Rz: Rozpoczyna się sezon rocznych rozliczeń podatku dochodowego. Wiele firm może stwierdzić przy tej okazji nadpłatę podatku. Jak starać się o jej zwrot?
Robert Pasternak:
Należy złożyć roczne zeznanie podatkowe (deklarację podatkową) ?ze wskazaniem nadpłaty ?i najlepiej z uzasadnieniem wnioskowania o jej zwrot. Urząd skarbowy ma 3 miesiące na załatwienie takiego wniosku i zwrot nadpłaty. Może zwrócić nadpłatę bez wydawania decyzji, ale może też wszcząć czynności wyjaśniające. Przy znacznych kwotach do zwrotu i w sytuacji, gdy podatnik prowadzi działalność gospodarczą, należy się liczyć ?z tym, że urząd może przeprowadzić w firmie ?kontrolę związaną ?z zasadnością zwrotu.
Zdarza się, że w takich sytuacjach urzędy wszczynają postępowanie karne skarbowe przeciwko podatnikowi wnioskującemu o zwrot nadpłaty. Czy mają prawo tak robić?
Wszczynanie postępowania karnego skarbowego wyłącznie z tego powodu, ?że podatnik wnioskuje ?o zwrot nadpłaty nie jest zasadne. Organ może ?i powinien wszczynać takie postępowania jedynie wtedy, gdy ma uzasadnione podejrzenia, że podatnik chce wyłudzić nienależny zwrot. ?W przeszłości zdarzały się sytuacje, kiedy wszczęte postępowanie karne skarbowe wydawało się ?z perspektywy podatnika swoistą próbą nacisku na takiego podatnika. Być może organy postępowały tak, licząc na to, że podatnik wycofa wniosek o zwrot nadpłaty. Jednak, jeśli podatnik działa w granicach prawa i ma tzw. mocne argumenty na poparcie swoich żądań, to nie powinien się obawiać kary. Często bowiem zdarza się, ?że po wstępnych czynnościach „śledczych" postępowanie jest umarzane. Z perspektywy podatnika może to wyglądać jak swoista gra fiskusa na czas, podobnie jak w znanych przypadkach wszczynania postępowań karnych skarbowych pod koniec okresu przedawnienia podatku.
Jeśli jednak postępowanie karne skarbowe zostanie wszczęte ?– jak się zachować?
W konkretnej sprawie zawsze rekomenduję skorzystać z pomocy profesjonalnego doradcy specjalizującego się w tego typu postępowaniach. Generalnie należy w nim oczywiście wziąć udział, choć np. przy przesłuchaniach rozsądne jest ograniczanie się do zeznań niewykraczających poza ramy danej sprawy. ?W niektórych sytuacjach warto odnieść się ze zrozumieniem ze względu na wyczulenie organów skarbowych na potencjalne wyłudzenia. Dotyczy to przede wszystkim VAT, gdzie skala wyłudzeń zwrotu tego podatku jest ostatnio znaczna. Jeśli jednak wnioskujący ?o nadpłatę przedsiębiorca ma uzasadnione podstawy ?do odzyskania nadpłaconego podatku, to nie powinien się raczej obawiać kary. Należy podkreślić, że wszczynanie takich postępowań wyłącznie z tego powodu, że podatnik wystąpił o zwrot, nie powinno mieć w ogóle miejsca. Nie należy przy tym oczywiście ?w ramach postępowania sprawdzającego zasadność zwrotu ignorować wezwań ?do wyjaśnienia powodów wnioskowania o zwrot ani innych żądań organów i tym samym nie dawać powodu ?do odmowy lub odwlekania zwrotu z przyczyn choćby proceduralnych.
