Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną fiskusa, który odmówił gminie Wrocław zwrotu VAT.

Chodziło o zwrot ponad 2,5 mln zł nadwyżki podatku naliczonego nad należnym po zlikwidowanej jednostce budżetowej. Kwota ta wynikała z korekt deklaracji VAT-7 złożonych za okres od stycznia 2007 r. do marca 2010 r.

Następstwo prawne

Wrocław, występując w lutym 2012 r. o zwrot pieniędzy, wskazał, że jest następcą prawnym zlikwidowanej jednostki budżetowej.

Fiskus odmówił jednak  wszczęcia postępowania. Uznał, że gmina nie jest następcą podatkowym zlikwidowanej jednostki budżetowej. A to oznacza, że wniosek o zwrot daniny został wniesiony przez osobę nieuprawnioną.

Gmina nie zgodziła się z taką wykładnią przepisów. W skardze argumentowała, że odmowa przyznania jej statusu strony w postępowaniu podatkowym, pozbawiająca ją prawa do zwrotu VAT zadeklarowanego przez zlikwidowaną jednostkę, prowadzi do naruszenia konstytucyjnego prawa własności oraz neutralności VAT.

Skarga okazała się skuteczna. Najpierw rację skarżącej przyznał Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu. Sąd zwrócił uwagę na szczególny rodzaj więzi wewnętrznej i ekonomicznej między gminą i zlikwidowaną jednostką budżetową (m.in. powołanie do wykonywania zadań gminy, brak osobowości prawnej, pokrywanie wydatków z budżetu gminy).

Biorąc to pod uwagę, WSA we Wrocławiu uznał, że gdy zlikwidowana jednostka w deklaracji VAT wykazuje zwrot podatku naliczonego, gmina posiada interes prawny dający jej przymiot strony postępowania podatkowego w sprawie o zwrot nadwyżki VAT. W ocenie WSA gmina powinna mieć zapewnioną możliwość ochrony swoich praw, w postaci odebrania nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, wynikającego z deklaracji złożonej przez jej zlikwidowaną jednostkę. Źródłem tego uprawnienia jest prawo Unii Europejskiej. Przeciwny pogląd naruszałby unijne zasady efektywności oraz neutralności VAT.

Stanowisko korzystne dla gminy ostatecznie potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny. Z ustnych motywów uzasadnienia przedstawionych przez sędzię NSA Barbarę Wasilewską wynikało, że dodatkowym argumentem była uchwała siedmiu sędziów w sprawie jednostek budżetowych (I FPS 1/13). Zgodnie z uchwałą to gmina, a nie jednostka budżetowa, jest podatnikiem VAT.

Szansa na zyski

– Orzeczenie NSA ma istotne znaczenie nie tylko dla gmin, które chcą odzyskać VAT po zlikwidowanych jednostkach budżetowych – tłumaczy doradca podatkowy Krzysztof Sachs, który był pełnomocnikiem Gminy Wrocław.

W jego ocenie to dowód na to, jak pozytywne skutki ma czerwcowa uchwała siedmiu sędziów NSA. Uznanie, że tylko gmina jest podatnikiem VAT, otwiera jej drogę do odzyskania podatku wykazywanego w jednostkach, które nie mogły go skonsumować ze względu na to, że nie prowadziły działalności opodatkowanej.

Wyrok jest prawomocny.