PIT: Koszty a kryteria, którymi kierował się inwestor

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z 10 października 2013 r. (I SA/Po 275/13).

Stan faktyczny

Podatnik jest wspólnikiem spółki jawnej. W grudniu 2010 r. spółka nabyła nieruchomość (prawo wieczystego użytkowania gruntu wraz z budynkami). We wniosku o interpretację podatnik wyjaśnił, że chce zainwestować w grunt, ale wymaga to modernizacji. Na cele inwestycji firma podatnika pozyskała dofinansowanie ze środków funduszy strukturalnych Unii Europejskiej oraz budżetu państwa w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007–2013. Pożyczka z programu UE jest przeznaczona na sfinansowanie do 75 proc. kosztów kwalifikowanych w związku z realizacją miejskiego projektu dotyczącego rewitalizacji.

We wniosku podkreślono, że po ukończeniu zaplanowanych prac rewitalizowany obszar stanie się atrakcyjny dla potencjalnych najemców powierzchni biurowych. Wspólnik zapytał, czy wydatki związane z budową ogólnodostępnego parku wraz ze ścieżkami, chodnikami, ogrodzeniami, ławkami, ekranami akustycznymi, placem zabaw, oświetleniem i systemem monitoringu na gruncie użyczonym przez miasto będą dla niego kosztem w tej części, w jakiej – zgodnie z ustawą o PIT – jest on określany (przyporządkowany) proporcjonalnie do udziału w zysku.

Odpowiedź fiskusa okazała się korzystna dla podatnika, ale tylko częściowo. Jego zdaniem wydatki związane z remontem i budową dróg dojazdowych, budową parkingu i przejść dla pieszych do biurowców znajdujących się na gruncie miasta mogą być kosztem. Jednak nie przyznał wspólnikowi prawa do kosztów w zakresie wydatków związanych m.in. z budową ogólnodostępnego parku wraz ze ścieżkami, chodnikami, ogrodzeniami, ławkami, ekranami akustycznymi, placem zabaw, oświetleniem i systemem monitoringu na gruncie użyczonym przez miasto.

Podatnik zaskarżył interpretację i wygrał.

Rozstrzygnięcie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zauważył, że dokonując analizy określonego wydatku pod kątem możliwości zaliczenia go do kosztów, należy przede wszystkim odpowiedzieć na pytanie, czy w jakikolwiek sposób przyczyni się on bądź może się przyczynić potencjalnie do powstania przychodu lub do jego zwiększenia. Dla dokonania prawidłowej oceny racjonalności i celowości poniesienia wydatku należy zawsze wziąć pod uwagę kryteria, jakimi kierował się podatnik przy podejmowaniu decyzji poniesienia konkretnych wydatków.

Sąd zauważył, że spółka nie uzyskałaby zgody na realizację inwestycji bez przejęcia na siebie kosztów rewitalizacji parku, co wraz z remontem i budową dróg oraz budową ogólnodostępnego parkingu, jak również organizacją bezpłatnych szkoleń i wykładów stanowi element społeczny projektu. W ocenie WSA to, że po zakończeniu inwestycji park będzie służył również lokalnej społeczności, nie może przesądzać, że budowa parku wraz z systemem zwiększającym bezpieczeństwo obszaru nie ma żadnego wpływu na przychody związane z wynajmem lokali biurowych. Zagospodarowanie terenu znajdującego się w bezpośrednim sąsiedztwie budowanego obiektu podnosi atrakcyjność wynajmowanych lokali, co bez wątpienia może mieć wpływ na wielkość osiąganego przychodu z najmu lokali.

Zdaniem eksperta

Dorota Walerjan doradca podatkowy z kancelarii Hogan Lovells

Komentowany wyrok niewątpliwie zasługuje na uwagę i aprobatę. Jest to kolejne orzeczenie, w którym sąd nie zgadza się z zawężającą i profiskalną wykładnią prawa i dokonuje interpretacji przepisów z uwzględnieniem szerokiego kontekstu ekonomicznego sprawy. Przede wszystkim sąd wskazuje, że w świetle art. 22 ust. 1 ustawy o PIT, dokonując podatkowej kwalifikacji kosztów, podatnik zobowiązany jest oceniać je pod względem celowości poniesienia, a nie tylko z perspektywy takiego związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy dokonanym wydatkiem a uzyskanym przychodem, który wyraża się w „bezpośrednim wpływie" tego wydatku na osiągnięcie przychodu. Sąd wskazuje na konieczność badania tego związku w szerokim ujęciu, poprzez odpowiedź na pytanie, czy poniesienie danego wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie przychodu, zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodu. Taki wpływ nie zawsze ma wymiar wyłącznie finansowy, ale powinien być rozważany poprzez całokształt okoliczności towarzyszących decyzjom podejmowanym przez podatnika. Sam przychód jest wprawdzie kategorią finansową, jednak na jego osiągnięcie mają wpływ czynniki pozafinansowe, w tym społeczne, estetyczne czy związane z przyjaznością danej inwestycji. Co równie istotne, w opinii sądu, ocena celowości wydatku ma charakter subiektywny – racjonalność jego poniesienia należy oceniać poprzez pryzmat kryteriów, jakimi kierował się podatnik przy podejmowaniu decyzji o dokonaniu wydatku. Nie można wreszcie pominąć argumentu o konieczności spójnej klasyfikacji działań podatnika z punktu widzenia różnych ustaw podatkowych. Skoro na gruncie przepisów o VAT istnieje związek pomiędzy poniesionym wydatkiem a prowadzoną przez podatnika działalnością opodatkowaną, to trudno twierdzić, że brak jest takiego związku na gruncie ustawy o PIT.