Polskie przepisy zbyt wąsko określają zakres zwolnienia, co powoduje, że instytucje finansowe (np. banki, domy maklerskie) zarządzające funduszami ponoszą ciężar VAT przy zakupie usług pomocniczych.
Przypomnijmy, że zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT zwolnione z podatku są m.in. usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi i kapitałowymi funduszami ubezpieczeniowymi. Przez usługi te rozumie się zarządzanie aktywami, dystrybucję tytułów uczestnictwa, tworzenie rejestrów uczestników i administrowanie nimi, prowadzenie rachunków i rejestrów aktywów, przechowywanie aktywów (art. 43 ust. 8 ustawy o VAT).
Ta definicja nie obejmuje więc wielu niezbędnych czynności pomocniczych, takich jak wycena jednostek uczestnictwa. Z reguły świadczą je firmy zewnętrzne, gdyż wymagają specjalistycznej wiedzy i sprzętu.
Muszą one jednak naliczyć VAT, którego instytucja finansowa korzystająca z ich usług nie może odliczyć, gdyż jej podstawowa działalność jest zwolniona z podatku. To dla niej dodatkowy koszt.
Prawa do zwolnienia nie znajdziemy także w art. 43 ust. 13. Przepis ten mówi o czynnościach stanowiących element niektórych usług zwolnionych, które są niezbędne do ich świadczenia. Wśród tych usług zwolnionych nie wymienia jednak zarządzania funduszami.
Podobny kłopot z rozliczeniem będą miały podmioty zarządzające dobrowolnymi funduszami emerytalnymi, które pojawią się 1 stycznia 2012 r. Z projektu rozporządzenia ministra finansów wynika, że zwolnione z VAT będą tylko usługi zarządzania tymi funduszami. Zwolnienie nie obejmie natomiast czynności administracyjnych.
Takie rozwiązanie oznacza wiele problemów dla branży finansowej. Poza tym jest niezgodne z przepisami unijnymi, co wynika jasno z orzecznictwa ETS. Przykładowo w wyroku C-169/04 (Abbey National) stwierdzono, że definicja zarządzania zawiera w sobie również czynności administracyjne, m.in. usługi zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy, w tym wyceny jednostek/certyfikatów.
Michał Galejczuk jest doradcą podatkowym, partnerem w Polish Advisory Group
