Ze względu na wewnętrzne uregulowania podatkowe oraz korzystną umową o unikaniu podwójnego opodatkowania Cypr jest obecnie najpopularniejszą jurysdykcją, która umożliwia polskim przedsiębiorcom osiąganie oszczędności podatkowych. 22 marca 2012 r. został jednak podpisany protokół do umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania między Polską i Cyprem, w znaczący sposób zmieniający jej postanowienia.
Czy w związku z tym Cypr zachowa w dalszym ciągu swoją atrakcyjność dla polskich przedsiębiorców? Aby odpowiedzieć na to pytanie, w pierwszej kolejności warto sprawdzić, co się zmieni.
Chyba najważniejszą zmianą wprowadzoną protokołem jest zniesienie klauzuli tax sparing.
Koniec klauzuli tax sparing
Pozwala ona na zmniejszenie efektywnej stawki podatku od dywidend. Obecnie umowa wskazuje, że polski rezydent podatkowy otrzymujący dywidendę ze spółki cypryjskiej może odliczyć od 19-proc. podatku w Polsce podatek, który mógłby zostać nałożony na Cyprze. Zgodnie z umową Cypr może natomiast nałożyć na dywidendy wypłacane do Polski podatek w wysokości 10 proc. Cypr – zgodnie ze swoim wewnętrznymi prawem podatkowym – nie nakłada jednak tego podatku. Dywidendy obciążone są więc tylko 9-proc. podatkiem w Polsce.
Protokół zmniejsza do 5 proc. podatek, który może nałożyć Cypr. Pozwala jednak na odliczenie od podatku w Polsce tylko podatku faktycznie zapłaconego na Cyprze. Jeśli więc Cypr tak jak dotychczas nie będzie pobierał podatku od dywidend wypłacanych przez spółki cypryjskie, to będą one w Polsce obciążone 19-proc. podatkiem dochodowym.
Zasada zaliczenia, pozwalająca na odliczenie od podatku do zapłaty w Polsce podatku uiszczonego na Cyprze, objęła ponadto korzystające wcześniej z zasady wyłączenia zyski przedsiębiorstw (dotyczy to w szczególności zysków zakładu) oraz zyski ze sprzedaży majątku.
Dyrektor według skali
Protokół zmienia również zasady opodatkowania wynagrodzeń dyrektorów spółek cypryjskich. Obecne postanowienia umowy wskazują, że dyrektorzy spółek cypryjskich są opodatkowani wyłącznie na Cyprze. Zgodnie z wewnętrznym prawem Cypru opodatkowaniu podlegają jednak wyłącznie osoby fizyczne będące cypryjskimi rezydentami podatkowymi.
Jeśli więc dyrektor spółki cypryjskiej nie jest cypryjskim rezydentem podatkowym, to z tytułu otrzymywanego wynagrodzenia nigdzie nie płaci podatku. Po wejściu Protokołu w życie dyrektorzy będą opodatkowani w kraju swojej rezydencji. Oznacza to, że polski dyrektor spółki cypryjskiej będzie podlegał opodatkowaniu w Polsce (według skali).
Pośród pozostałych zmian wymienić należy ponadto zmniejszenie podatku u źródła, które Polska lub Cypr mogą nałożyć na odsetki wypłacane do drugiego państwa, z 10 proc. do 5 proc., rozszerzenie definicji należności licencyjnych oraz zmianę klauzuli wymiany informacji na odpowiadającą standardom OECD.
Co się nie zmieni
Mimo przewidywań doradców podatkowych protokół nie wprowadza obecnej w niektórych umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania „klauzuli nieruchomościowej”. Klauzula ta wskazuje, że w przypadku sprzedaży przez spółkę z danego kraju udziałów lub akcji spółki z innego kraju, której majątek składa się głównie z nieruchomości, to transakcja ta może być opodatkowana w kraju rezydencji spółki posiadającej nieruchomości.
Jest to o tyle istotne, że zyski kapitałowe nie podlegają na Cyprze opodatkowaniu. Spółka cypryjska jest dzięki temu doskonałym narzędziem dla inwestora – jej dochód z tytułu sprzedaży udziałów lub akcji w spółkach jest zwolniony z podatku i może być swobodnie reinwestowany. Wprowadzenie klauzuli nieruchomościowej mogłoby więc utrudnić obracanie udziałami lub akcjami polskich spółek posiadających nieruchomości.
Termin – od kiedy zmiany
Zgodnie z protokołem jego postanowienia będą miały zastosowanie od 1 stycznia roku następującego po roku, w którym protokół wejdzie w życie. Niezbędna jest do tego obustronna ratyfikacja przez Polskę i Cypr. Strona cypryjska dokonała ratyfikacji protokołu już 30 marca 2012 r., więc teraz jego wejście w życie uzależnione jest wyłącznie od ratyfikacji przez Polskę.
Należy spodziewać się, że procedura zostanie zakończona jeszcze w tym roku. Wobec tego postanowienia protokołu mogą mieć zastosowanie już od 1 stycznia 2013 r. Jeśli jednak z jakichkolwiek powodów protokół nie zostanie ratyfikowany do końca roku, obowiązywanie jego postanowień może zostać odsunięte w czasie przynajmniej o rok.
Piotr Majewski doradca podatkowy w Kancelarii Ożóg i Wspólnicy
Komentuje Piotr Majewski, doradca podatkowy w Kancelarii Ożóg i Wspólnicy
Postanowienia protokołu z 22 marca 2012 r. w znaczący sposób modyfikują polsko-cypryjską umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Bolesne dla polskich przedsiębiorców posiadających spółki zarejestrowane na Cyprze mogą być w szczególności zmiany w opodatkowaniu wypłacanych z Cypru dywidend i wynagrodzeń dyrektorów. Do tej pory były to ścieżki pozwalające w prosty sposób uzyskać znaczne oszczędności podatkowe.
Mimo zmian nie można jednak stwierdzić, że Cypr całkowicie stracił swoją atrakcyjność jako jurysdykcja do utworzenia spółek celowych. Protokół nie wpływa bowiem na wewnętrzne ustawodawstwo Cypru, oferujące dla niektórych rodzajów działalności bardzo korzystne rozwiązania. Spółki cypryjskie mogą ponadto wciąż wchodzić w skład bardziej zaawansowanych międzynarodowych struktur kapitałowych, również tych pozwalających na osiąganie oszczędności podatkowych.
