- W związku z przekroczeniem limitu obrotów musiałam w październiku 2012 r. rozpocząć stosowanie kas fiskalnych. Kupiłam je i skorzystałam z ulgi w stosunku do dwóch kas rejestrujących. Dotychczas używałam obu kas, lecz obecnie chciałabym używać tylko jednej, drugą zaś przeznaczyć na kasę rezerwową. Czy jeżeli tak zrobię, będę obowiązana do zwrotu części ulgi na zakup kas? ?– pyta czytelniczka.

W określonych przepisami sytuacjach podatnicy obowiązani są do zwrotu tzw. ulgi na zakup kas. Jest to konieczne, jeżeli w okresie trzech lat od rozpoczęcia ewidencjonowania dojdzie do jednego z siedmiu określonych przepisami zdarzeń. Przepisami, które określają te zdarzenia, są:

- ?art. 111 ust. 6 ustawy o VAT oraz

- ?§ 6 rozporządzenia ministra finansów z 27 grudnia 2010 r. w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących >patrz ramka.

Działalność można zawiesić

W przedstawionej w pytaniu sytuacji należy rozważyć, czy przeznaczenie kasy objętej ulgą na kasę rezerwową jest zaprzestaniem używania tej kasy ?(a więc pierwszą z wymienionych przesłanek). ?W związku z tym należy wyjaśnić, że przez zaprzestanie używania kas rejestrujących rozumie się sytuację, w której podatnik przestaje używać kasy rejestrującej definitywnie (trwale). Z tego powodu, przykładowo, przyjmuje się, że do zaprzestania używania kas rejestrujących (a w konsekwencji do utraty prawa do ulgi na zakup kas) nie dochodzi ?w związku z zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej (zob. przykładowo interpretację Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 19 października 2012 r., ITPP1/443-893/12/AJ).

W razie awarii

Posiadanie kas rezerwowych ma na celu umożliwienie ewidencjonowania sprzedaży dokonywanej na rzecz osób prywatnych w sytuacji, gdy ?z przyczyn niezależnych od podatnika nie może być prowadzona ewidencja obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu podstawowych kas rejestrujących. W przypadku gdy ewidencjonowanie obrotu i kwot podatku należnego także przy zastosowaniu rezerwowej kasy rejestrującej jest niemożliwe, podatnik nie może dokonywać sprzedaży (zob. art. 111 ust. 3 ustawy o VAT). W każdej zatem chwili (np. w przypadku awarii kasy podstawowej) może wystąpić konieczność użycia kasy rezerwowej. Nie ulega wątpliwości, że przerwa ?w używaniu kas rejestrujących przeznaczonych na kasy rezerwowe nie ma charakteru definitywnego (trwałego). Przeznaczenie kasy rejestrującej objętej ulgą na kasę rezerwową nie skutkuje zatem utratą prawa do ulgi na zakup kas.

Interpretacje potwierdzają

Co istotne, stanowisko to reprezentują również organy podatkowe. Tytułem przykładu można wskazać interpretację Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 13 sierpnia 2008 r. (ITPP1/443-468/08/AJ), w której czytamy, że „obowiązek zwrotu odliczonych lub zwróconych kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących odnosi się tylko do tych kas, których dotyczą zdarzenia wymienione powyżej. Fakt, iż kasa była używana przez podatnika jako rezerwowa lub podstawowa, nie ma znaczenia dla sprawy. Zatem to podatnik, uwzględniając względy ekonomiczne, decyduje ?o tym, czy w prowadzonej działalności są mu niezbędne kasy rezerwowe i w jakiej ilości, czy też w razie potrzeby może sobie pozwolić na zamknięcie punktu sprzedaży do czasu naprawienia urządzenia podstawowego. (...) w przedmiotowej sytuacji wnioskodawca nie jest zobowiązany do zwrotu kwot odliczonych z tytułu poniesionych wydatków na zakup kas rejestrujących".

Co ciekawe, stanowisko takie organy podatkowe prezentują, mimo że uważają (według mnie błędnie), że ?w stosunku do kas rezerwowych podatnicy nie mogą korzystać z ulgi na zakup kas. Stanowisko takie zajęła, przykładowo, Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 13 października 2010 r. (ILPP2/443-1474/10-4/AD), w której czytamy, że „jednym z wymogów koniecznych do dokonania odliczenia ulgi z tytułu zakupu kasy rejestrującej jest rozpoczęcie ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej nie później niż w obowiązujących terminach. Jeżeli zatem wnioskodawca poinformował urząd skarbowy w dniu ?17 grudnia 2009 r., iż z dniem 18 grudnia 2009 r. wprowadzi kasę rejestrującą i ją ufiskalizował, co uczynił w dniu ?19 grudnia 2009 r., to (...) obowiązany był do rozpoczęcia ewidencjonowania obrotu na kasie rejestrującej w momencie dokonania pierwszej sprzedaży po tej dacie, tj. ?23 stycznia 2010 r. Czynności tej wnioskodawca dokonał dopiero w dniu 20 marca 2010 r., a więc z uchybieniem określonego wyżej terminu. Ponieważ nie został zachowany warunek dotyczący rozpoczęcia ewidencjonowania ?w obowiązującym terminie, wnioskodawca nie może dokonać odliczenia ulgi z tytułu zakupu kasy rejestrującej".

Najkorzystniejszy wariant

Powoduje to, że podatnicy, którzy chcą bez ryzyka skorzystać z ulgi na zakup kas rejestrujących w stosunku do kas rezerwowych, powinni rozpocząć ewidencjonowanie sprzedaży przy ich zastosowaniu na zasadach ogólnych, tzn. w terminach wynikających z rozporządzenia ministra finansów z 29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, a dopiero później (po zaewidencjonowaniu przynajmniej jednej sprzedaży) przeznaczać te kasy na kasy rezerwowe.

Autor jest doradcą podatkowym ?i autorem komentarza do ustawy o VAT

Czasem trzeba oddać fiskusowi ulgę

Zdarzenia skutkujące utratą ulgi na zakup kas (jeżeli wystąpią w okresie trzech lat od rozpoczęcia ewidencjonowania):

1. podatnik zaprzestał używania kas rejestrujących ?objętych ulgą,

2. podatnik nie zgłosił w obowiązującym terminie kasy ?do obowiązkowego przeglądu technicznego przez właściwy serwis,

3. podatnik zaprzestał działalności,

4. nastąpiło otwarcie likwidacji podatnika,

5. została ogłoszona upadłość podatnika,

6. nastąpiła sprzedaż przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału), a następca prawny nie będzie dokonywał sprzedaży, ?o której mowa w art. 111 ust. 6 ustawy o VAT (czyli sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących ?działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych),

7. podatnik dokonał odliczenia ulgi na zakup kas z naruszeniem warunków określonych w § 2 i 3 rozporządzenia ?w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących.