W tym roku rozpoczyna funkcjonowanie międzynarodowy system automatycznej wymiany informacji podatkowych. Z jego pomocą już za kilka miesięcy krajowe organy podatkowe zbiorą za pośrednictwem instytucji finansowych, np. banków, informacje finansowe o rezydentach podatkowych innych państw. Zebrane informacje finansowe zostaną następnie przesłane organom podatkowym z właściwych państw w uniwersalnym standardzie raportowania, tzw. CRS (ang. Common Reporting Standard).

Już ponad 100 państw zobowiązało się wymieniać informacje w ramach CRS (część od 2017 roku, pozostałe od kolejnego roku). Obowiązek wymiany informacji w ramach modelu opartego na CRS został również wprowadzony do unijnego porządku prawnego dyrektywą 2014/107/UE. Państwa członkowskie UE mają przeprowadzić pierwszą wymianę w 2017 roku (wyjątkiem jest Austria, która rozpocznie przekazywanie informacji podatkowych w 2018 roku).

W ramach systemu CRS, na potrzeby wymiany informacji instytucje finansowe mają obowiązek ustalić rezydencję podatkową osób fizycznych lub podmiotów, dla których prowadzone są rachunki finansowe. Instytucje finansowe mogą brać pod uwagę oświadczenia posiadaczy rachunków, składane na specjalnych formularzach, poparte odpowiednim dokumentem (np. certyfikatem rezydencji podatkowej lub rachunkiem za media). Jeśli jednak instytucja poweźmie wątpliwości co do prawdziwości danych podanych przez posiadacza rachunku (co może wynikać z posiadanych dokumentów lub wiedzy pracownika instytucji), to jej obowiązkiem będzie przeprowadzenie pogłębionej analizy i ewentualnie zażądanie od posiadacza rachunku dodatkowych wyjaśnień lub dokumentów.

Jeżeli w efekcie tej procedury instytucja finansowa ustali, że posiadacz rachunku jest rezydentem podatkowym państwa uczestniczącego w CRS, innego niż państwo, w którym ta instytucja ma siedzibę, to rzeczona instytucja finansowa będzie obowiązana przekazać lokalnemu organowi podatkowemu informacje o kliencie i prowadzonym dla niego rachunku. Jeżeli zostanie ustalone, że posiadacz rachunku jest rezydentem tego samego państwa bądź państwa nieuczestniczącego w CRS, to instytucja finansowa nie będzie obowiązana przekazywać jakichkolwiek informacji na temat rachunku i jego posiadacza.

Raz w roku

Przekazywanie informacji będzie miało miejsce raz do roku, w formacie CRS lub analogicznym, a raportowane informacje będą dotyczyły poprzedzającego roku kalendarzowego (na przykład w 2017 roku zostaną przekazane informacje za rok 2016). Instytucje finansowe powinny przekazać informacje w terminie określonym przez lokalną administrację podatkową.

Przykład

Na Malcie instytucje finansowe są obowiązane przekazywać informacje do końca kwietnia danego roku.

Z kolei uchwalona przez Sejm 9 marca 2017 r. ustawa o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami (oczekuje na podpis prezydenta) przewiduje, że raportowanie przez instytucje finansowe powinno nastąpić do końca czerwca danego roku (wyjątkiem będzie pierwsze raportowanie, tzn. przekazanie informacji za rok 2016, gdzie termin to 30 sierpnia 2017 roku).

Do końca września

Ostatnim ogniwem w łańcuchu CRS jest wymiana informacji pomiędzy organami podatkowymi. Zgodnie z zasadami przyjętymi w wielostronnej umowie międzynarodowej ustanawiającej standard CRS, gdy administracja podatkowa danego kraju zbierze już od wszystkich instytucji finansowych odpowiednie informacje, to powinna - bez uprzedniego wniosku i w terminie do końca września danego roku – rozesłać te dane w formie elektronicznej do właściwych, zagranicznych organów podatkowych.

Przykład

Pan Maciej został oddelegowany do pracy w oddziale swojego pracodawcy w Wielkiej Brytanii. 15 marca 2016 r. otworzył rachunek bieżący w brytyjskim banku. Przy zakładaniu rachunku wypełnił formularz CRS, w którym wskazał, że jest polskim rezydentem podatkowym oraz wpisał w odpowiednie rubryki swoje dane adresowe i numer PESEL. Pan Maciej przez trzy miesiące świadczenia pracy w oddziale otrzymywał wynagrodzenie na brytyjski rachunek. Przyjmijmy, że saldo rachunku 31 grudnia 2016 r. wyniosło 5200 euro.

