• W firmie zatrudniono na umowę o pracę na określony czas pracownika z Białorusi. Jak go rozliczyć, gdy zakończy pracę po trzech miesiącach? Praca jest wykonywana w Polsce. Czy takiemu pracownikowi należy sporządzić PIT-11- czy IFT-1/IFT-1R? Do którego urzędu skarbowego trzeba będzie przesłać informacje o jego dochodach?
– pyta czytelnik.
Zgodnie z art. 3 ust. 1a ustawy o PIT za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Polski uważa się osobę fizyczną, która
• posiada tu centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
• przebywa w Polsce dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
Z uwzględnieniem umowy
Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Polski miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych w naszym kraju (ograniczony obowiązek podatkowy). Tak wynika z art. 3 ust. 2a ustawy o PIT. Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Polski uważane są m.in. dochody (przychody) z pracy tu wykonywanej (art. 3 ust. 2b pkt 1 tej ustawy).
Te przepisy należy jednak stosować z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska (art. 4a ustawy o PIT). Zatem kwestię określenia państwa opodatkowania należy rozpatrywać na podstawie postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania zawartych przez Polskę. W tym wypadku chodzi o umowę między Polską a Białorusią w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i majątku (DzU z 1993 r. nr 120, poz. 534).
Obywatelstwo nie decyduje
Wynika z niej, że nie zawsze osoba, która jest obywatelem Białorusi, ma tam miejsce zamieszkania w rozumieniu tej umowy >patrz ramka. Na przykład gdy obywatel Białorusi ma stałe miejsce zamieszkania w Polsce i na Białorusi, ale w Polsce ma ośrodek interesów życiowych (w szczególności rodzinę), to wówczas jest traktowany jako polski podatnik podlegający w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Gdy wykonuje on pracę w Polsce, należy go rozliczać tak, jak polskiego pracownika.
Jednak gdy pracownik czasowo przebywa w Polsce, a posiada w rozumieniu umowy stałe miejsce zamieszkania na Białorusi, to niezależnie od tego czy przebywa w Polsce dłużej niż 183 dni w roku podatkowym, państwem, w którym podlega on nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, jest Białoruś. W Polsce osoba ta podlega ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, tj. tylko od dochodów uzyskanych w naszym kraju.
Gdzie podatek
Z art. 15 ust. 1 i 2 umowy wynika, że pensje, płace i inne podobne wynagrodzenia, które osoba mająca miejsce zamieszkania na Białorusi otrzymuje za pracę najemną wykonywaną w Polsce, mogą być opodatkowane w Polsce, z wyjątkiem gdy:
• odbiorca przebywa w Polsce przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni podczas danego roku podatkowego oraz
• wynagrodzenia są wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w Polsce, oraz
• wynagrodzenie to nie będzie ponoszone przez zakład, który pracodawca posiada w Polsce.
Gdyby spełnione były łącznie trzy wskazane przesłanki, to wynagrodzenie pracownika mającego miejsce zamieszkania na Białorusi byłoby tylko tam opodatkowane, pomimo że pracę wykonywałby w Polsce.
Pobieramy zaliczki
Ponieważ, jak wynika z pytania, pracownik otrzymuje wynagrodzenie od polskiego pracodawcy, to nie jest spełniony warunek, aby wynagrodzenie było wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w Polsce.
W związku z tym wynagrodzenie tego pracownika będzie opodatkowane w Polsce według zasad obowiązujących dla polskich pracowników, w tym również w zakresie poboru zaliczek na podatek dochodowy.
Zgodnie z art. 38 ust. 1 ustawy o PIT należy je przekazywać do urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania płatnika (pracodawcy), a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności (gdy płatnik nie posiada siedziby).
Informacja roczna
Również takiemu pracownikowi pracodawca musi przekazać PIT-11, tj. informację o dochodach oraz pobranych zaliczkach na podatek dochodowy, w terminie do końca lutego roku następnego po roku podatkowym.
Informację tę pracodawca powinien także przekazać urzędowi skarbowemu właściwemu w sprawach opodatkowania osób zagranicznych (a nie urzędowi skarbowemu właściwemu według czasowego miejsca zamieszkania tego pracownika w Polsce).
Jeżeli obowiązek poboru zaliczek na podatek ustanie w ciągu roku i pracownik złoży pisemny wniosek o przekazanie mu PIT-11, to pracodawca w terminie 14 dni od dnia złożenia tego wniosku jest obowiązany do jego sporządzenia i przekazania podatnikowi i właściwemu urzędowi skarbowemu.
