Jestem podatnikiem VAT czynnym rozliczającym się za okresy miesięczne (deklaracja VAT-7). Niestety, mam trudności z płynnością finansową, gdyż moi kontrahenci zazwyczaj wyznaczają długie terminy płatności (30 lub 60 dni), a nierzadko zdarza się, że nie dotrzymują i tych terminów. W deklaracjach VAT-7 zawsze wykazuję zobowiązanie podatkowe (podatek do zapłaty). Czy istnieje możliwość, abym płacił VAT w późniejszych terminach, np. kwartalnie, czyli tak, jak to robią mali podatnicy, którzy wybrali kasową metodę rozliczeń podatku? Zaznaczam jednak, że przejście na metodę kasową mnie nie interesuje. Moje obroty za 2014 r. wyniosły około 700 000 zł. – pyta czytelnik.

Podatnicy, o których mowa w art. 15 ustawy o VAT, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu (art. 99 ust. 1 in principio ustawy o VAT). Przepis ten ustala zasadę, że podstawową deklaracją jest miesięczna deklaracja VAT-7.

Mali podatnicy >patrz ramka, którzy wybrali metodę kasową, składają w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy kwartalne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale (art. 99 ust. 2 ustawy o VAT). W przypadku tych podatników, którzy wybrali metodę kasową, składanie deklaracji kwartalnej VAT-7K jest obligatoryjne, chyba że podatnik realizuje dostawy tzw. towarów wrażliwych, o czym będzie mowa w dalszej części artykułu.

Aby zatem składać deklarację VAT-7K na podstawie art. 99 ust. 2 ustawy o VAT, trzeba być małym podatnikiem i wybrać kasową metodę rozliczeń VAT >patrz ramka.

Przez małego podatnika, zgodnie z art. 2 pkt 25 ustawy o VAT, rozumie się podatnika podatku od towarów i usług:

a) u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro,

b) prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, będącego agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu, jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45 000 euro.

Kwoty wyrażone w euro przelicza się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.

W roku 2015 r. kwota limitu wynosi odpowiednio:

- 5 015 000 zł (1 200 000 euro x 4,1792 = 5 015 040 zł) – u małego podatnika, o którym mowa w art. 2 pkt 25 lit. a ustawy o VAT

- 188 000 zł (45 000 euro x 4,1792 = 188 064 zł) – u małego podatnika, o którym mowa w art. 2 pkt 25 lit. b ustawy o VAT

Średni kurs euro ogłoszony na 1 października 2014 r. wyniósł 4,1792 (tabela nr 190/A/NBP/2014 z 1 października 2014 r.).

Z listu wynika, że czytelnik nie chce wybrać metody kasowej. Należy w tej sytuacji rozstrzygnąć, czy może wybrać kwartalne rozliczenia VAT.

Kto ma wybór

Podatnicy VAT, którzy nie rozliczają się metodą kasową, również mogą składać deklaracje podatkowe za okresy kwartalne, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego, najpóźniej do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona taka kwartalna deklaracja podatkowa. Podatnik rozpoczynający w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu składa takie zawiadomienie w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym rozpoczął wykonywanie tych czynności (zob. art. 99 ust. 3 ustawy o VAT).

Mali podatnicy składają deklarację VAT-7K, natomiast pozostali podatnicy składają VAT-7D (omówienie zasad zapłaty podatku wynikającego z deklaracji VAT-7D nie jest przedmiotem zainteresowań niniejszej publikacji; trzeba jedynie wskazać, że w tym przypadku podatnik może być zobowiązany do zapłaty zaliczek na podatek w danym kwartale).

Powrót dopiero po roku

Podatnicy, którzy na podstawie art. 99 ust. 3 ustawy o VAT wybrali składanie deklaracji za okresy kwartalne (VAT-7K albo VAT-7D), mogą ponownie składać deklaracje podatkowe za okresy miesięczne (VAT-7), jednak nie wcześniej niż po upływie czterech kwartałów, za które składali deklaracje kwartalne. Także w tym przypadku konieczne jest uprzednie pisemne zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego, termin na jego złożenie upływa w dniu złożenia deklaracji podatkowej za pierwszy miesięczny okres rozliczeniowy, jednak nie później niż w dniu upływu terminu złożenia tej deklaracji (zob. art. 99 ust. 4 ustawy o VAT).

Przykład

Firma A (mały podatnik, który nie rozlicza się metodą kasową) wybrała składanie deklaracji kwartalnych VAT-7K od 1 stycznia 2015 r. Do miesięcznych deklaracji VAT-7 będzie mogła powrócić najwcześniej od 1 stycznia 2016 r.

Do wyboru lub rezygnacji z deklaracji kwartalnych (VAT-7K i VAT-7D) konieczne jest złożenie lub aktualizacja zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R.

Kiedy trzeba zapłacić

Podatnicy składający miesięczne deklaracje VAT-7, stosownie do art. 103 ust. 1 ustawy o VAT, są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy, na rachunek urzędu skarbowego.

Przykład

Wykazany w deklaracjach VAT-7 podatek od towarów i usług za styczeń, luty i marzec 2015 r. podatnik zapłacił odpowiednio do:

- 25 lutego 2015 r. (za styczeń 2015 r.)

- 25 marca 2015 r. (za luty 2015 r.)

- 27 kwietnia 2015 r., gdyż 25 kwietnia 2015 r. wypadał w sobotę (za marzec 2015 r.).

Jeżeli natomiast mały podatnik, który nie rozlicza się metodą kasową, wybierze kwartalne deklaracje podatkowe (VAT-7K), to na podstawie art. 103 ust. 2 ustawy o VAT jest obowiązany bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego do obliczania i wpłacania podatku za okresy kwartalne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy, na rachunek urzędu skarbowego.

