Zerowa stawka VAT: Przedsiębiorca musi udowodnić charakter usług

Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 3 października 2014 r. (I FSK 1495/13).

Spółka zajmuje się składowaniem towarów, transportem wewnątrzw-  spólnotowym, przeładunkiem towarów, obsługą ładunków, konfekcjonowaniem oraz oznaczaniem ładunku ?i odprawami celnymi w imporcie towarów. Stosuje do części z nich stawkę ?zero proc. na podstawie art. 83 ustawy ?o VAT. W wydanej decyzji organ podatkowy zakwestionował prawo spółki do opodatkowania niektórych wykonywanych przez nią usług tą stawką. Zdaniem organu, z przedłożonych przez podatnika dokumentów nie wynikał jednoznacznie bezpośredni związek świadczonych usług z eksportem towarów lub obsługą na obszarze portu morskiego morskich lub lądowych środków transportu, co uzasadniałoby zastosowanie obniżonej stawki VAT.

WSA w Szczecinie utrzymał w mocy decyzję organów podatkowych. Sąd uznał, że w toku postępowania kontrolnego i sądowego spółka nie przedstawiła – poza fakturami – żadnej dokumentacji, że czynności zostały wykonane przy zachowaniu warunków określonych w art. 83 ust. 1 pkt 9, 9a ?i 20 ustawy o VAT (podczas gdy taka dokumentacja  jest wymagana zgodnie z art. 83 ust. 2 tej ustawy). Podatnik nie może zatem skorzystać z prawa opodatkowania świadczonych usług stawką zero proc.

Naczelny Sąd Administracyjny, oddalając skargę kasacyjną spółki, ?w pełni poparł stanowisko WSA ?w Szczecinie. Według składu orzekającego art. 83 ust 2 ustawy o VAT wyraźnie wskazuje podmiot zobowiązany do zadbania o dokumentację, z której wynika spełnienie warunków i okoliczności uzasadniających zastosowanie preferencyjnej stawki VAT. Podmiotem tym jest niewątpliwie podatnik. Spółka natomiast w rozpatrywanej sprawie nie przedstawiła organom podatkowym takiej dokumentacji. Sąd podkreślił, że nawet gdyby tego przepisu nie było, to organ domagałby się, żeby podatnik udowodnił, że zaistniały okoliczności uzasadniające stosowanie stawki zero proc. VAT. Faktury, którymi dysponowała spółka, wskazywały tylko charakter usługi (np. transport czy magazynowanie). To pozwoliło organom i sądom obu instancji na stwierdzenie, że spółka wykonała usługę, lecz nie dało wystarczających podstaw do objęcia wykonywanych przez nią usług zero proc. stawką VAT.

—Aleksandra Kielar, współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Klaudia ?Kurzawińska-?Butt, konsultantka ?w poznańskim biurze Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o.

Artykuł 83 ustawy o VAT wskazuje przypadki, w których podatnikowi przysługuje prawo do stosowania stawki zero proc. Wśród nich są m.in. usługi świadczone na obszarze portów morskich, związane z transportem międzynarodowym, polegające na obsłudze środków transportu lądowego oraz żeglugi śródlądowej lub służące bezpośrednim potrzebom ich ładunków, czy określone usługi związane bezpośrednio ?z eksportem towarów, itp.

Artykuł 83 ust. 2 ustawy o VAT stanowi natomiast, że wskazane czynności korzystają ze stawki zero proc. VAT ?w przypadku prowadzenia przez podatnika dokumentacji, z której jednoznacznie wynika, że czynności te zostały wykonane przy zachowaniu warunków określonych w tym przepisie.

W opisywanej sprawie organy podatkowe uznały, że przedstawiona przez spółkę dokumentacja nie potwierdza świadczenia wskazanych rodzajów usług, na co powoły-?wała się spółka. W związku z tym odmówio-?no jej prawa do preferencyjnej stawki VAT. Sądy obu instancji potwierdziły, że art. 83 ust. 2 ustawy o VAT wyraźnie wskazuje, iż to podatnik powinien wykazać przed orga-?nem podatkowym, że ma prawo stosować stawkę zero proc. Ciężar dowodowy w tej sytuacji spoczywa głównie na podatniku, który ma obowiązek przedstawić dokumenty potwierdzające prawo do obniżonej stawki VAT.

Warto podkreślić, że analizowany przepis nie wskazuje wprost, jakie dokumenty mogą poświadczać to prawo. Przepis ?art. 83 ust. 16 pkt 4 ustawy o VAT ?pozwala wprawdzie ministrowi finansów na wydanie rozporządzenia określającego dokumenty lub dane, które powinna zawierać omawiana dokumentacja, jednak takie rozporządzenie nie zostało wydane.

W praktyce wskazuje się, że warunek ?z art. 83 ust. 2 nie zostaje spełniony, m.in. jeśli podatnik nie prowadzi i nie posiada dokumentacji jednoznacznie wskazującej na wykonanie czynności (wyrok WSA ?w Bydgoszczy z 7 grudnia 2009 r., I SA/Bd 660/09). Do udokumentowania świadczenia usług związanych bezpośrednio z eksportem towarów wystarczający może być dokument MRN przypisany do odpowiedniej faktury (interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 7 maja 2014 r., IBPP4/443-54/14/BP). W przypadku świadczenia usług na obszarze polskich portów morskich, związanych z transportem międzynarodowym, polegających na obsłudze lądowych środków transportu, dokumentami potwierdzającymi prawo do zastosowania stawki zero proc. mogą być np. dokumenty CMR, ewidencja składowania towarów, specyfikacje towarowe, protokoły wykonania prac, manifesty cargo czy kopie konosamentów morskich (interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 4 czerwca 2014 r., ITPP2/443-305/14/AK).