Obsługa IT transakcji finansowych bez zwolnienia z VAT

Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 7 czerwca 2017 r. (I FSK 932/16).

Polski oddział banku brytyjskiego oferuje swoim klientom kredyty za pomocą kart kredytowych i w celu realizacji tej działalności nabywa kompleksowe usługi zarządzania systemem kart kredytowych oraz przetwarzania operacji wykonywanych przy ich użyciu od podmiotu zagranicznego z siedzibą w Wielkiej Brytanii. Wykonywane dla oddziału czynności dzielą się na usługi kluczowe, związane z przetwarzaniem operacji przeprowadzanych za pomocą kart kredytowych oraz na czynności wspierające, które umożliwiają efektywną realizację usług kluczowych. Zdaniem oddziału, czynności wspierające są elementem koniecznym usług zarządzania kartami kredytowymi i z tego powodu powinny być zwolnione z VAT jako część stanowiąca świadczenie złożone łącznie z usługami kluczowymi. Organ podatkowy w interpretacji IPPP3/443-749/12-4/SM sprzeciwił się takiemu poglądowi.

Stwierdził, że nabycie usługi wspierającej przez oddział nie powoduje prawnych i finansowych zmian, jakie wynikają ze świadczenia usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT. Nabywane czynności wspierające nie mogą skorzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie art. 43 ust. 13 ustawy o VAT, ponieważ stanowiąc odrębną całość, nie wykazują cech specyficznych, właściwych dla usługi finansowej zwolnionej od podatku. Podatnik zaskarżył interpretację, a sąd w orzeczeniu z 31 października 2013 r (III SA/Wa 447/13) uznał ją za zasadną i uchylił interpretację. Z kolei na takie orzeczenie organ złożył skargę kasacyjną do NSA.

NSA nie podzielił opinii sądu I instancji oraz oddziału. Uzasadniając swój wyrok stwierdził, że dokonując wykładni prounijnej art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT należy przyjąć, że zwolnieniu podlegają transakcje płatności lub przelewów, które tworzą odrębną całość ocenianą w sposób ogólny, których skutkiem jest pełnienie szczególnych i istotnych funkcji przelewu lub płatności i które w konsekwencji skutkują przeniesieniem środków pieniężnych. Z kolei świadczenia rzeczowe, techniczne związane z zapewnieniem infrastruktury, która ma służyć tym celom, nie podlegają zwolnieniu.

Tomasz Wiącek współpracownik zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Magdalena Linke-Koszek konsultantka w dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte

Korzystanie z nowoczesnego outsourcingu usług informatycznych, związanych z działalnością operacyjną jest obecnie powszechną praktyką stosowaną w bankach. Jako przykład takich świadczeń można przywołać usługi informatyczne w zakresie przetwarzania informacji związanych z operacjami przeprowadzanymi za pomocą kart płatniczych przez klientów banku. Takie usługi oferuje między innymi podmiot z UE dla polskiego oddziału banku brytyjskiego, który wystąpił z wnioskiem o wydanie interpretacji. W komentowanej sprawie, oddział chciał skorzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt. 40 ustawy o VAT, a więc zwolnienia z VAT w zakresie m.in. depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, transakcji płatniczych, przekazów, długów, czeków, weksli oraz usług pośrednictwa w świadczeniu tych usług. Artykuł 43 ust. 13 ustawy o VAT rozszerzał zakres zastosowania wskazanego zwolnienia, obejmując nim również usługi pomocnicze dla usług finansowych i ubezpieczeniowych. Od 1 lipca 2017 roku przepis ten został jednak uchylony, co oznacza, że usługi pomocnicze do usług finansowych i ubezpieczeniowych nie mogą korzystać z przewidzianego zwolnienia przedmiotowego.

Zdaniem oddziału, zwolnieniem mogły zostać objęte również usługi świadczone przez zagraniczny podmiot, ponieważ stanowią one odrębną całość wobec usługi głównej, będąc jednocześnie jej elementem, oraz są niezbędne do realizacji tej usługi. Taką usługę oferował właśnie podmiot z UE zapewniając oddziałowi z Polski obsługę transakcji finansowych. Organ sprzeciwił się stanowisku oddziału, a NSA w komentowanym wyroku podzielił stanowisko Organu.

NSA podzielił zdanie Organu, który uznał, że opisane usługi outsourcingowe nie mogą być zwolnione z VAT, ponieważ są wyłącznie narzędziem do wytworzenia danej usługi finansowej świadczonej klientom, a nie produktem, jako takim, którym byliby zainteresowani klienci banku i który mógłby istnieć w jego ofercie jako oddzielny produkt. NSA dokonał zatem rozróżnienia na produkty stanowiące odrębną całość oraz na te, które są ściśle powiązane ze sobą i niezbędne do funkcjonowania usługi głównej, ale jednocześnie mogą istnieć oddzielnie, jako produkt. Do pierwszej kategorii zakwalifikował omawiane świadczenia techniczne, zapewniające obsługę transakcji finansowych, które zdaniem organu nie wykazują cech specyficznych, odpowiednich dla usług finansowych, korzystających ze zwolnienia.

Z takim stanowiskiem organów podatkowych i sądów administracyjnych podatnicy często spotykają się w praktyce. Dotyczy to przede wszystkim wątpliwości co do usług wspierających, zaawansowanych technologicznie. Obserwowaną obecnie tendencją organów podatkowych oraz sądów administracyjnych jest ostrożne podejście do możliwości rozszerzenia przedmiotowego zwolnienia poprzez zastosowanie go do wspomnianych, nowoczesnych usług outsourcingowych, z których coraz częściej korzystają banki. Brak jednolitej wykładni w zakresie zwolnienia z VAT usług pomocniczych świadczonych dla banków dodatkowo utrudnia uzyskanie korzystnych interpretacji przez podatników.