Przepisy prawa podatkowego nie definiują pojęcia „sponsoring" („umowa sponsoringu"). Sponsoring nie jest też szczegółowo uregulowany w przepisach kodeksu cywilnego (k.c.). Jest zaliczany do tzw. umów nienazwanych, o których stanowi art. 353

1

k.c. Daje on stronom zawierającym umowę możliwość ułożenia stosunku prawnego według uznania. Ograniczeniem jest tylko to, aby treść umowy lub cel stosunku prawnego nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego (zasada swobody umów).

Charakter umowy

W praktyce sponsoring określany jest jako odpłatne świadczenie wykonywane przez sponsora (przedsiębiorcę, najczęściej będącego podmiotem gospodarczym) na rzecz innego podmiotu (sponsorowanego). W zamian za otrzymane pieniądze sponsorowany zobowiązany jest do reklamowania i promowania sponsora lub jego produktów (odpowiednio towarów lub usług) oraz informowania o samym sponsoringu i sponsorze. Najpowszechniej spotykane są umowy sponsoringu zawierane w ramach imprez i zawodów sportowych, w których przedsiębiorca zobowiązuje się do przekazania na rzecz sponsorowanego klubu bądź sportowca określonej kwoty pieniędzy lub sprzętu mającego służyć realizacji zadań przez sponsorowanego w zamian za reklamę sponsora, jego towarów, usług, marki czy logo w trakcie imprez sportowych. Cechą charakterystyczną umowy sponsoringu jest więc jej dwustronny (wzajemny) charakter, który odróżnia ją od umowy darowizny. Umowa sponsoringu może przybrać co do zasady jedną z dwóch form:

1) sponsoringu właściwego, w ramach którego realizowana jest wzajemność świadczeń sponsora i sponsorowanego, lub

2) sponsoringu niewłaściwego, który swoim charakterem zbliżony jest do darowizny, ponieważ sprowadza się do jednostronnego zobowiązania sponsora do finansowania sponsorowanego.

Jak wpływa na wizerunek

Sponsoring może być również jedną z form promocji lub reklamy, polegającą na skojarzeniu pozytywnego obrazu sponsorowanego ze sponsorem, którego znak towarzyszy imprezom lub działaniom sponsorowanego. Sponsorowanie może kształtować pozytywny wizerunek firmy i popularyzować jej nazwę na rynku, co może mieć wpływ na wzrost uzyskiwanych przez sponsora przychodów. Jeśli więc zawarta umowa sponsoringu będzie przewidywała, że w zamian za przekazanie określonych pieniędzy, towarów lub usług sponsor otrzyma świadczenie wzajemne obejmujące reklamę przedsiębiorcy, np.:

– zamontowanie bannerów reklamowych,

– umieszczenie reklamy i logo na koszulkach, dresach lub innym eksponowanym miejscu (stronie internetowej sponsorowanego),

– umieszczenie reklam sponsora na materiałach drukowanych sponsorowanego, tj. na biletach, plakatach lub w gazetce,

– emitowanie podczas zawodów reklamowych spotów audio lub wideo albo wygłaszanie przez spikera prowadzącego zawody reklam słownych o treści dostarczonej przez sponsora,

– reklamę bezpośrednią podczas zawodów (ulotki, bannery, stoisko informacyjne) itp.

– i w tym zakresie będzie można udowodnić, że sponsor otrzyma od sponsorowanego ekwiwalentne świadczenie wzajemne o charakterze reklamowym, to wydatki przedsiębiorcy na tego rodzaju działalność będą kosztem uzyskania przychodów, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.

