Wątpliwości dotyczą zwolnienia z PIT wynagrodzeń podatników realizujących cele programów finansowanych z bezzwrotnej pomocy, najczęściej pochodzącej z funduszy unijnych. Regulujący to zwolnienie art. 21 ust. 1 pkt 46 ustawy o PIT obrósł już w bogate orzecznictwo.
Przeważnie pensje są wypłacane ze środków beneficjenta programu, a później na podstawie przedstawianej przez niego dokumentacji refinansowane przez Unię. Powstały więc wątpliwości, czy można w takim wypadku uznać, że środki pochodzą z bezzwrotnej pomocy.
Sądy administracyjne zajmowały w tej sprawie korzystne dla podatników stanowisko, uznając, że techniczny sposób rozliczania nie może przesądzać o braku zwolnienia i pensje, chociaż wypływają z konta pracodawcy, a dopiero później są refundowane, korzystają ze zwolnienia.
Kolejnym wątkiem sporu był fragment przepisu warunkujący preferencyjne traktowanie jedynie podatników bezpośrednio realizujących cele programu i wyłączający ze zwolnienia dochody osób fizycznych, którym zlecono – bez względu na rodzaj umowy – wykonanie określonych czynności w związku z realizowanym programem.
Organy podatkowe często uznawały, że przepisy nie dają podstaw do zwolnienia z PIT pensji pracowników beneficjenta programu, gdyż są osobami, którym jedynie zlecono poszczególne czynności. Nieważne jest przy tym, na podstawie jakiej umowy były zatrudnione.
Sądy, w tym Naczelny Sąd Administracyjny, przyjmowały jednak, że tylko zlecenie kierowane do podmiotu zewnętrznego wyłącza zwolnienie. NSA w jednym z wyroków stwierdził, że firma musi wykonywać zadania, posługując się choćby wyłącznie, ale zawsze zatrudnionymi pracownikami. Realizują oni wtedy cele programu bezpośrednio i korzystają ze zwolnienia. Taka interpretacja omawianego przepisu zasługuje na aprobatę.
Niestety, niedawno nastąpił nieoczekiwany zwrot w tej sprawie i NSA uznał, że sfinansowane ze środków UE wynagrodzenia pracowników są opodatkowane PIT, gdyż tylko dochód bezpośredniego beneficjenta jest zwolniony. Pracownicy zaś nie korzystają ze zwolnienia, ponieważ jedynie pośrednio realizowali cele programu - więcej o wyroku NSA w artykule Podatek od pensji z funduszy UE.
W praktyce oznacza to, że środki pochodzące z funduszy europejskich, zamiast być wsparciem konkretnych celów strukturalnych, będą stanowić źródło finansowania budżetu państwa, co nie jest przecież celem bezzwrotnej pomocy finansowej pochodzącej z Unii Europejskiej.
Autorka jest doradcą podatkowym w Spółce Doradztwa Podatkowego Ożóg i Wspólnicy
Zobacz więcej:
» Podatek dochodowy » Dochody pracownika i zleceniobiorcy » Dotacje i refundacje
