Wnioski o interpretacje dotyczące tego problemu pokazują, że podatnicy mają wątpliwości, jak należy rozumieć przepisy. Problemem tym zajmowała się m.in. Izba Skarbowa w Łodzi w odpowiedzi z 5 stycznia 2012 r. (IPTPB3/ 423-266/11-2/KJ).

Obuwie do zaopiniowania

Pytanie zadał producent obuwia. Wyjaśnił, że nieodpłatnie udostępnia pojedyncze egzemplarze swoich produktów odbiorcom (zarówno zajmującym się ich dystrybucją, jak i odbiorcom końcowym).

Wnioskodawca wyjaśnił, że nieodpłatne przekazanie może mieć dwa cele: do testów lub w ramach reklamy. W pierwszym przypadku celem jest zebranie opinii (oceny) przydatności danego modelu obuwia w warunkach pracy istniejących u testującego (potencjalnego klienta). Do przekazywanej pary obuwia wnioskodawca dołącza więc kartę oceny produktu, która trafia do niego po zakończeniu prób (zużyte obuwie zostaje u klienta).

Wydanie w ramach reklamy następuje najczęściej przy wprowadzaniu na rynek nowego modelu obuwia. Ma ono na celu kreowanie nowych potrzeb bezpośrednich użytkowników butów przez kontrahentów-dystrybutorów na wystawkach w ich siedzibie lub bezpośrednio u potencjalnego klienta. Podstawą tych przekazań są postanowienia umów z odbiorcami. Zgodnie z nimi wnioskodawca zobowiązuje się do nieodpłatnego zaopatrywania kupującego, w miarę potrzeb, w niezbędne do promocji i sprzedaży obuwia materiały reklamowe, techniczne itp.

Producent zapytał, czy ponoszone przez niego wydatki na wytworzenie swoich wyrobów przekazywanych nieodpłatnie klientom (lub potencjalnym klientom) są kosztem uzyskania przychodów.

Definicja w ustawie

Izba potwierdziła, że wnioskodawca może zaliczyć te wydatki do kosztów podatkowych. Powołała się na ogólną definicję kosztów uzyskania przychodów zawartą w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Zgodnie z nią są to koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.

Oznacza to, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Aby zatem wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, należy ocenić jego związek z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz możliwość osiągnięcia przychodu.

Izba zwróciła też uwagę na art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT. Wynika z niego, że wyłączone z kosztów podatkowych są wszystkie wydatki na reprezentację.

Reklama a reprezentacja

Dalej Izba Skarbowa w Łodzi zauważyła, że ustawa o CIT nie definiuje ani pojęcia „reprezentacji”, ani pojęcia „reklamy”. Decyduje więc językowe znaczenie tych pojęć. Oznacza to, że reklama jest działaniem mającym na celu zachęcenie potencjalnych klientów do zakupu konkretnych towarów lub do skorzystania z określonych usług, natomiast reprezentacja to okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związana ze stanowiskiem, pozycją społeczną.

Wydatki na reprezentację nie mogą być uwzględnione przy obliczaniu dochodu

Dalej izba wyjaśniła „przenosząc definicję reklamy na grunt działalności gospodarczej, należy uznać, że reklama to działania podmiotu gospodarczego kształtujące popyt na dane towary, usługi lub markę, poprzez poszerzenie wiedzy o nich, mające na celu zachęcenie jak największej liczby potencjalnych klientów do zakupu towarów lub usług tego podmiotu.

Wobec powyższego, wydatki związane z wytworzeniem wyrobów przekazywanych przez wnioskodawcę jako obuwie testowane lub w ramach reklamy, mogą zostać uznane na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych za koszt uzyskania przychodów. Wydatki te bowiem mają na celu zwiększenie sprzedaży produktów przedsiębiorstwa poprzez zachęcanie dotychczasowych i potencjalnych klientów do ich kupna”.

Na zakończenie izba podkreśliła, że obowiązek prawidłowego udokumentowania wydatku, jak i wykazania związku przyczynowo – skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem a uzyskaniem przychodu spoczywa na podatniku.

Podobne wnioski wynikają z interpretacji Izby Skarbowej w Katowicach z 27 sierpnia 2010 r. (IBPBI/2/423-803/10/JD). Dotyczy ona przekazania klientom (lub potencjalnym klientom) sprzętu oświetleniowego do prób i testów. Izba potwierdziła, że są to działania o charakterze reklamowym, gdyż podejmowane są w celu zapoznania odbiorców z oferowanymi przez spółkę towarami.

Ta sama spółka zapytała jednak także o sytuację, gdy sprzęt przekazywany jest „w celu utrzymania dobrych relacji handlowych, zaprezentowania posiadanych produktów i towarów handlowych oraz zwiększenia dokonywanych przez nich zakupów (intensyfikacji współpracy handlowej)”.

Tym razem izba uznała, że wydatki za zakup przekazywanych towarów nie są kosztem. Wyjaśniła, że „przedstawione we wniosku działania, związane z przekazaniem produktów i towarów handlowych dotychczasowym/potencjalnym klientom w celu utrzymania/wytworzenia dobrych relacji handlowych, zaprezentowania posiadanych produktów i towarów oraz zwiększenia dokonywanych przez nich zakupów, mogą być kwalifikowane zarówno jako działania o charakterze reklamowym, jak i reprezentacyjnym.

Biorąc jednak pod uwagę, iż działania te kierowane są do wąskiego, wyselekcjonowanego grona odbiorców/potencjalnych odbiorców, należy stwierdzić, że w działaniach tych przeważa aspekt reprezentacyjny, bowiem bez wątpienia działania te zmierzają do wykreowania pozytywnego obrazu spółki w oczach kontrahentów”.