Pomimo, że faktura korygująca uzupełniająca treść faktury pierwotnej o wyrazy „metoda kasowa" nie wpływa na wysokość podatku naliczonego u kupującego, to niestety na nabywcy towaru otrzymującego tę korektę faktury może ciążyć obowiązek skorygowania odliczonego podatku naliczonego.
Prawo do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur powstaje w momencie łącznego spełnienia dwóch przesłanek, tj.:
- powstania obowiązku podatkowego w odniesieniu do nabywanych towarów i usług (zob. art. 86 ust. 10 ustawy o VAT)
- otrzymania faktury (zob. art. 86 ust. 10b pkt 1 ustawy o VAT).
Prawo odliczenia podatku naliczonego przysługuje tylko podatnikom VAT czynnym. Jeżeli zatem nabywają oni towary lub usługi, dla których obowiązek podatkowy powstał zgodnie z metodą kasową, to mają prawo odliczyć podatek naliczony dopiero w dacie powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy, tj. w momencie, kiedy otrzyma on zapłatę. Oczywiście pod warunkiem, że posiadają już fakturę.
Przykład
22 stycznia 2015 r. firma X (podatnik VAT czynny) nabyła usługę od małego podatnika rozliczającego się metoda kasową Sprzedawca wystawił fakturę bez wyrazów „metoda kasowa", którą firma X otrzymała 30 stycznia 2015 r. i wtedy odliczyła podatek naliczony w deklaracji VAT-7 za styczeń 2015 r. Zapłatę za wykonana usługę sprzedawca otrzymał:
Wariant I:
- 29 stycznia 2015 r.
– firma odliczyła podatek naliczony we właściwej deklaracji VAT-7, gdyż obowiązek podatkowy u sprzedawcy powstał już w styczniu 2015 r.
Wariant II:
19 marca 2015 r.
– firma odliczyła podatek naliczony przedwcześnie, prawo do odliczenia powstało u niej dopiero w rozliczeniu za marzec 2015 r., gdyż obowiązek podatkowy u sprzedawcy powstał dopiero w marcu 2015 r.
Wariant III:
- 22 maja 2015 r.
– firma odliczyła podatek naliczony przedwcześnie, prawo do odliczenia powstało u niej dopiero w rozliczeniu za maj 2015 r., gdyż obowiązek podatkowy u sprzedawcy powstał dopiero w maju 2015 r.
Faktura prawidłowo wystawiona przez sprzedawcę rozliczającego się metodą kasową powinna zawierać wyrazy „metoda kasowa". Informacja ta jest dla nabywcy cenną wskazówką dla właściwego rozliczenia podatku naliczonego. Brak tej informacji na fakturze będzie oznaczać, że nabywca odliczy podatek naliczony tak, jakby obowiązek podatkowy dla tej czynności powstał zgodnie z art. 19a ust. 1 – 4 oraz ust. 5 pkt 1 i 2 ustawy o VAT, co może powodować odliczenie VAT z złym okresie rozliczeniowym. Niestety, nie zwalnia to nabywcy z odpowiedzialności za złe rozliczenia podatku naliczonego. Nabywca może mieć jedynie cywilnoprawne roszczenie regresowe wobec sprzedawcy i ewentualnie bronić się błędami na pierwotnej fakturze w postępowaniu karnym skarbowym.
Z tego względu nabywca, którzy otrzymawszy fakturę bez wyrazów „metoda kasowa" odliczył wynikający z niej podatek naliczony tak, jakby obowiązek podatkowy dla tej czynności powstał na zasadach ogólnych, po otrzymaniu faktury korygującej uzupełniającej treść faktury o wyrazy „metoda kasowa" powinien niezwłocznie przeanalizować czy musi skorygować odliczenia podatku naliczonego i ewentualnie złożyć stosowne korekty deklaracji VAT-7 (VAT-7K, VAT-7D).
W praktyce problem ten nie dotyczy nabywców, którzy również stosują „metodę kasową" określoną w art. 21 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 86 ust. 10e ustawy o VAT, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w odniesieniu do nabytych przez małego podatnika towarów i usług, w okresie stosowania przez niego metody kasowej, powstaje bowiem nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik zapłacił za te towary i usługi.