Tak wynika z art. 39 ust. 1 i 2 ustawy o PIT. W tym wypadku nie ma obowiązku sporządzenia IFT- 1/IFT-1R, tj. informacji o wysokości przychodu (dochodu) uzyskanego przez osoby fizyczne niemające w Polsce miejsca zamieszkania. W informacji tej wykazywane są bowiem przychody (dochody) podlegające zryczałtowanemu podatkowi dochodowemu. Dochody z pracy nie są opodatkowane ryczałtem, lecz na zasadach ogólnych (według skali podatkowej).
Który urząd przyjmie PIT cudzoziemca
Kwestię właściwości urzędów skarbowych reguluje rozporządzenie ministra finansów z 22 sierpnia 2005 (DzU nr 165, poz. 1371 ze zm.).
Wynika z niego, że właściwymi urzędami skarbowymi, do których należy kierować PIT-11 zatrudnionego w firmie nierezydenta, są ustalone ze względu na miejsce zamieszkania lub adres siedziby płatnika organy podatkowe:
• w województwie dolnośląskim – naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław-Psie Pole;
• w województwie kujawsko-pomorskim – naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy;
• w województwie lubelskim – naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie;
• w województwie lubuskim – naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Zielonej Górze;
• w województwie łódzkim – naczelnik Urzędu Skarbowego Łódź-Śródmieście;
• w województwie małopolskim – naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków-Śródmieście;
• w województwie mazowieckim – naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście;
• w województwie opolskim – naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu;
• w województwie podkarpackim – naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie;
• w województwie podlaskim – naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Białymstoku;
• w województwie pomorskim – naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku;
• w województwie śląskim – naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Katowicach;
• w województwie świętokrzyskim – naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Kielcach;
• w województwie warmińsko-mazurskim – naczelnik Urzędu Skarbowego w Olsztynie;
• w województwie wielkopolskim – naczelnik Urzędu Skarbowego Poznań-Nowe Miasto;
• w województwie zachodniopomorskim – naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego w Szczecinie.
Jeżeli nierezydent uzyskuje dochody (przychody) na terenie więcej niż jednego województwa, to właściwy jest Trzeci Urząd Skarbowy Warszawa-Śródmieście. Zatem gdy polski pracodawca ma siedzibę np. w województwie warmińsko-mazurskim i nierezydent otrzymuje przychody tylko od niego, to wówczas właściwym organem będzie dla niego Urząd Skarbowy w Olsztynie i do niego należy przekazać PIT-11.
Jeżeli pracodawca będzie miał informacje, że nierezydent ten jednocześnie uzyskuje również inne przychody, np. z umowy-zlecenia zawartej z firmą mającą siedzibę w województwie pomorskim, to wówczas właściwym urzędem będzie Trzeci Urząd Skarbowy Warszawa-Śródmieście. I do tego urzędu należy przekazać PIT-11.
Kto ma miejsce zamieszkania w Polsce
W rozumieniu art. 4 polsko-białoruskiej umowy określenie „osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w umawiającym się państwie” oznacza każdą osobę, która zgodnie z prawem tego państwa podlega tam opodatkowaniu z uwagi na miejsce zamieszkania, jej miejsce stałego pobytu, siedzibę zarządu albo inne kryterium o podobnym charakterze.
Jeżeli osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania w obu umawiających się państwach, to jej status będzie określony według następujących zasad:
a) osobę uważa się za mającą miejsce zamieszkania w tym państwie, w którym ma ona stałe miejsce zamieszkania; jeżeli ma ona stałe miejsce zamieszkania w obu państwach, to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym państwie,
z którym ma ściślejsze powiązania osobiste i gospodarcze (ośrodek jej interesów życiowych);
b) jeżeli nie można ustalić, w którym państwie osoba ma ośrodek interesów życiowych, albo jeżeli nie posiada ona stałego miejsca zamieszkania w żadnym z umawiających się państw,
to uważa się ją za mającą miejsce zamieszkania w tym umawiającym się państwie, w którym zwykle przebywa;
c) jeżeli przebywa ona zazwyczaj w obydwu państwach lub nie przebywa zazwyczaj w żadnym z nich, to będzie uważana za mającą miejsce zamieszkania w tym państwie, którego jest obywatelem;
d) jeżeli jest ona obywatelem obu państw lub nie jest obywatelem żadnego z nich, właściwe władze umawiających się państw rozstrzygną zagadnienie w drodze wzajemnego porozumienia.
Zobacz serwis:
