Zmiany w zasadach opodatkowania nieodpłatnych dostaw towarów wprowadzone od 1 kwietnia tego roku w znacznym stopniu wpłynęły na możliwości optymalizacji rozliczeń VAT przy akcjach promocyjnych polegających na przekazywaniu nieodpłatnie towarów klientom lub kontrahentom.
VAT zostały bowiem objęte zasadniczo wszystkie nieodpłatne wydania towarów, bez względu na cel, na jaki towary takie są przekazywane (art. 7 ust. 2 ustawy o VAT). Od zasady tej jest kilka wyjątków wskazanych w art. 7 ust. 3 ustawy, niemniej w wielu sytuacjach uniknięcie ciężaru VAT przy nieodpłatnym przekazaniu towaru nie jest możliwe.
Nieodpłatne świadczenie
Zupełnie inne zasady opodatkowania dotyczą natomiast usług świadczonych nieodpłatnie. Może to być wykorzystane przez podatników przy kształtowaniu niektórych akcji marketingowych. Również te przepisy zostały znowelizowane od 1 kwietnia br. Skala zmian była jednak znacznie mniejsza niż w wypadku nieodpłatnych dostaw towarów.
Zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia 2011, za odpłatne świadczenie usług (czyli czynność opodatkowaną zdefiniowaną w art. 8 ust. 1) uznaje się również
- nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz
- wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
Tym samym opodatkowane jest generalnie każde nieodpłatne świadczenie usługi na cele inne niż działalność gospodarcza podatnika. Nieodpłatne świadczenie usług na cele związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą nie podlega VAT, tak jak nieodpłatna dostawa towarów w stanie prawnym przed 1 kwietnia br.
Warto przy tym zaznaczyć, że od tej daty bez znaczenia dla opodatkowania nieodpłatnego świadczenia usługi pozostaje okoliczność, czy podatnikowi przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego przy nabyciu towarów i usług związanych z taką usługą.
Ważny cel
Przepisy dotyczące nieodpłatnych usług jasno rozróżniają zatem świadczenie usług na cele związane z działalnością gospodarczą oraz na inne cele. Tymczasem w przypadku nieodpłatnej dostawy towarów cel przekazania towarów pozostaje obecnie bez znaczenia. Takie rozróżnienie, choć może niekiedy dziwić, ma pełne oparcie w art. 26 dyrektywy VAT.
Powstaje jednak pytanie, kiedy możemy mówić o usłudze świadczonej na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej podatnika.
Moim zdaniem świadczenie nieodpłatnie usługi w ramach działalności marketingowej, mające na celu wsparcie sprzedaży podatnika, odbywa się na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Tym samym nie powinno podlegać VAT.
Trochę praktyki
Jak to przełożyć na praktykę? Oto kilka przykładów.
Przykład
Przedsiębiorca organizuje konkurs dla konsumentów. Ufundował nagrodę w postaci pendrive’a. Jego wartość (koszt zakupu) wynosi 110 zł netto. Jako prowadzącemu działalność opodatkowaną VAT przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego. Niestety, biorąc pod uwagę wartość przekazywanej nagrody, musi naliczyć podatek należny w związku z nieodpłatną dostawą towarów.
Wiąże się to z poniesieniem kosztu w wysokości 135 zł 30 gr. W niektórych przypadkach identyczny efekt marketingowy można osiągnąć przekazując np. podwójne zaproszenie na spektakl teatralny o tej samej wartości (netto).
Będzie to nieodpłatne świadczenie usługi. Ponieważ konkurs ma mieć na celu wspieranie sprzedaży, należy uznać, że przekazanie takiej nagrody nastąpiło na cele związane z prowadzeniem działalności gospodarczej podatnika. W związku z tym nie będzie ona podlegać VAT.
Analogiczny efekt można osiągnąć w przypadku chociażby niektórych programów lojalnościowych.
Przykład
W programie lojalnościowym prowadzonym przez sieć stacji benzynowych klient w zamian za zgromadzone punkty może wybrać nagrodę, np. kupon uprawniający do skorzystania z myjni automatycznej na jednej ze stacji.
Będzie to również traktowane jako nieodpłatne świadczenie usług niepodlegające VAT, ze względu na oczywisty związek takiej usługi z prowadzoną przez sieć stacji działalnością.
Przykład
Importer samochodów chciałby przekazać jeden z pojazdów znanemu aktorowi, który poruszając się nim, będzie pozytywnie wspierać wizerunek marki. Jeżeli przekaże samochód na własność, będzie to nieodpłatna dostawa towarów.
Podobny efekt marketingowy można osiągnąć przekazując auto do nieodpłatnego używania, z zastrzeżeniem jego zwrotu na żądanie importera (ewentualnie przekazując na czas określony). Nie można tu już mówić o nieodpłatnej dostawie towarów, lecz o nieodpłatnym świadczeniu usługi.
Przedsiębiorca powinien być w stanie wykazać, że takie świadczenie, jako element działań z zakresu P&R, ma związek z prowadzoną przez niego działalnością, a tym samym nie powinno podlegać VAT.
Nic na siłę
Jak pokazują przedstawione przykłady, odpowiednie ukształtowanie poszczególnych aktywności marketingowych może mieć fundamentalne znaczenia dla ich konsekwencji na gruncie VAT i pozwolić na poczynienie pewnych oszczędności podatkowych.
Warto jednak pamiętać, że konstrukcje oparte na nieodpłatnym świadczeniu usług nie powinny mieć sztucznego charakteru ani być wprowadzane na siłę w miejsce nieodpłatnej dostawy towarów.
Autor jest starszym menedżerem w Zespole VAT firmy Deloitte
Więcej w serwisie:
»
»
»
Co i jak podlega opodatkowaniu
»
»
»
»
»
Co i jak podlega opodatkowaniu
»
»
Nieodpłatne przekazanie towarów
Zobacz cały poradnik:
Dobra Firma » Podatki i księgi » Poradniki podatkowe » Optymalizacja podatkowa » Optymalizacja VAT