Przykład

Mały podatnik, który nie rozlicza się metodą kasową, ale wybrał kwartalne deklaracje podatkowe, zapłacił podatek za I kwartał 2015 r. wykazany w deklaracji VAT-7K do 27 kwietnia 2015 r. (25 kwietnia 2015 r. wypadał w sobotę.

Gdzie są profity

W przypadku przejścia przez małego podatnika z rozliczeń miesięcznych na rozliczenia kwartalne VAT bez wyboru metody kasowej optymalizacja podatkowa polega na wydłużeniu terminu, w którym należy zapłacić VAT za pierwsze dwa miesiące danego okresu.

Przykład

Porównajmy, jak przedstawiałby się terminy zapłaty VAT za II kwartał 2015 r. w sytuacji, gdyby podatnik rozliczał VAT za okresy miesięczne (deklaracja VAT-7) i gdyby przeszedł na rozliczenia kwartalne (deklaracja VAT-7K), nie wybierając kasowej metody podatku.

Uwaga! Przejście z rozliczeń miesięcznych na kwartale nie jest korzystne dla podatników ubiegających się o zwrot VAT. Termin zwrotu liczony jest bowiem od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika, a ten w przypadku deklaracji VAT-7K za pierwsze dwa miesiące danego kwartału ulegnie wydłużeniu.

Dostawy towarów wrażliwych

Zgodnie z art. 99 ust. 3a ustawy o VAT możliwość składania deklaracji kwartalnych VAT-7K i VAT-7D została wyłączona w przypadku podatników, którzy w danym kwartale lub w poprzedzających go czterech kwartałach realizowali dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy o VAT (chodzi o tzw. towary wrażliwe). Wyjątek dotyczy sytuacji, gdy łączna wartość tych dostaw bez kwoty podatku nie przekroczyła w żadnym miesiącu z tych okresów kwoty 50 000 zł, a jeżeli przekroczyła tę kwotę, to nie przekroczyła kwoty odpowiadającej 1 proc. wartości ich sprzedaży bez kwoty podatku.

Przykład

Firma B nie wybrała metody kasowej, ale składa deklaracje VAT-7K. Od 2015 r. rozszerzyła działalność o sprzedaż stalowych krat, siatek i ogrodzeń z drutu wymienionych w poz. 9 załącznika nr 13 do ustawy o VAT. Wartość sprzedaży netto z tego tytułu w żadnym miesiącu I kwartału 2015 r. nie przekroczyła kwoty 50 000 zł. Za I kwartał 2015 r. firma B może zatem złożyć deklarację VAT-7K.

Załóżmy jednak, że wartość sprzedaży z tego tytułu przekroczyła limit 50 000 zł (i jednocześnie jest to więcej niż 1 proc. wartości sprzedaży netto w danym miesiącu) w:

- kwietniu 2015 r. – począwszy od rozliczeń za kwiecień 2015 r. firma B powinna składać deklaracje VAT-7,

- maju 2015 r. – począwszy od rozliczeń za kwiecień 2015 r. firma B powinna składać deklaracje VAT-7; deklaracja VAT-7 za kwiecień 2015 r. (i zapłata podatku) powinna być dokonana do 25 maja 2015 r.

- czerwcu 2015 r. – począwszy od rozliczeń za lipiec 2015 r. powinna składać deklaracje VAT-7, za II kwartał 2015 r. firma B składa jeszcze deklarację VAT-7K.

Gdy łączna wartość dostaw towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy o VAT, bez kwoty podatku przekroczyła kwotę, o której mowa w art. 99 ust. 3a ustawy o VAT, podatnicy składający deklarację VAT-7K i VAT-7D są obowiązani do składania deklaracji podatkowych za okresy miesięczne, począwszy od rozliczenia za pierwszy miesiąc kwartału:

1) w którym przekroczono tę kwotę - jeżeli przekroczenie kwoty nastąpiło w pierwszym lub drugim miesiącu kwartału; gdy przekroczenie kwoty nastąpiło w drugim miesiącu kwartału, deklaracja za pierwszy miesiąc kwartału jest składana w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po drugim miesiącu kwartału;

2) następujący po kwartale, w którym przekroczono tę kwotę – jeżeli przekroczenie kwoty nastąpiło w trzecim miesiącu kwartału.

Podatnicy, u których obowiązek składania deklaracji podatkowych za okresy miesięczne powstał w drugim miesiącu kwartału, są obowiązani do obliczania i wpłacania podatku za pierwszy miesiąc kwartału w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po drugim miesiącu kwartału (art. 103 ust. 1a ustawy o VAT).

Uwaga! Na mocy art. 99 ust. 3b ustawy o VAT za dostawę towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy o VAT (towarów wrażliwych), nie uznaje się dostawy towarów, o których mowa w poz. 10 tego załącznika >patrz tabela, jeżeli:

1) dostawa ta jest dokonywana na stacjach paliw lub stacjach gazu płynnego do standardowych zbiorników pojazdów;

2) dostawy tej dokonuje podatnik dostarczający gaz przewodowy za pośrednictwem własnych sieci przesyłowych lub dystrybucyjnych.

Autor jest doradcą podatkowym

Na czym polega kasowa metoda rozliczeń

Mały podatnik może wybrać kasową metodę rozliczeń polegającą na tym, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do realizowanych przez niego dostaw towarów i świadczenia usług powstaje:

1) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty – w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny,

2) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi – w przypadku dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podmiotu innego niż wymieniony w pkt 1.

Warunkiem rozliczania VAT w ten sposób jest uprzednie pisemne zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który będzie stosowana ta metoda. Otrzymanie zapłaty w części powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części (art. 21 ust. 1 ustawy o VAT).