Tak wynika z interpretacji indywidualnej wydanej 25 maja 2011 przez Izbę Skarbową w Poznaniu (ILPB3/423-411/10/11-S/JG).
Z pytaniem wystąpiła spółka zajmująca się wytwarzaniem płytek. Wyroki sądu powszechnego zobowiązały ją do zapłaty comiesięcznej renty wyrównawczej wraz z odsetkami na rzecz pracownika, który uległ wypadkowi przy pracy.
Kwoty te sąd przyznał zgodnie z zasadą ryzyka przewidującą odpowiedzialność przedsiębiorcy niezależnie od winy w powstaniu szkody. W trakcie postępowania stwierdzono bowiem, że wypadek nie był skutkiem działania siły wyższej, tj. można mu było zapobiec.
Właściwa prokuratura badająca sprawę umorzyła śledztwo dotyczące ewentualnego popełnienia czynu zabronionego przez pracowników spółki odpowiedzialnych za bezpieczeństwo.
Spółka powzięła wątpliwość, czy wydatki na wypłatę comiesięcznej renty wyrównawczej i ewentualnych odsetek może uznać za koszty uzyskania przychodów.
Jej zdaniem są to koszty podatkowe, bo służą osiąganiu przychodów lub zachowaniu ich źródła, a ich odliczalność, w przeciwieństwie do jednorazowych odszkodowań za wypadki przy pracy, nie została wyłączona w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT.
W swojej pierwotnej interpretacji z 4 sierpnia 2010 (ILPB3/423-411/10-5/JG) Izba Skarbowa w Poznaniu uznała, że celem zapłaty renty wyrównawczej nie jest uzyskanie przychodu, lecz zwolnienie się spółki z zobowiązania będącego następstwem szkody wyrządzonej pracownikowi.
Oznacza to, że wydatki nie są kosztem uzyskania przychodów. Nie spełniają bowiem przesłanek określonych w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT.
Spółka nie dała za wygraną i skierowała skargę do sądu. WSA w Łodzi był odmiennego zdania niż izba skarbowa. W wyroku z 11 stycznia 2011 (I SA/Łd 1313/10) uznał, że jeżeli wypadek nie został zawiniony przez spółkę (tj. nie powstał z winy pracodawcy), to zapłata renty wyrównawczej z odsetkami jest kosztem podatkowym. Biorąc pod uwagę stanowisko WSA w Łodzi, Izba Skarbowa w Poznaniu wydała nową interpretację, w której przyznała rację spółce.
Komentuje Grzegorz Kuś, konsultant w Dziale Prawnopodatkowym PwC
Kwestie związane z kwalifikacją dla celów CIT wydatków z tytułu wszelkiego rodzaju odszkodowań, kar umownych oraz wydatki na rzecz byłych pracowników były przedmiotem wielu skrajnie odmiennych interpretacji władz skarbowych. Nie ulega wątpliwości, co podkreślił zresztą WSA w Łodzi, że nie wszystkie wydatki na rzecz byłych pracowników są kosztem uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o CIT.
Przykładowo zawinione przez pracodawcę wypadki przy pracy nie powinny dawać podstaw do zaliczenia do kosztów wydatków z tytułu wypłaty renty wyrównawczej na rzecz byłego pracownika.
Niemniej, jeżeli zgodnie z przedstawionym przez podatnika stanem faktycznym prokuratura uznała, że personel spółki nie popełnił czynu zabronionego, a niezawisły sąd orzekł, że odpowiada ona na zasadzie ryzyka, stanowisko zaprezentowane w pierwszej interpretacji było nieprawidłowe.
Jak słusznie wskazał WSA w Łodzi, wydatki z tytułu renty mają charakter wydatków pracowniczych, które z natury rzeczy co najmniej pośrednio przyczyniają się do uzyskiwania przychodów przez podatnika. Jednocześnie nie zostały one wprost wyłączone w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT (wyłączenie takie istnieje m.in. w odniesieniu do jednorazowych odszkodowań za wypadki zgodnie z ust. 1 pkt 16).
Ponadto, gdyby spółka nie wypłaciła renty wyrównawczej, mogłaby zostać narażona na dodatkowe koszty postępowania egzekucyjnego.
Warto podkreślić, że możliwość odliczenia wydatków z tytułu zasądzonej renty wyrównawczej była wcześniej akceptowana przez organy skarbowe, m.in. przez Izbę Skarbową w Gdańsku w decyzji z 24 października 2005 (BI/4218-0019/05), Izbę Skarbową we Wrocławiu w decyzji z 25 kwietnia 2006 (WB-PD/423-0001/06/Z), Izbę Skarbową w Katowicach w interpretacji z 22 września 2008 (IBPB2/415-1115/08/MK).
Jednak w ostatnich kilku latach część organów przyjmowała w swoich odpowiedziach przeciwne stanowisko. Interpretacje te były później uchylane przez sądy administracyjne, np. wyrok WSA we Wrocławiu z 13 lipca 2010 (I SA/Wr 538/10) i WSA w Opolu z 18 listopada 2010 (I SA/Ol 696/10).
Pozostaje mieć nadzieję, że linia orzecznicza dopuszczająca odliczanie wydatków z tytułu zasądzonej według zasady ryzyka renty wyrównawczej zostanie w końcu zaakceptowana przez wszystkie organy podatkowe, dzięki czemu podatnicy nie będą narażeni na konieczność wszczynania postępowań sądowych.
Zobacz:
» Dobra Firma » Podatki i księgi » Podatek dochodowy » PIT i CIT » Koszty » Co można wrzucić w koszty
» Dobra Firma » Kadry i płace » Świadczenia dla pracowników » Renta wyrównawcza
