Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 13 listopada 2012 r. (IPPB3/ 423-616/12-2/GJ).
Podatnik prowadzi działalność gospodarczą w zakresie leasingu pojazdów samochodowych oraz maszyn. W umowach tych występuje jako finansujący (leasingodawca). Zawierane przez niego umowy kwalifikowane są na gruncie ustawy CIT jako umowy leasingu operacyjnego.
Oznacza to, że umowy te są zawierane na okres stanowiący co najmniej 40 proc. normatywnego okresu amortyzacji przedmiotów leasingu, a jednocześnie suma ustalonych w umowach opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej przedmiotu leasingu.
W okresie trwania niektórych umów leasingu dochodzi do zmiany osoby korzystającego (tj. zmiany podmiotowej w drodze umowy cesji). Podatnik zadał pytanie, czy po zmianie korzystającego nadal powinien traktować umowę jako umowę leasingu operacyjnego w rozumieniu art. 17b ust. 1 ustawy o CIT, pomimo, że na moment zmiany korzystającego okres pozostający do zakończenia umowy leasingu będzie krótszy niż 40 proc. normatywnego okresu amortyzacji.
W związku z tym chciał także wiedzieć, czy jeżeli po upływie podstawowego okresu umowy leasingu przeniesie na nowego korzystającego własność używanych środków trwałych za cenę określoną w umowie leasingu, która nie będzie niższa od hipotetycznej wartości netto, to przychodem ze sprzedaży środków trwałych będzie ich wartość wyrażona w cenie sprzedaży, natomiast kosztem uzyskania przychodów – rzeczywista wartość netto.
Podatnik uznał, że pomimo cesji, reżim przewidziany w ustawie o CIT dla leasingu operacyjnego będzie miał zastosowanie, nawet jeżeli na dzień cesji pozostały okres umowy będzie krótszy niż 40 proc. normatywnego okresu amortyzacji.
Organ uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe. Wskazał, że sukcesja praw i obowiązków podatkowych następuje jedynie wówczas, gdy przepis ustawy podatkowej wyraźnie to wskazuje. Natomiast przepisy ustawy o CIT dotyczące leasingu nie przyznają podatnikom takiej możliwości.
Dodatkowo, przepisy ordynacji podatkowej dotyczące sukcesji również nie wskazują na taką możliwość. Na potwierdzenie swojego stanowiska organ przytoczył wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 4 listopada 2010 r. (III SA/Wa 2180/10).
Marcin K. Wiśniewski aplikant adwokacki, konsultant w Dziale Prawnopodatkowym PwC
Komentuje Marcin K. Wiśniewski, aplikant adwokacki, konsultant w Dziale Prawnopodatkowym PwC
Kwestia implikacji podatkowych cesji umowy leasingu od lat jest przedmiotem sporu pomiędzy podatnikami, władzami skarbowymi oraz sądami. Z racji luki w przepisach, organy forsują stanowisko niekorzystne dla podatników, podobne do zaprezentowanego przez organ w omawianej interpretacji.
Ze względu na te rozbieżności, ustawodawca postanowił wprowadzić do ustawy o CIT i ustawy o PIT zapisy, które pozwolą podatnikom na przenoszenie praw wynikających z umów leasingu bez ryzyka utraty prawa do korzyści wynikających z traktowania tych umów jako leasingu operacyjnego. Nowe regulacje nie są wprawdzie doskonałe – wydaje się, że pozostawiają organom skarbowym pewne pole do interpretacji – wciąż jednak są istotnym krokiem w kierunku poprawy sytuacji podatników.
Wydaje się, że również i w obecnie obowiązującym stanie prawnym podatnicy powinni mieć możliwość dokonywania zmian podmiotowych w umowie, bez ryzyka rezygnacji z preferencji podatkowych (pod warunkiem, że taka zmiana nie ingeruje w inne postanowienia umowy, do których odnosi się ustawa). W związku z tym, stanowisko przedstawione przez organ w omawianej interpretacji wydaje się błędne.
Należy zwrócić uwagę, że rozważania organu odnośnie do sukcesji praw, a tym bardziej powoływanie przepisów ordynacji podatkowej, są bezzasadne.
Przepisy ustawy o CIT uzależniają uzyskiwanie preferencji podatkowych od istnienia w cywilnoprawnej umowie leasingu określonych postanowień, jak np. ustalających czas trwania umowy na poziomie co najmniej 40 proc. normatywnego okresu amortyzacji użyczanego środka trwałego (lub wartości niematerialnych i prawnych). Pośród wymienionych w ustawie wymogów nie odnajdujemy takich, które odnosiłyby się do osoby korzystającego.
Ustawa wskazuje wyłącznie przesłanki dotyczące przedmiotowo istotnych składników zawieranej umowy, nie wprowadzając obostrzeń w kwestii podmiotowej. Innymi słowy, obowiązki nałożone przepisami ustawy o CIT dotyczą wyłącznie wewnętrznej konstrukcji samej umowy. Wnioski, do których doszedł organ, byłyby trafne wyłącznie w sytuacji, gdyby „cesja" powodowała zawarcie nowej umowy leasingu (i rozwiązanie poprzedniej).
Takie zdarzenie w omawianej sytuacji nie ma jednak miejsca, gdyż przeprowadzona zmiana nie wpływa na składniki przedmiotowe umowy, ingerując jedynie w jej stronę podmiotową. Stąd dywagacje dotyczące przejścia uprawnień podatkowych są bezcelowe, gdyż istnienie takowych ustawa wiąże nie z osobą korzystającego, a z samą umową.
Warto zauważyć, że wątpliwa jest również aktualność linii orzeczniczej zaprezentowanej w wyroku WSA przytoczonym przez organ. W podobnym stanie faktycznym (zmiana korzystającego w umowie leasingu) wypowiedział się NSA w wyroku z 18 kwietnia 2012 r. (II FSK 1755/10), prezentując stanowisko korzystne dla podatnika, a więc odmienne, aniżeli zaprezentowane przez organ w omawianej interpretacji.
