Czy można odliczyć pełny VAT przy zakupie auta na nagrodę

Z tym stanowiskiem nie zgodził się jednak Naczelny Sąd Administracyjny.

- Firma marketingowa prowadzi działalność gospodarczą polegającą na intensyfikacji sprzedaży swoich zleceniodawców. W tym celu organizuje różnego rodzaju konkursy, w których ich uczestnicy mogą wygrać nagrody. Za wykonywanie tego typu zadań otrzymuje wynagrodzenie od zleceniodawcy. Niedawno jedną z nagród wydanych zwycięzcy takiego konkursu był samochód osobowy. Czy VAT naliczony przy zakupie tego pojazdu można odliczyć jedynie częściowo (60 proc. kwoty podatku naliczonego, nie więcej niż 6000 zł) czy w całości?

– pyta czytelniczka.

Zgodnie z art. 3 ustawy z 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym (DzU z 2010 r. nr 247, poz. 1652 ze zm.). do 31 grudnia 2012 r., w przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, podatkiem naliczonym jest 60 proc. kwoty podatku określonej w fakturze, nie więcej jednak niż 6000 zł.

Dwa wyjątki od reguły

Ograniczenia w odliczaniu VAT od samochodów osobowych (i pojazdów z nimi zrównanych) były podyktowane tym, że najczęściej nie są one wykorzystywane jedynie w działalności gospodarczej podatnika, ale także poza tą działalnością, np. do celów prywatnych.

Dlatego ustawodawca przyjął, że wyjątkowo, gdy przedmiotem działalności podatnika jest:

- odsprzedaż tych samochodów (pojazdów) lub

- oddanie ich w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze i te samochody (pojazdy) są przez podatnika przeznaczone wyłącznie do wykorzystania na te cele przez okres nie krótszy niż sześć miesięcy.

– VAT naliczony może być odliczony w całości.

Zdaniem organów podatkowych prawo do pełnego odliczenia VAT przysługuje wyłącznie tym podatnikom, którzy trudnią się profesjonalną odsprzedażą samochodów. Skoro zaś podatnik organizujący loterię lub konkurs nie spełnia tego warunku (dokonuje jedynie ich nieodpłatnej dostawy jako nagród rzeczowych), należy uznać, że nie jest uprawniony do pełnego odliczenia.

Nieprzejednane stanowisko fiskusa

Potwierdza to interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 15 listopada 2010 r. (ILPP2/443-1316/10-2/SJ), a także interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 19 sierpnia 2011 r. (IPPP1-443-842/11-3/ISz). W tej ostatniej Izba wskazała, że dla uzyskania prawa do odliczenia pełnej kwoty podatku naliczonego z tytułu nabycia samochodu osobowego konieczne jest przeznaczenie go do odsprzedaży, wobec czego jego wykorzystanie do innych celów wyklucza takie odliczenie.

W piśmie tym czytamy: „jeżeli konkretne pojazdy zostały nabyte do wykorzystania ich na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, np. do przeznaczenia ich jako nagrody w konkursach, loteriach, to z tytułu ich nabycia podatnikowi nie przysługuje prawo do pełnego odliczenia podatku.

Odsprzedaż tych samochodów nie jest bowiem ich podstawowym przeznaczeniem. Podstawowym przeznaczeniem tych pojazdów jest użycie ich na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej w związku z wyświadczeniem konkretnej usługi – przeprowadzenia akcji marketingowej.

(...) Należy stwierdzić, że w przypadku zakupu samochodów osobowych w celu realizacji kompleksowej usługi organizacji akcji marketingowej, w ramach której dojdzie m.in. do wydania samochodu osobowego laureatom konkursu, spółka nie ma prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego wynikającego z faktur dokumentujących ich zakup”.

Sąd ma inne zdanie

Odmienne stanowisko w sprawie odliczenia VAT od samochodu osobowego przeznaczonego na nagrodę zajął jednak NSA w wyroku z 28 czerwca 2011 r. (I FSK 1014/10). Orzeczenie to dotyczyło co prawda starego stanu prawnego (kiedy to ograniczenia w odliczaniu VAT wynikały bezpośrednio z przytoczonych przez sąd przepisów ustawy o VAT), jednak zachowuje aktualność.

Sąd uznał, że skoro podatnik otrzymuje zapłatę za usługę organizacji loterii od zleceniodawcy usługi promocyjnej, której częścią jest loteria, to przeniesienie własności samochodu nie następuje bez wynagrodzenia.

Wynagrodzeniem jest cena uzyskiwana za usługę promocyjną, która obejmuje także zorganizowanie loterii. Nie jest to co prawda sprzedaż, jednak z ekonomicznego punktu widzenia skutki są bardzo zbliżone do sprzedaży, gdyż organizator loterii przenosi własność samochodu i otrzymuje w zamian ekwiwalent w postaci wynagrodzenia za usługę, w ramach której dochodzi do przeniesienia własności samochodu.

Z prawem do odliczenia

Ostatecznie sąd przyznał więc prawo do pełnego odliczenia VAT naliczonego od zakupu samochodu osobowego, którego wydanie w charakterze nagrody w loterii stanowiło część kompleksowej usługi reklamowej, za którą organizatorowi loterii przysługiwało wynagrodzenie.

Sąd uznał, że tym samym spełnione zostały warunki do uznania wydania samochodu osobowego za jego odsprzedaż.

Odsprzedaż należy rozumieć szeroko

Jak czytamy w wyroku NSA: „Użyty (...) w art. 86 ust. 4 pkt 7 lit. a) (...) termin „odsprzedaż” obejmuje takie rodzaje działalności gospodarczej podatnika, w ramach których nabywane samochody (pojazdy), o jakich mowa w art. 86 ust. 3 ustawy, są – jako towary handlowe – przeznaczone do ich dalszego zbycia.

Możliwość odliczenia podatku naliczonego z tytułu nabycia takich samochodów (pojazdów) przez podatników, których przedmiotem działalności jest szeroko pojęte ich zbywanie jako towarów handlowych, nie jest zatem ograniczona normą art. 86 ust. 3 (...), a jedynie zasadami wynikającymi z art. 86 ust. 1 w zw. z art. 90 u.p.t.u., czyli zakresem związku ich nabycia z wykorzystaniem ich w działalności opodatkowanej.

Nieuzasadnionym ekonomicznie byłoby bowiem różnicowanie – w zakresie prawa odliczenia podatku naliczonego – sytuacji prawnej podatników, którzy prowadzą działalność gospodarczą polegającą na nabywaniu samochodów określonych w art. 86 ust. 3 (...) w celu ich odsprzedaży oraz podatników, których przedmiotem działalności jest nabywanie tych pojazdów w celu realizacji innych form ich zbycia”.