Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargi kasacyjne podatnika, który uważał, że organ odwoławczy naruszył prawo, zwracając jego sprawę do pierwszej instancji. NSA stwierdził, że organ odwoławczy może wybrać: albo sam uzupełni postępowanie dowodowe, albo zwraca sprawę do ponownego rozpatrzenia.

W sprawie chodziło o rozliczenie podatku dochodowego. Organ pierwszej instancji, po przeprowadzonej kontroli, zarzucił przedsiębiorcy, że zawyżył kilka pozycji w kosztach podatkowych. Zażądał więc zaległego podatku z odsetkami.

Podatnik się odwołał. Organ drugiej instancji uchylił decyzję i zwrócił sprawę do ponownego rozpatrzenia, ponieważ postępowanie dowodowe wymagało uzupełnienia.

Z takiego obrotu sprawy nie był zadowolony przedsiębiorca. W skardze do sądu administracyjnego zarzucił m.in., że organ odwoławczy naruszył kolejność poszczególnych faz postępowania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie nie dopatrzył się jednak  błędów w postępowaniu organu odwoławczego. Przypomniał, że dopuszczalne jest przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia, gdy postępowanie przeprowadzone w pierwszej instancji wymaga znacznego poszerzenia materiału dowodowego w sprawie. Następuje to, gdy rozstrzygnięcie sprawy wymaga przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w całości lub znacznej części. W ocenie WSA organ odwoławczy nie mógł  sam usunąć nieprawidłowości.

Tego samego zdania był NSA. Jak podkreślił, spór dotyczy tego, czy organ odwoławczy powinien sam uzupełnić postępowanie (art. 229 ordynacji podatkowej) czy zwrócić je do organu pierwszej instancji (art. 233 § 2 ordynacji podatkowej).

Sędzia sprawozdawca Teresa Randak podkreśliła, że obydwa przepisy mają charakter uznaniowy. A to oznacza, że organ odwoławczy sam ocenia, czy może przeprowadzić postępowanie uzupełniające.

Zdaniem NSA zwrócenie sprawy do pierwszej instancji było uzasadnione. W sprawie zachodziła konieczność przeanalizowania blisko 40 transakcji z podmiotami powiązanymi. To wymagało oceny wielu dokumentów i zebrania dodatkowych dowodów. Niezbędne było też przeprowadzenie jeszcze jednego postępowania dowodowego w kwestii dochodów spółki, w której udziały miał podatnik. Jej wynik finansowy przełoży się na jego rozliczenie PIT.

Wyroki są prawomocne.

sygnatura akt II FSK 2323-2324/11