Tak orzekł WSA w Poznaniu 6 marca 2013 r. (I SA/Po 985/12).
Podatnik jest udziałowcem w spółce z o.o., podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce, a udziały są jego majątkiem osobistym i nie służą do prowadzenia działalności gospodarczej. Planuje wymienić swoje udziały na udziały o takim samym charakterze w nowo powstałej spółce z o.o.
Tego samego dnia wymiany do nowo utworzonej spółki dokonają pozostali wspólnicy spółki istniejącej – osoby, które również podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. W ten sposób nowo utworzona spółka z o. o. uzyska bezwzględną większość głosów w spółce istniejącej. Wartość nominalna udziałów obejmowanych będzie równa wartości rynkowej udziałów wnoszonych. Podatnik złożył wniosek o wydanie interpretacji, w którym zapytał, czy wymiana udziałów spowoduje po jego stronie powstanie przychodu podlegającego opodatkowaniu PIT.
Wnioskodawca powołał się na art. 24 ust. 8a ustawy o PIT i uznał, że przychód nie powstanie. Przepis ten wskazuje m.in., że jeżeli spółka nabywa od udziałowców innej spółki udziały tej innej spółki oraz w zamian za udziały tej innej spółki przekazuje udziałowcom tej innej spółki własne udziały oraz jeżeli w wyniku nabycia spółka nabywająca uzyska bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały są nabywane, do przychodów nie zalicza się wartości udziałów przekazanych udziałowcom tej innej spółki oraz wartości udziałów nabytych przez spółkę, pod warunkiem że podmioty biorące udział w tej transakcji podlegają w państwie członkowskim opodatkowaniu od całości swoich dochodów.
Organ podatkowy nie zgodził się z podatnikiem. Jego zdaniem przepis znalazłby zastosowanie, jeśli jego kryteria spełniałby jeden udziałowiec, a nie kilku.
WSA uchylił interpretację i zwrócił uwagę, że zarówno art. 24 ust. 8a ustawy o PIT, jak i odpowiednie przepisy unijne, są niejasno sformułowane i nie dają jednoznacznej odpowiedzi. W takiej sytuacji należy orzec na korzyść podatnika.
Katarzyna Kurzawska- -Puchała
Komentuje Katarzyna Kurzawska-Puchała, doradca podatkowy, menedżer w Deloitte Doradztwo Podatkowe Sp. z o.o. (biuro w Poznaniu)
Co do zasady należy zgodzić się ze stanowiskiem sądu przedstawionym w komentowanym wyroku. Analizując bowiem omawianą kwestię, należy wskazać, że w myśl art. 17 ust. 9 pkt 1 ustawy o PIT objęcie udziałów (akcji) w spółce kapitałowej w zamian za wkład niepieniężny do tej spółki, co do zasady, powoduje powstanie po stronie wnoszącego przychód z kapitałów pieniężnych w wysokości odpowiadającej wartości nominalnej objętych w ten sposób udziałów (akcji). Jednocześnie w art. 24 ust. 8a ustawy o PIT przewidziany został wyjątek od tej zasady, zgodnie z którym w przypadku transakcji wymiany udziałów, dla otrzymującego udziały (akcje) w wyniku tej transakcji przychód nie powstanie, pod warunkiem że:
1) spółka nabędzie od udziałowców (akcjonariuszy) innej spółki udziały (akcje) tej innej spółki oraz w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekaże udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki własne udziały (akcje) albo w zamian za udziały (akcje) tej innej spółki przekaże udziałowcom (akcjonariuszom) tej innej spółki własne udziały (akcje) wraz z zapłatą w gotówce w wysokości nie wyższej niż 10 proc. wartości nominalnej własnych udziałów (akcji), a w przypadku braku wartości nominalnej – wartości rynkowej tych udziałów (akcji);
2) podmioty biorące udział w tej transakcji podlegają w państwie członkowskim UE lub innym państwie należącym do EOG opodatkowaniu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce ich osiągnięcia;
3) spółka nabywająca uzyska bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane albo spółka nabywająca, posiadająca bezwzględną większość praw głosu w spółce, której udziały (akcje) są nabywane, zwiększa ilość udziałów (akcji) w tej spółce.
Tym samym na możliwość skorzystania z tego wyłączenia z opodatkowania nie powinno co do zasady mieć wpływu to, że żaden z udziałowców spółki nie posiada samodzielnie bezwzględnej większości praw głosu w tej spółce. Takie rozumowanie wynika bezpośrednio z brzmienia przywołanego powyżej art. 24 ust. 8a ustawy o PIT, w którym ustawodawca posłużył się pojęciem „udziałowców (akcjonariuszy)" (w liczbie mnogiej). A zatem należy dojść do wniosku, że zgodnie z wolą ustawodawcy transakcję wymiany udziałów należy traktować całościowo, a nie z perspektywy pojedynczego udziałowca. W konsekwencji, w przypadku, gdy w danej transakcji wymiany udziałów bierze udział więcej niż jeden udziałowiec (akcjonariusz), określanie skutków podatkowych powinno następować po wzięciu pod uwagę skutków wynikających z całej transakcji. Dlatego też słusznym wydaje się komentowany wyrok, w którym sąd orzekł na korzyść podatnika.
—Klaudia Kurzawińska współpracowniczka Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
