- Jestem lekarzem. Pracuję na etacie w szpitalu i dodatkowo mam swoją działalność (też lekarską). Z tej działalności rozliczam się liniowo. Od lipca będę musiała przejść na działalność również w szpitalu, bo szpital nie chce mieć lekarzy na etatach. Ponieważ w szpitalu będę pracować na rzecz byłego pracodawcy, to nie mogę do końca roku rozliczać się liniowo. Jak mam się zatem rozliczać? Nie mogę płacić podatku liniowego z dotychczasowej działalności, a według skali rozliczać się z „nowej" działalności którą będę wykonywać na rzecz szpitala – dotychczasowego pracodawcy. Jednocześnie nie mogę chyba w trakcie roku zmienić sposobu rozliczeń i do końca czerwca rozliczać się z działalności liniowo, a od lipca według skali. ?I jak będę w tym przypadku składać za ten rok (2014 r.) zeznanie roczne? Na jakim formularzu PIT należy je złożyć?

– pyta czytelniczka.

Jedną z form opodatkowania przychodów z działalności gospodarczej podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest opodatkowanie na zasadach ogólnych w formie podatku liniowego, czyli na zasadach określonych w art. 30c ustawy o PIT. Wybór opodatkowania w tej formie umożliwia art. 9a ust. 2 ustawy o PIT.

Nie wszystkie osoby fizyczne mogą jednak korzystać z liniowego opodatkowania. Jak bowiem stanowi art. 9a ust. 3 ustawy o PIT, jeżeli podatnik, który wybrał opodatkowanie w tej formie, uzyska z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub z tytułu prawa do udziału w zysku spółki niebędącej osobą prawną przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy i usługi te odpowiadają czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, to podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w formie podatku liniowego. Musi w takim przypadku wpłacić zaliczki od dochodu osiągniętego od początku roku, obliczone przy zastosowaniu skali podatkowej oraz odsetki za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek.

Brzmienie tego przepisu powoduje, że w przedstawionej sytuacji czytelniczka z chwilą uzyskania pierwszego przychodu ze świadczenia usług na rzecz szpitala, w którym jest obecnie zatrudniona, utraci prawo do opodatkowania w formie podatku liniowego. Co gorsze, towarzyszyć temu będzie konieczność przeliczenia wpłaconych dotychczas zaliczek na podatek dochodowy. Jeżeli przeliczone według skali zaliczki okażą się wyższe od dotychczas wpłaconych (według stawki 19 proc.), to czytelniczka będzie musiała wpłacić ewentualną różnicę wraz ?z odsetkami za zwłokę >patrz przykład.

Niestety, scenariusza takiego czytelniczka może uniknąć tylko w jeden sposób, tj. przekonując szpital, aby zgodził się na przejście na działalność dopiero z początkiem 2015 r. Jeżeli nie jest to możliwe, to czytelniczka musi się pogodzić z utratą w trakcie 2014 r. prawa do opodatkowania w formie podatku liniowego. Za 2014 r. czytelniczka będzie w tej sytuacji obowiązana złożyć zeznanie PIT-36 (a nie ?PIT-36L).

Gdy konsekwencją utraty prawa do opodatkowania w formie podatku liniowego miałaby być konieczność dopłacenia zaliczek, czytelniczka może już rozpocząć ich nadpłacanie. Pozwoli jej to na zmniejszenie wysokości odsetek za zwłokę lub w ogóle wyłączenie powstania tych odsetek.

Przykład

31 lipca 2014 r. lekarka korzystająca dotychczas ?z opodatkowania w formie podatku liniowego uzyska pierwszy przychód ze świadczenia usług medycznych ?na rzecz szpitala, w którym do końca czerwca 2014 r. ?była zatrudniona. Spowoduje to utratę prawa do opodatkowania w formie podatku liniowego.

Scenariusz A:

Lekarka płaci miesięczne zaliczki na podatek od dochodów z działalności gospodarczej (według stawki 19 proc.). Dochód lekarki za poszczególne miesiące pierwszego półrocza 2014 r. wyniesie 23 300 zł (styczeń), 19 500 zł (luty), 17 100 zł (marzec), 24 200 zł (kwiecień), 18 600 zł (maj) oraz 21 900 zł (czerwiec). Wysokość zaliczek na podatek wyniosła w tej sytuacji (przed pomniejszeniem ?o część zapłaconych w poszczególnych miesiącach ?składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne) odpowiednio: 4427 zł (za styczeń; 23 300 zł x 19 proc. ?= 2318 zł), 3705 zł (za luty), 3249 zł (za marzec), 4598 zł (za kwiecień), 3534 zł (za maj) oraz 4161 zł (za czerwiec). Kwoty te (łącznie 23 674 zł) lekarka wpłaciła do urzędu skarbowego, odliczając od nich właściwą część składek ?na ubezpieczenie zdrowotne.

W tej sytuacji kwoty przeliczonych (z uwzględnieniem ?skali podatkowej oraz kwoty wolnej od podatku) zaliczek przed pomniejszeniem o składki zdrowotne to: 3638 zł ?(za styczeń), 3510 zł (za luty), 3078 zł (za marzec), 4356 zł (za kwiecień), 5752 zł (za maj; znacznie wyższa zaliczka ?za maj wynika z tego, że w maju dochód podatniczki przekroczył próg podatkowy) oraz 7008 zł (za czerwiec). Łączna kwota zaliczek to 27 342 zł. Lekarka będzie ?w tej sytuacji obowiązana dopłacić 3668 zł ?(27 342 zł – 23 674 zł) + odsetki za zwłokę od ?zaniżonych zaliczek za maj i czerwiec.

Scenariusz B:

Lekarka płaci miesięczne zaliczki (według stawki ?19 proc.) na podatek od dochodów z działalności gospodarczej. Dochód lekarki za poszczególne miesiące pierwszego półrocza 2014 r. wyniósł: 12 200 zł (styczeń), 11 300 zł (luty), 14 200 zł (marzec), 12 800 zł (kwiecień), 13 200 zł (maj) oraz 14 500 zł (czerwiec). Wysokość zaliczek na podatek wyniosła w tej sytuacji (przed pomniejszeniem o część zapłaconych w poszczególnych miesiącach składek na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne) odpowiednio: 2318 zł (za styczeń; 12 200 zł ?x 19 proc. = 2318 zł), 2147 zł (za luty), 2698 zł (za marzec), 2432 zł (za kwiecień), 2508 zł (za maj) oraz 2755 zł ?(za czerwiec). Kwoty te (łącznie 14 858 zł) lekarka ?wpłaciła do urzędu skarbowego, odliczając od nich właściwą część składek na ubezpieczenie zdrowotne.

W takim przypadku lekarka w związku z utratą prawa ?do opodatkowania podatkiem liniowym nie będzie musiała dopłacać żadnej kwoty. Łączna kwota zaliczek po przeliczeniu z zastosowaniem skali podatkowej wyniesie bowiem w takim przypadku 13 520 zł, a wiec będzie niższa od łącznej kwoty wpłaconych zaliczek.

Autor jest doradcą podatkowym