowi dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100 proc. kwoty podatku wykazanego na tej fakturze. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się (art. 106b ust. 6 ustawy o VAT).

Wyłączenia

Przepisów o obowiązku wystawiania faktur tylko do paragonów zawierających NIP nabywcy nie stosuje się do podatników świadczących usługi taksówek osobowych, z wyłączeniem wynajmu samochodów osobowych z kierowcą (PKWiU 49.32.11.0) (art. 106b ust. 7 ustawy o VAT).

Przepisów tych nie stosuje się także w przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej przed 1 stycznia 2020 r. (zob. art.  15 nowelizacji z 4 lipca 2019 r.)

Autor jest doradcą podatkowym

podstawa prawna: art. 111 ust. 1 i art. 106b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 2174 ze zm.)

podstawa prawna: ustawa z 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2019 r., poz. 1520)

Wymiana zgodnie z ustawowym harmonogramem

Obowiązek wymiany kasy fiskalnej na kasę online w przypadku niektórych podatników wynika z art. 145b ust. 1 ustawy o VAT. Przykładowo od 1 stycznia 2020 r. obowiązek wymiany powstał dla podmiotów świadczących usługi naprawy pojazdów silnikowych oraz sprzedaży paliw do napędu silników spalinowych; od 1 lipca 2020 r. - świadczących usługi związane z wyżywieniem i krótkotrwałego zakwaterowania oraz sprzedaży węgla; natomiast od 1 stycznia 2021 r. - m.in. przy świadczeniu usług: fryzjerskich, kosmetycznych, budowlanych, przez lekarzy i lekarzy stomatologów.