Wielu przedsiębiorców po zakończeniu roku daje swoim kontrahentom premie. Spór o zasady ich rozliczania trwał przez wiele lat. Po ubiegłorocznej uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego i interpretacji ogólnej ministra finansów sytuacja się ustabilizowała w VAT, pojawiły się jednak problemy z podatkiem dochodowym.

VAT rozliczamy na bieżąco

– Klasyczna premia pieniężna, czyli bonus za osiągnięcie określonego poziomu zakupów bądź terminowe płatności, jest uznawana za rabat – tłumaczy Joanna Rudzka, doradca podatkowy w kancelarii Spaczyński Szczepaniak i Wspólnicy.

– Powinna być udokumentowana fakturą korygującą (można zbiorczą, czyli obejmującą wszystkie ubiegłoroczne transakcje). Rozliczamy ją na bieżąco. Sprzedawca zmniejsza swój obrót i należny VAT dopiero po otrzymaniu potwierdzenia odbioru faktury korygującej. Kontrahent natomiast obniża podatek naliczony w deklaracji za okres, w którym otrzymał korektę.

– Skorygować rozliczenie trzeba też w podatku dochodowym – dodaje Joanna Rudzka. – Skoro premia jest traktowana jako zmniejszenie ceny sprzedanych towarów, to firma, która ją przyznaje, musi obniżyć swoje przychody. A nabywca koszty.

Dochodowy wstecznie

– I tu pojawia się problem. Urzędy uważają bowiem, że rabatu nie można rozliczać na bieżąco, tylko trzeba dokonywać wstecznej korekty – mówi Maciej Grela, doradca podatkowy w kancelarii Gide Loyrette Nouel. – Oczywiście obniżka przychodu u sprzedawcy nie powoduje negatywnych skutków podatkowych. Ale u kupującego może powstać zaległość podatkowa, którą będzie musiał odprowadzić wraz z odsetkami. Przyjęcie koncepcji rozliczania korekty wstecz powoduje bowiem, że zawyżone zostały dotychczas wykazane koszty i przez to zaniżona uiszczona zaliczka na podatek.

Potwierdza to przykładowo interpretacja Izby Skarbowej w Łodzi (nr IPTPB3/423-268/ 12-2/PM), w której czytamy: „Korekta wpływająca na zmniejszenie kosztów bezpośrednich powinna zostać ujęta w kalkulacji podatku dochodowego od osób prawnych za rok, którego dotyczy rabat".

Można przesunąć

Izba skarbowa zaznacza jednocześnie, że jeśli rabat został przyznany już po rozliczeniu rocznym, korektę kosztów można zrobić na bieżąco.

– Dlatego warto, żeby kontrahenci tak ustalili warunki współpracy, aby premia była przyznawana już po upływie terminu na złożenie rocznego zeznania kupującego. Dzięki obowiązującym zasadom rozliczania kosztów bezpośrednich pozwoli to na bieżące ujęcie korekty bez ryzyka sporu z fiskusem – wyjaśnia Maciej Grela. – Oczywiście można też znaleźć argumenty za tym, że korekta zawsze powinna być dokonywana na bieżąco. Przedsiębiorca nie powinien bowiem być karany odsetkami za to, że wskutek dobrej współpracy z kontrahentem otrzymał od niego rabat.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora p.wojtasik@rp.pl

Kiedy rabat, kiedy zapłata za usługę

- Wypłata kontrahentowi bonusu warunkowego (premii pieniężnej) z tytułu osiągnięcia określonej wielkości sprzedaży lub terminowości regulowania należności stanowi rabat w rozumieniu art. 29 ust. 4 ustawy o VAT, zmniejszający podstawę opodatkowania (uchwała siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 25 czerwca 2012 r., sygn. I FPS 2/12).

- Jeśli premia pieniężna związana jest z określonym zachowaniem kontrahenta, np. szczególnym eksponowaniem towarów sprzedawcy klientom lub powstrzymywaniem się od zakupów u konkurencji, należy ją uznać za wynagrodzenie za wykonaną usługę (interpretacja ogólna ministra finansów z 27 listopada 2012 r., nr PT3/033/10/423/AEW/12/PT-618).