Program dobrowolnych odejść to popularny ostatnio sposób na redukcję zatrudnienia i oszczędności. Korzysta z niego wiele dużych firm. Łódzka Izba Skarbowa zgodziła się, że przyznawane w ramach takiego programu odszkodowania są zwolnione z podatku.
O interpretację wystąpiła spółka akcyjna, która przeprowadza restrukturyzację. Podpisała z organizacjami związkowymi porozumienie w sprawie rozwiązywania umów o pracę. Zobowiązała się w nim, że w celu zminimalizowania skutków społecznych towarzyszących zmianom organizacyjnym wprowadzi program dobrowolnych odejść.
Pracownikom, którzy z niego skorzystają, będą przysługiwać świadczenia finansowe. Między innymi odszkodowania w wysokości uzależnionej głównie od stażu pracy. Mają na celu zadośćuczynić pracownikowi stratę poniesioną w związku z brakiem możliwości osiągnięcia wynagrodzenia w dotychczasowej firmie i trudności w znalezieniu zatrudnienia oraz umożliwić mu zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych.
Spółka zapytała fiskusa o zasady rozliczania odszkodowań. Jej zdaniem są zwolnione z PIT i nie musi przy wypłacie pobierać zaliczek na podatek. Powołała się na art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. Wynika z niego, że wolne od podatku są odszkodowania lub zadośćuczynienia przyznane na podstawie przepisów lub postanowień układów zbiorowych pracy, porozumień zbiorowych, regulaminów lub statutów, o których mówi kodeks pracy.
Zdaniem spółki zawarte przez nią porozumienie w sprawie rozwiązywania umów o pracę jest właśnie takim dokumentem.
Fiskus zgodził się z tym stanowiskiem. Przypomniał, że odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającym na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku, jakiego doznaje poszkodowany. Chodzi zarówno o uszczerbek majątkowy, jak i niemajątkowy. Z opisu sprawy wynika, że wypłacane odchodzącym pracownikom pieniądze są właśnie takim odszkodowaniem. Spełniona jest też druga przesłanka zwolnienia, świadczenia finansowe są bowiem przyznawane na podstawie porozumienia, o którym mówi kodeks pracy.
Nie wszystkim jednak firmom udaje się uzyskać korzystne interpretacje w tej sprawie. Jak pisaliśmy w „Rzeczpospolitej" z 26 sierpnia, fiskus twierdzi często, że przyznawane pracownikom świadczenia nie mają charakteru odszkodowawczego, nie wiążą się bowiem z naprawieniem szkody.
Pamiętajmy też o wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT wyjątkach od zwolnienia. Przykładowo opodatkowane są odprawy wypłacane na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników.
—wp
numer interpretacji: IPTPB2/4511-382 /15-3/PM