W tym stanie faktycznym, bank brytyjski będzie obowiązany przekazać brytyjskiemu organowi podatkowemu:

1) informacje identyfikujące pana Macieja (tj. imię i nazwisko, adres, datę i miejsce urodzenia),

2) numer rachunku oraz

3) saldo rachunku ustalone na 31 grudnia 2016 (czyli kwotę 5200 euro).

Ponadto bank wskaże, że pan Maciej jest polskim rezydentem podatkowym i poda jego numer identyfikacji podatkowej (w tym przypadku będzie to numer PESEL). Informacje te, wraz z nazwą, adresem i numerem identyfikacji podatkowej raportującego banku brytyjskiego zostaną przekazane do 30 września 2017 roku polskiej administracji podatkowej.

Niezależnie od krajowych przepisów

Wprowadzenie wymiany informacji w ramach CRS od tego roku ma wpływ na sytuację prawną polskich podatników. Wiele zagranicznych jurysdykcji implementowało już system CRS w całości. Oznacza to, że w 2017 roku przynajmniej część informacji o zagranicznych kontach kontrolowanych przez polskich rezydentów podatkowych zostanie w ramach CRS przekazana polskiemu fiskusowi.

masz pytanie, wyślij e-mail: tygodnikpodatki@rp.pl

CRS – Zasady funkcjonowania

Podmioty przekazujące informacje

Do przekazywania informacji podatkowych zostały zobowiązane instytucje finansowe z państw uczestniczących w systemie CRS. Instytucjami finansowymi w rozumieniu CRS są podmioty prowadzące działalność powierniczą (np. bank depozytariusz), depozytową (np. bank krajowy lub instytucja kredytowa), inwestycyjną (np. towarzystwo funduszy inwestycyjnych) lub zakłady ubezpieczeń.

Osoby fizyczne i podmioty podlegające raportowaniu

W ramach CRS raportowaniu podlegają posiadacze rachunków, tj. osoby fizyczne lub tzw. podmioty. Kategoria podmiotów jest bardzo szeroka i obejmuje przede wszystkim spółki kapitałowe lub osobowe, ale również – pod pewnymi warunkami – zagraniczne fundacje czy nawet trusty, czyli specyficzne dla systemów common law struktury powiernicze. Równocześnie CRS wyłącza z raportowania pewne kategorie podmiotów, np. spółki publiczne, podmioty rządowe czy organizacje międzynarodowe.

Przekazywane informacje finansowe

Instytucje finansowe są obowiązane przekazać organom podatkowym informacje o tzw. rachunkach raportowanych. Pojęcie to jest rozumiane szeroko i obejmuje m.in. rachunki powiernicze lub depozytowe, ale również udział w kapitale lub zyskach spółki będącej instytucją finansową czy pieniężne umowy ubezpieczenia lub umowy renty (choć CRS przewiduje również pewne wyjątki w tym zakresie). Przekazywane przez instytucje finansowe informacje o rachunkach obejmują m.in.:

1) informacje identyfikujące posiadacza rachunku, tj. imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia osoby fizycznej, a w przypadku podmiotu jego nazwę lub firmę, ponadto adres (zamieszkania bądź siedziby) oraz numer identyfikacji podatkowej,

2) w przypadku tzw. pasywnego NFE (pojęcie wyjaśnione w treści artykułu) - analogiczne dane identyfikujące osób fizycznych kontrolujących ten pasywny NFE (tzw. beneficjentów ostatecznych),

3) informacje o rachunku, tj. numer rachunku (lub jego funkcjonalny odpowiednik w przypadku braku takiego numeru) oraz saldo rachunku lub jego wartość ustaloną na koniec roku kalendarzowego lub innego okresu sprawozdawczego, a jeżeli rachunek został zamknięty w ciągu danego roku lub okresu — informację o jego zamknięciu.

Uwaga! W niektórych krajach uczestniczących w CRS instytucje finansowe mogą podjąć decyzję, że pewne rachunki nie zostaną objęte zakresem raportowania. Takie zwolnienie z raportowania może być zastosowane do rachunków podmiotów istniejących na dzień 31 grudnia 2015 r., jeżeli łączne saldo lub wartość nie przekroczyły na ten dzień równowartości 250 000 USD, do czasu aż łączne saldo lub wartość nie przekroczą tej kwoty na ostatni dzień któregokolwiek z kolejnych lat kalendarzowych.