Katalog przypadków prowadzących do utraty omawianego zwolnienia znajduje się w treści art. 44 ust. 7g ustawy o PIT. Przepis ten stanowi, że podatnicy tracą prawo do zwolnienia, jeżeli w roku lub za rok korzystania ze zwolnienia albo w pięciu następnych latach podatkowych:
- zlikwidują działalność albo zostanie ogłoszona ich upadłość obejmująca likwidację majątku lub upadłość obejmująca likwidację majątku spółki niebędącej osobą prawną, której są wspólnikami,
- osiągną przychód z działalności gospodarczej w wysokości średniomiesięcznej stanowiącej równowartość w złotych kwoty niższej niż 1000 euro (przeliczanej zgodnie z art. 44 ust. 7g pkt 2 ustawy o PIT),
- zmniejszą w którymkolwiek z miesięcy w tych latach przeciętne miesięczne zatrudnienie na podstawie umowy o pracę o więcej niż 10 proc. (w stosunku do najwyższego zatrudnienia w roku poprzednim),
- mają zaległości w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa, ceł lub składek na ubezpieczenie społeczne (z wyłączeniem sytuacji, w której zaległość wraz z odsetkami zostanie uregulowana na zasadach przewidzianych art. 44 ust. 7g pkt 4 ustawy o PIT).
Zaistnienie któregokolwiek z tych przypadków prowadzi do utraty prawa do omawianego zwolnienia i powoduje jednocześnie powstanie obowiązku rozliczenia odpowiednio zaliczek na podatek dochodowy, podatku dochodowego, sa czasem także odsetek za zwłokę. Ustawodawca uzależnił tutaj indywidualny sposób tego rozliczenia od momentu, w którym zaistniała sytuacja prowadząca do utraty zwolnienia. W treści art. 44 ust. 7i ustawy o PIT ustalono bowiem szczególne sposoby rozliczania podatku za okres objęty zwolnieniem w sposób właściwy dla terminu zaistnienia okoliczności skutkującej jego utratą. W efekcie podatnik spełniający na dzień wyboru zwolnienpia warunki pozwalające na stosowanie tego niewątpliwie korzystnego rozwiązania podatkowego powinien także przeanalizować prognozy swojej działalności gospodarczej w przyszłości. Powinna ona obejmować aż pięć lat następujących po roku, w którym ma zamiar korzystać ze zwolnienia. W treści takiej analizy w pierwszej kolejności należy rozpatrzyć prawdopodobieństwo zagrożenia wystąpienia okoliczności skutkujących utratą zwolnienia, ponieważ właśnie takie zdarzenie może prowadzić do niekorzystnych dla przedsiębiorcy skutków podatkowych, a tym samym finansowych.
