Naczelny Sąd Administracyjny (sygnatura akt I FSK 1125/12) oddalił skargę kasacyjną spółki, która nie zgadzała się z wysokością stawki VAT na bezalkoholowe napoje energetyczne, izotoniczne i funkcjonalne.

Sąd kasacyjny potwierdził stanowisko fiskusa, że od 1 stycznia 2011 r. do dostawy tego rodzaju napojów trzeba stosować podstawową, najwyższą stawkę podatku.

Kanwą sporu była interpretacja wydana na wniosek producenta takich napojów. Spółka uważała, że od 1 stycznia 2011 r. ich sprzedaż jest opodatkowana 5-proc. stawką VAT. W jej ocenie przemawia za tym porównanie regulacji polskich i wspólnotowych, które  ujawnia dwie sprzeczności.

Przede wszystkim polskie normy klasyfikują towary do obniżonej stawki VAT, kierując się grupowaniami PKWiU. Tymczasem art. 98 ust. 3 dyrektywy 112 wskazuje, że państwo członkowskie może odwołać się do systemu Nomenklatury Scalonej albo wprowadzić obniżenie stawek w kształcie bezpośrednio wynikającym z załącznika III do dyrektywy 112. Ponadto ustawa o VAT wprowadza dodatkowe kryteria stosowania stawki obniżonej, które nie wynikają z dyrektywy 112 czy Nomenklatury Scalonej.

Spółce chodziło głównie o to, że polski ustawodawca  stosuje obniżoną stawkę VAT tylko do wybranych pozycji z danej kategorii tych, które zgodnie z dyrektywą mogą być objęte taką preferencją. Różnicowanie wysokości stawki VAT w ramach tego samego asortymentu zakłóca zaś jej zdaniem neutralność systemu podatku od wartości dodanej i konkurencję.

Ustawodawca unijny nie narzuca wprowadzenia stawek obniżonych

Ta argumentacja nie zrobiła wrażenia na fiskusie. W jego ocenie art. 98 dyrektywy 112   i załącznik nr IIU do niej  odnoszą się do możliwości zastosowania przez państwa członkowskie obniżonych stawek m.in. do środków spożywczych (łącznie z napojami, ale bezalkoholowymi) przeznaczonych do spożycia przez ludzi. Takie sformułowanie oznacza uprawnienie dla państwa członkowskiego, nie zaś obowiązek.

Zarzut naruszenia przez polskiego ustawodawcę prawa unijnego odparły także sądy administracyjne obu instancji.

Jak wyjaśniła sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego Barbara Wasilewska, normy unijne, zwłaszcza dyrektywa 112, pozwalają państwom członkowskim na stosowanie dwóch, trzech stawek obniżonych. Jest to wyjątek od zasady stosowania podstawowej stawki. Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE wynika, że państwa członkowskie mogą stosować je selektywnie, czyli tylko do wybranych towarów z danej kategorii, do której dyrektywa dopuszcza stosowanie preferencji.

Wyrok jest prawomocny.