Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 4 grudnia 2014 r. (ILPP1/443-868/14-2/AI).
W wyniku podziału domu maklerskiego bank nabył część jego przedsiębiorstwa i będzie ją wykorzystywał w prowadzeniu działalności maklerskiej. Bank będzie w szczególności świadczył na rzecz emitentów akcji, obligacji i innych instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy z 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (dalej: ustawa o obrocie) usługi polegające na organizowaniu i przeprowadzaniu zarówno publicznej, jak i niepublicznej oferty sprzedaży tych instrumentów, a także ich wprowadzaniu do obrotu zorganizowanego. W ramach tych usług bank będzie wykonywał liczne czynności, przykładowo takie jak: wycena emitenta, przygotowywanie materiałów marketingowych, opracowywanie wymaganej przez przepisy prawa dokumentacji (np. prospekt emisyjny, wnioski do Giełdy Papierów Wartościowych, Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych oraz Komisji Nadzoru Finansowego), opracowanie raportów analitycznych na temat emitenta, organizacja spotkań z potencjalnymi inwestorami, udostępnienie sieci punktów obsługi klienta, przeprowadzenie procesu budowania księgi popytu wśród inwestorów, przedstawienie rekomendacji w zakresie ceny emisyjnej instrumentów finansowych, przyjmowanie zapisów i wpłat na instrumenty finansowe, świadczenie bieżącego doradztwa (w tym dotyczącego struktury oferty i rekomendowanego czasu jej przeprowadzenia), obsługa przydziału instrumentów finansowych, przeprowadzenie rozliczenia finansowego subskrypcji instrumentów finansowych.
W związku z tym bank wystąpił do organu podatkowego z pytaniem, czy usługa zorganizowania i przeprowadzenia publicznej/niepublicznej oferty i/lub wprowadzenia instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego w zakresie, w jakim będzie świadczona przez bank, jest opodatkowana podstawową stawką VAT czy jest zwolniona od opodatkowania tym podatkiem. Zdaniem banku taka usługa podlega zwolnieniu od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT. Na jego podstawie zwalnia się od podatku usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, o których mowa w ustawie o obrocie, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.
Organ uznał stanowisko banku za prawidłowe. W uzasadnieniu uznał, że usługa świadczona przez bank jest kompleksową usługą, której przedmiotem są instrumenty finansowe. Jednocześnie usługa ta nie dotyczy przechowywania ani zarządzania instrumentami finansowymi. W konsekwencji spełnia ona przesłanki zwolnienia od VAT z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT.
Komentarz eksperta
Michał Tokarz, doradca podatkowy, konsultant w Dziale Prawnopodatkowym PwC
Interpretacja zasługuje na pełną aprobatę. Zawarte w niej stanowisko jest bowiem zgodne z koncepcją tzw. świadczenia złożonego (kompleksowego) wypracowaną w licznych orzeczeniach przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Przykładowo, w wyroku z 17 stycznia 2013 r., C-224/11, w sprawie BGŻ Leasing sp. z o.o. TSUE stwierdził, że świadczenie należy uznać za dodatkowe w stosunku do świadczenia głównego, w szczególności jeżeli nie stanowi ono dla klienta celu samo w sobie, lecz służy skorzystaniu w jak najlepszy sposób ze świadczenia głównego. W konsekwencji świadczenie pomocnicze dzieli los podatkowy (w tym stawkę VAT) świadczenia głównego.
Proces oferowania do sprzedaży, a następnie wprowadzania do obrotu instrumentów finansowych jest złożonym, wieloetapowym procesem, w którego skład wchodzą różnego rodzaju czynności, począwszy przykładowo od sporządzenia opracowań analitycznych, przez m.in. przygotowanie wymaganej prawem dokumentacji i marketing oferowanych instrumentów, a skończywszy na ich przydziale inwestorom i ewentualnym dalszym wprowadzaniu instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego (np. na giełdę papierów wartościowych). Celem nabywcy takich usług nie jest otrzymanie poszczególnych czynności wchodzących w skład takiego procesu (np. marketingowych czy doradczych), ale kompleksowego świadczenia składającego się z wielu elementów, których wspólnym celem jest doprowadzenie do sprzedaży instrumentów finansowych i/lub ich wprowadzenie do obrotu zorganizowanego.
Organ słusznie uznał zatem, że czynności banku nie stanowią oddzielnych usług, w szczególności tzw. usług pomocniczych do usług finansowych, o których mowa w art. 43 ust. 13 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT, gdyż nie można mówić o ich odrębności od świadczenia głównego banku. Analogicznie organ prawidłowo nie powołał się na art. 43 ust. 15 w związku z art. 43 ust. 1 pkt 41 ustawy o VAT, zgodnie z którym ze zwolnienia od VAT wyłączone jest doradztwo dotyczące instrumentów finansowych. Chociaż bowiem niektóre ze wskazanych czynności banku mają charakter doradczy, to będąc elementem kompleksowego świadczenia zwolnionego od VAT, nie mogą być potraktowane jako oddzielne usługi opodatkowane tym podatkiem.
Należy mieć nadzieję, że wykładnia zaprezentowana w komentowanej interpretacji będzie uwzględniana przez organy podatkowe również w przypadku innych usług „finansowych", gdzie aktualnie wydzielają one poszczególne czynności z większej całości pomimo ścisłego związku między tymi czynnościami (co skutkuje przyjęciem odmiennych zasad opodatkowania poszczególnych części). Przykładem są tutaj czynności wykonywane na rzecz zakładów ubezpieczeń w ramach likwidacji szkód – organy podatkowe dopuszczają zwolnienie od VAT czynności rozpatrywania roszczeń, natomiast uznają za opodatkowane VAT inne czynności składające się na likwidację szkody (np. ustalanie przyczyn zdarzenia i wysokości szkody).