Ważna wzajemność świadczeń

W celu uniknięcia ewentualnego ryzyka konfliktu z fiskusem, związanego z kwalifikacją zawartej umowy sponsoringu jako umowy darowizny, powinna ona wskazywać szczegółowo rodzaj i wartość wzajemnych świadczeń sponsora i sponsorowanego. Tylko takie ukształtowanie w umowie sponsoringu obowiązków sponsorowanego, które będzie świadczeniem ekwiwalentnym, daje sponsorowi możliwość wykazania związku przyczynowo-skutkowego z przychodem, a tym samym możliwość zaliczenia wydatku poniesionego na sponsoring do kosztów uzyskania przychodów (por. interpretację Izby Skarbowej w Poznaniu z 30 października 2012 r., ILPB3/423-283/12-2/JG).

To nie reprezentacja

Ocena danego wydatku w kontekście kwalifikacji do kosztów uzyskania przychodów wymaga dodatkowo uwzględnienia art. 16 ust. 1 ustawy o CIT. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 28 tej ustawy za koszty uzyskania przychodów nie uważa się kosztów reprezentacji, w szczególności poniesionych na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych. Celem wydatków na reprezentację jest m.in. stworzenie i utrwalenie właściwego wizerunku przedsiębiorstwa. Właściwy wizerunek to taki, który może sprawić, że kształtowany dzięki reprezentacji obraz przedsiębiorcy przełoży się na nabywanie jego produktów lub usług. Świadome kształtowanie wizerunku przez podatników ma na celu stworzenie takiego wyobrażenia o przedsiębiorcy, które spowoduje pozytywne postrzeganie tegoż przedsiębiorcy przez podmioty zewnętrzne. Zasadniczym kryterium, według którego podatnik powinien rozróżniać wydatki na reprezentację, które nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, od tych, które mogą być takim kosztem, powinien być cel ponoszonego wydatku. Wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodów podlegać będą te wydatki, które mają na celu budowanie wizerunku podatnika jako przedsiębiorcy. Potwierdza to uchwała siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 17 czerwca 2013 r. (II FSK 702/11) oraz wydana na jej podstawie interpretacja ogólna ministra finansów z 25 listopada 2013 r. (DD6/033/ 127/SOH/2013/RD-120521).

Czym innym niż reprezentacja jest reklama, rozumiana jako działanie polegające na rozpowszechnieniu informacji o danym towarze, jego cechach, właściwościach, w celu zachęcenia do zakupu. Ponieważ w ramach umowy sponsoringu świadczenia wzajemne obejmujące realizację usług reklamowych w zamian za świadczenie pieniężne są ekwiwalentne, to nie można mówić o wydatkach na reprezentację. Kwalifikowanie wydatków objętych umową sponsoringu powinno bowiem uwzględniać uwarunkowania całokształtu samej umowy sponsoringu, a przede wszystkim celu jej zawarcia.

Tomasz Musialski konsultant podatkowy w dziale podatków bezpośrednich ECDDP sp. z o.o.

Sama faktura nie wystarczy fiskusowi Usługi reklamowe realizowane na rzecz sponsora to usługi o charakterze niematerialnym. W ich przypadku szczególną uwagę należy zwrócić na sposób dokumentowania ich wykonania. Ustawa o CIT nie przewiduje dla usług niematerialnych szczególnego sposobu dokumentowania, jednak w doktrynie oraz orzecznictwie podkreśla się obowiązek udokumentowania faktycznego wykonania tego rodzaju usług. Organy wskazują, że posiadanie samej umowy sponsoringu oraz faktury dokumentującej usługę jest niewystarczające. Dopiero dowody faktycznego wykonania usług pozwolą zaliczyć wydatki poniesione na sponsoring do kosztów podatkowych. Dokumentacja zgromadzona przez sponsora powinna obejmować m.in. protokoły realizacji wykonywanych usług, dokumentację zdjęciową, bilety, foldery, broszury informacyjne, bannery, plakaty, reklamę audiowizualną i inne materiały reklamowe – w zależności od wybranej formy promocji (reklamy). Mogą to być także opracowania na piśmie, korespondencja handlowa (wydruki e-maili) oraz dokumentacja zamówień na usługi.