W celu udokumentowania zapisów ?w księdze, dotyczących niektórych kosztów (wydatków), mogą być sporządzone dokumenty zaopatrzone ?w datę i podpisy osób, które bezpośrednio dokonały wydatków (dowody wewnętrzne). Muszą one określać:

Dowody, o których mowa w § 14 ust. 1 rozporządzenia, mogą dotyczyć wyłącznie zakupu, bezpośrednio od krajowego producenta lub hodowcy, produktów roślinnych i zwierzęcych, nieprzerobionych sposobem przemysłowym lub przerobionych sposobem przemysłowym, jeżeli przerób polega na kiszeniu produktów roślinnych lub przetwórstwie mleka albo na uboju zwierząt rzeźnych ?i obróbce poubojowej tych zwierząt (§ 14 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia).

Fiskus nie kwestionuje

W interpretacjach organów podatkowych można spotkać pogląd, że podatnicy prowadzący działalność gospodarczą nabywający bezpośrednio od krajowego producenta (np. rolnika) na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej m.in. produkty roślinne, w tym warzywa, nieprzerobione sposobem przemysłowym lub przerobione sposobem przemysłowym, jeżeli przerób polega na kiszeniu produktów roślinnych, mogą udokumentować zakup dowodami wewnętrznymi i na ich podstawie ująć wydatek jako koszt podatkowy w podatkowej księdze przychodów i rozchodów (interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 22 listopada 2013 r., ILPB1/415-990/13-2/IM; interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu ?z 23 grudnia 2010 r., ILPB1/415-1109/10-4/AMN; interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 4 sierpnia 2010 r., ITPB1/415-443/10/DP; interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy ?z 7 maja 2008 r., ITPB1/415-97/08/HD).

Jak wskazała Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 6 sierpnia 2010 r. (ITPB1/415-459/10/TK): „(...) Z opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że ze względu na brak możliwości uzyskania danych osobowych rolników, od których dokonuje Pan zakupu produktów rolnych – niezbędnych do wystawienia faktury VAT RR – dokumentuje Pan zakup tych produktów dowodami wewnętrznymi zgodnie z § 14 rozporządzenia ministra finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów. W świetle powyżej powołanych przepisów prawa dopuszczalne jest sporządzanie dowodów wewnętrznych dotyczących zakupu bezpośrednio od krajowego producenta lub hodowcy, produktów roślinnych i zwierzęcych, nieprzerobionych sposobem przemysłowym lub przerobionych sposobem przemysłowym, jeżeli przerób polega na kiszeniu produktów roślinnych lub przetwórstwie mleka albo na uboju zwierząt rzeźnych i obróbce poubojowej tych zwierząt. W związku z powyższym, jeżeli wystawiane przez Pana dowody wewnętrzne potwierdzające dokonanie ww. transakcji będą spełniały wymagania określone ww. przepisami rozporządzenia ministra finansów w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, to dokumenty te mogą stanowić dokumenty księgowe będące podstawą wpisu poniesionych wydatków do prowadzonej podatkowej księgi przychodów i rozchodów (...)."

Zatem w sytuacji, gdy istnieją trudności w uzyskaniu danych osobowych rolników (dostawców warzyw) nasz czytelnik może, w świetle praktyki organów podatkowych, wystawić dowód wewnętrzny?i na jego podstawie zaewidencjonować wydatek na zakup warzyw od ich producenta (rolnika) w podatkowej księdze przychodów i rozchodów. Dowód wewnętrzny powinien zawierać dane zawarte w § 12 ust. 3 pkt 2 rozporządzenia.

Uprawnienie obarczone ryzykiem

Niestety, z uwagi na to, że przepisy nakazują w przypadku nabycia produktów rolnych od rolnika ryczałtowego wystawiać faktury VAT RR (jeżeli nabywcą jest podatnik VAT czynny), istnieje pewne ryzyko zakwestionowania dowodu wewnętrznego jako dokumentu potwierdzającego fakt poniesienia wydatku. Nie można bowiem wykluczyć, że ?w konkretnej sprawie organ podatkowy stwierdzi, że nieuzyskanie danych osobowych nie zwalniało nabywcy z obowiązku wystawienia faktury VAT RR i że np. jeżeli sprzedawca odmawiał ich podania, to należało poszukać innego dostawcy tych produktów rolnych.

Ryzyko takie nie wystąpi w sytuacji, gdy nabywca korzysta ze zwolnienia ?z VAT, gdyż w tym przypadku nie ciąży na nim obowiązek wystawienia faktury VAT RR. Ponieważ rolnik ryczałtowy nie wystawia faktur, to na udokumentowanie poniesienia wydatku może być ?w takim przypadku wystawiony dowód wewnętrzny

Z przydomowych ogródków

Niewątpliwie dowodem wewnętrznym może być również dokument potwierdzający zakup produktów roślinnych pochodzących nie z gospodarstwa rolnego, lecz np. z przydomowych ogródków od osób nieprowadzących działalności gospodarczej (interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 13 lip-?ca 2009 r., IBPBI/1/415-307/09/BK). ?W tym przypadku nabywca, nawet jeżeli jest podatnikiem VAT czynnym, nie ma obowiązku wystawienia faktury VAT RR, a sprzedawca nie ma obowiązku wystawienia faktury.

Autor jest doradcą podatkowym