Wniesienie akcji w zamian za certyfikaty inwestycyjne bez CIT

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z 13 lutego 2014 r. ?(I SA/Kr 2051/13).

Spółka wystąpiła do organu podatkowego o interpretację w związku z planowanym objęciem certyfikatów inwestycyjnych, emitowanych przez zamknięty fundusz inwestycyjny, w zamian za wniesienie do tego funduszu papierów wartościowych (posiadanych akcji). Zdaniem spółki w tym przypadku nie powstanie przychód. W swoim  wywodzie spółka powołała się na wyrok NSA ?z 8 marca 2013 r. (II FSK 1479/11), gdzie sąd, rozpoznając analogiczną kwestię, uznał, że taki stan rzeczy powoduje przeniesienie na fundusz prawa z tych akcji, a zapisujący się na certyfikaty wyzbywa się praw z papierów wartościowych i uzyskuje prawa do certyfikatów. Spółka wskazała, że certyfikat nie jest wartością pieniężną, ponieważ nie jest substytutem pieniądza, a wartość certyfikatu nie jest określana. Wycenę robi fundusz. Ponadto przeniesienie własności akcji jest odróżniane od zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji wynikających z nich praw. Wskazany wyrok został wydany w stosunku do osób fizycznych, jednak według spółki tożsame rozstrzygnięcie jest odpowiednie wobec osób prawnych.

Zdaniem organu poprzez wniesienie papierów wartościowych do funduszu ?w zamian za certyfikaty dochodzi do ich zbycia na rzecz funduszu oraz do jednoczesnego nabycia innych papierów wartościowych, a skutki tej transakcji należy ocenić w świetle ustawy o CIT. Organ uznał, że zgodnie z jej art. 12 ust. 1 pkt 1 wartość pieniężna certyfikatów nabywanych przez spółkę w zamian za akcje jest jej przychodem.

Sąd uchylił interpretację, wskazując na błędną interpretację art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT. Sąd podkreślił rozbieżność poglądów. Stwierdził jednak, że w ostatnim czasie orzecznictwo zostało ukierunkowane przywołanym wyrokiem NSA. Sąd zgodził się z tezą, że zapłata za certyfikaty inwestycyjne papierami wartościowymi lub udziałami w spółkach z o.o. nie podlega opodatkowaniu, ponieważ uzyskanie (objęcie) certyfikatów inwestycyjnych z tytułu tych wpłat nie jest przychodem.

—Katarzyna Mitelsztedt, współpracownik Zespołu Zarządzania ?Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Łukasz ?Strzelec, doradca podatkowy, starszy menedżer ?w Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o. ?(biuro w Warszawie)

Kwalifikowane fundusze inwestycyjne korzystają w Polsce ze zwolnienia z podatku dochodowego. W praktyce oznacza to, ?że wielu polskich przedsiębiorców jest zainteresowanych wykorzystywaniem tego rodzaju podmiotów, a w szczególności zamkniętych funduszy inwestycyjnych, ?w prowadzonej przez siebie działalności.

Przykładowo fundusz zamknięty może być wykorzystany w działalności inwestycyjnej na rynku kapitałowym. W przypadku prowadzenia tego typu działalności bezpośrednio przez osobę fizyczną lub osobę prawną generowane zyski powinny być opodatkowane według 19-proc. stawki (odpowiednio PIT lub CIT). Właściwe wykorzystanie funduszu może natomiast pozwolić na odroczenie momentu podatkowego z daty sprzedaży papierów wartościowych do momentu finalnego wycofania środków z funduszu. Wehikuł ten pozwala więc na efektywne reinwestowanie zysków kapitałowych bez konieczności ponoszenia na bieżąco kosztów podatkowych.

Kwestia odroczenia opodatkowania ?do momentu finalnej wypłaty środków ?z funduszu nie budzi większych wątpliwości. Duże kontrowersje istnieją natomiast ?w związku z czynnością objęcia certyfikatów inwestycyjnych w zamian za akcje ?lub udziały. Spór organów skarbowych ?z podatnikami trwa w najlepsze od dobrych kilku lat, a dodatkowo oliwy do ognia dolewają sprzeczne ze sobą wyroki sądowe.

Organy podatkowe przeważnie prezentują pogląd, że aport papierów wartościowych do funduszu w zamian za jego certyfikaty jest odpłatnym zbyciem i w związku z tym powoduje powstanie przychodu. Pogląd taki został również zaprezentowany w wybranych wyrokach, przykładowo w wyroku WSA ?w Warszawie z 2011 r. (III SA/Wa 1544/10), czy też w wyroku WSA w Krakowie z 2010 r. (I SA/Kr 1787/10).

Podatnicy z kolei twierdzą, że aport papierów wartościowych do funduszu powinien być neutralny podatkowo. Prawidłowość takiej właśnie interpretacji potwierdzają sądy ?w wybranych wyrokach sądowych. ?W szczególności warto wskazać na wyrok NSA z 2010 r. (II FSK 1047/09), ?w którym sąd stwierdził, że w momencie wniesienia papierów wartościowych do funduszu inwestor nie uzyskuje automatycznie realnego przysporzenia trwale powiększającego jego aktywa i stanowiącego przychód podatkowy zgodnie z przepisami ustawy o CIT. Podobnie wypowiedział się NSA w wyroku z 2013 r. (II FSK 1479/11), ?w którym orzekł, że wpłaty na certyfikaty inwestycyjne papierami wartościowymi ?nie podlegają opodatkowaniu, ponieważ objęcie certyfikatów inwestycyjnych ?nie jest przychodem podatkowym zgodnie ?z przepisami ustawy o PIT.

Analiza wspomnianych wyroków NSA musi prowadzić do wniosku o powolnym kształtowaniu się jednolitej linii orzeczniczej zarówno w zakresie przepisów ustawy o CIT, jak i ustawy o PIT.

Komentowany wyrok WSA w Krakowie także wpisuje się w aktualną linią orzeczniczą wyznaczoną przez NSA. W związku z tym pozostaje mieć nadzieję, że w niedalekiej przyszłości również organy skarbowe dostosują swoją praktykę i bardziej przychylnym okiem spojrzą na transakcje aportu papierów wartościowych do funduszu.