W reakcji na wyrok Trybunału Sprawiedliwości UE z 20 października 2011 r. (C-284/09) niemiecki ustawodawca postanowił 1 marca br. dokonać zmian w zakresie opodatkowania dywidend od udziałów mniejszych niż 10 proc. (niem. Streubesitzdividende), wypłacanych spółkom kapitałowym.

Dla udziałowców podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych z krajów UE/EOG przewidziana została możliwość zwrotu niemieckiego podatku u źródła od dywidend wypłaconych im przed 1 marca. Do uzyskania zwrotu konieczne jest złożenie wniosku. Ustawa regulująca te kwestie weszła w życie 29 marca.

Nie dla wszystkich zwolnienie

Wypłata przez niemieckie spółki kapitałowe dywidend udziałowcom z kraju lub z zagranicy podlega opodatkowaniu u źródła (niem. Kapitalertragsteuer) w wysokości 25 proc.

Według dotychczasowego stanu prawnego w przypadku niemieckiej spółki dominującej zwrot podatku u źródła następował w ramach opodatkowania spółki niemieckiej podatkiem dochodowym CIT lub PIT, niezależnie od wysokości ich udziału.

Dla spółek dominujących z krajów UE/EOG istniała możliwość zwolnienia z podatku u źródła w wysokości 25 proc. jedynie wtedy, gdy zgodnie z regulacjami dyrektyw 90/435/EWG i 2011/96/UE dotyczącymi wspólnego systemu opodatkowania stosowanego w przypadku spółek dominujących i spółek zależnych z różnych państw członkowskich ich udział wynosił przynajmniej 10 proc. Przy udziale mniejszym niż 10 proc. zwolnienie z podatku nie było możliwe. Dywidendy te podlegały zatem opodatkowaniu w wysokości 25 proc.

W związku z tym spółki kapitałowe z krajów EU/EOG, których udział w niemieckiej spółce kapitałowej nie przekroczył 10 proc., znajdowały się w gorszej sytuacji niż spółki kapitałowe w Niemczech, gdzie dywidendy co do zasady były wolne od podatku. Zgodnie ze ewspomnianym wyrokiem TSUE prowadziło to do nierównego traktowania i naruszało swobodę przepływu kapitału.

Korzystna nowelizacja

W celu zapewnienia równego traktowania nastąpiło definitywne opodatkowanie dywidend w przypadku udziału w kapitale zakładowym mniejszego niż 10 proc. Zlikwidowano przy tym rozróżnienie na udziałowców krajowych (niemieckich) i pochodzących z krajów UE/EOG. Zyski ze zbycia udziałów nie są objęte nową regulacją, w związku z czym są one w Niemczech nadal wolne od podatku.

Nowa regulacja znajduje po raz pierwszy zastosowanie do dywidend z udziałów w kapitale zakładowym mniejszym niż 10 proc. wypłaconych po 28 lutego 2013 r.

Z mocą wsteczną

Dotychczasowe, niezgodne z prawem unijnym, regulacje dotyczące opodatkowania wypłaty dywidend z udziałów w kapitale zakładowym mniejszych niż 10 proc. z Niemiec na korzyść spółek dominujących z krajów UE/EOG zostały z mocą wsteczną wyeliminowane poprzez możliwość zwrotu zatrzymanego podatku od zysków kapitałowych u źródła udziałowcom z krajów UE/EOG. Zwrot zatrzymanego podatku u źródła następuje na wniosek i dotyczy wypłat dywidend, które nastąpiły przed 1 marca br. na rzecz udziałowca z kraju UE/EOG. Zwrot następuje na podstawie zaświadczeń obejmujących wszystkie zyski kapitałowe z danego roku.

Otrzymanie zwrotu przez polskich udziałowców wiąże się ze spełnieniem między innymi następujących warunków:

Wniosek o zwrot podatku od zysków kapitałowych objęty jest 4-letnim terminem przedawnienia. Z tego powodu 31 grudnia 2013 r. mija termin złożenia wniosku o zwrot podatku pobranego u źródła w roku 2009. Do 31 grudnia 2013 r. można zatem złożyć wniosek o zwrot podatku zatrzymanego u źródła od 2009 r. do 28 lutego 2013 r.

Dywidendy z udziałów mniejszościowych otrzymane po 28 lutego br. traktowane są identycznie w przypadku udziałowca z Niemiec, jak i udziałowca z kraju UE/EOG. W związku z tym nie ma możliwości wystawienia zaświadczeń o zwolnieniu dla dywidend wypłaconych po tym terminie. Przy wypłatach dywidend z udziałów mniejszych niż 10 proc. od 1 marca 2013 r. pobierany jest zatem podatek u źródła według stawki 25 proc.

WNIOSEK

Polscy udziałowcy niemieckich spółek powinni sprawdzić, czy w ich przypadku zachodzi możliwość zwrotu pobranego niemieckiego podatku od zysków kapitałowych od wypłaconych im dywidend z udziałów mniejszościowych.

Wnioski o zwolnienie z opodatkowania dotyczące wypłaconych w roku 2009 dywidend z udziałów mniejszościowych powinny zostać złożone najpóźniej 31 grudnia 2013 r.

—Marius Sieja doktor nauk prawnych adwokat w kancelarii podatkowej Kanzlei SLR w Muenster/Niemcy