Cesja praw do dywidendy uwalnia od ryczałtu

Tak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 kwietnia 2012 r. (II FSK 1866/10).

Czego dotyczył spór

W kwietniu 2009 r. spółka z ograniczoną odpowiedzialnością wystąpiła o udzielenie interpretacji dotyczącej opodatkowania dywidend wypłacanych firmie szwajcarskiej. Z wniosku wynikało, że na mocy uchwały z 2007 r. wspólnikom (osobom fizycznym) zostały przyznane prawa do dywidendy.

Zyski nie zostały jednak wypłacone. Osoby, którym je przyznano, postanowiły zbyć swoje wierzytelności z tytułu dywidendy spółce akcyjnej z siedzibą w Szwajcarii. Ta posiada 50 proc. udziałów wnioskodawcy i będzie je posiadać nieprzerwanie przez dwa lata od dnia otrzymania dywidendy. Szwajcarska spółka nie była jednak wspólnikiem polskiej spółki w momencie przyznania dywidend wspólnikom osobom fizycznym. Ponadto podlega ona nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Szwajcarii.

Spółka wyjaśniła, że w najbliższym czasie szwajcarski udziałowiec ma otrzymać dywidendę jako zaspokojenie roszczeń z tytułu nabytych wierzytelności do niewypłaconych dywidend.

Podkreśliła, że spółka szwajcarska nie nabyła od osób fizycznych roszczenia (wierzytelności) o wypłatę dywidendy na podstawie umowy sprzedaży. Cesja nastąpiła w oparciu o nieznaną w polskim prawie handlowym instytucję, której istota jest zbliżona do aportu (nie powoduje wydania określonej ilości akcji, a uprawnia do pewnej części zysku spółki szwajcarskiej).

Bez daniny

Wnioskodawczyni zapytała, czy wypłata dywidendy wspólnikowi, tj. spółce akcyjnej z siedzibą w Szwajcarii, będzie rodziła obowiązek pobrania przez nią jako płatnika jakiegokolwiek podatku dochodowego. Jej zdaniem, ponieważ faktyczna wypłata dywidendy do szwajcarskiej spółki nastąpi z pominięciem wspólników osób fizycznych, należy zastosować art. 22 ust. 4, 4a i 4c pkt 2 ustawy o CIT.

Zgodnie z ich treścią kwota przelana do szwajcarskiej spółki będzie zwolniona od podatku dochodowego. W konsekwencji polska spółka nie będzie zobowiązana do poboru zryczałtowanego podatku.

Opodatkowanie w Polsce nie wystąpi, nawet gdyby wypłacone kwoty nie zostały uznane za dywidendę. Zgodnie bowiem z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartą pomiędzy Polską i Szwajcarią wszelkie inne dochody otrzymywane przez spółkę jednego państwa, które nie są wprost wymienione w umowie, podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie, w którym podmiot otrzymujący dochód ma siedzibę.

Fiskus nie zgodził się ze stanowiskiem spółki. Wyjaśnił, że kwestie dotyczące wypłaty dywidendy przez spółkę kapitałową reguluje kodeks spółek handlowych (k.s.h.). Mówi on, że prawo to przysługuje albo w  części odpowiadającej udziałowi wspólnika w spółce, albo w części określonej w umowie spółki.

Jest uchwała, jest zysk

Zgodnie z przepisami k.s.h. podmiotami uprawnionymi do dywidendy za dany rok obrotowy są wspólnicy, którym udziały przysługiwały w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku. Po podjęciu tej uchwały wspólnik nabywa roszczenie o wypłatę. Zdaniem fiskusa w związku z tym, że uprawnionymi do dywidendy są osoby fizyczne, spółka ją wypłacająca powinna jako płatnik pobrać zryczałtowany podatek dochodowy.

Takiego samego zdania był Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie. Oddalając skargę spółki, zgodził się z fiskusem, że na mocy uchwały uprawnionymi do dywidendy są wyłącznie jej wspólnicy będący osobami fizycznymi. W ocenie WSA późniejsze zbycie w drodze cesji wierzytelności z tytułu dywidendy na rzecz spółki szwajcarskiej nie wpływa na zmianę podmiotu uprawnionego.

Późniejsze zadysponowanie przez udziałowców prawem do dywidendy poprzez zbycie go w drodze cesji nie może skutkować tym, że płatnik nie ma obowiązku poboru zryczałtowanego podatku od wypłacanych dywidend.

Brak przychodu

Rację skarżącej przyznał dopiero NSA. Jak wyjaśniła sędzia sprawozdawca Danuta Małysz, poza wyjątkowymi sytuacjami przychodem podatnika są otrzymane lub postawione do dyspozycji kwoty pieniężne.

W spornej sprawie podatnicy – osoby fizyczne nie otrzymują żadnego świadczenia – ani pieniężnego, ani innego. W związku z tym skarżąca spółka jako płatnik nie ma żadnych obowiązków w tym zakresie. Przychód otrzyma osoba prawna.