Ich celem było dostosowanie treści polskich przepisów do postanowień dyrektywy 2006/112/WE oraz orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.
Art. 132 ust. 1 lit. m dyrektywy mówi, że państwa członkowskie zwalniają od tego podatku świadczenie niektórych usług ściśle związanych ze sportem lub wychowaniem fizycznym przez organizacje nienastawione na osiąganie zysku na rzecz osób uprawiających sport lub uczestniczących w wychowaniu fizycznym.
Do końca 2010 roku odpowiednie regulacje znajdowały się w poz. 11 załącznika nr 4 do polskiej ustawy o VAT. Zgodnie z jego brzmieniem zwolnione były usługi związane z rekreacją i sportem świadczone przez podmioty, które nie mają jako celu systematycznego dążenia do osiągania zysków, a wszelkie zyski, które mimo wszystko osiągną, przeznaczą na utrzymanie lub poprawę świadczonych usług.
Od 1 stycznia 2011 zwolnienie to zostało przeniesione do art. 43 ust. 1 pkt 32 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem zwolnione z VAT są usługi ściśle związane ze sportem lub wychowaniem fizycznym świadczone przez kluby sportowe, związki sportowe oraz związki stowarzyszeń i innych osób prawnych, których celem statutowym jest działalność na rzecz rozwoju i upowszechniania sportu, pod warunkiem że:
- są one konieczne do organizowania i uprawiania sportu lub organizowania wychowania fizycznego i uczestniczenia w nim,
- świadczący te usługi nie są nastawieni na osiąganie zysków,
- są one świadczone na rzecz osób uprawiających sport lub uczestniczących w wychowaniu fizycznym.
Zwolnienia nie stosuje się jednak do usług związanych z działalnością marketingową i reklamowo-promocyjną, wstępu na imprezy sportowe, usług odpłatnego prowadzenia statków przeznaczonych do uprawiania sportu i rekreacji, usług odpłatnego zakwaterowania związanych ze sportem lub wychowaniem fizycznym oraz usług wynajmu sprzętu sportowego i obiektów sportowych za odpłatnością.
Treść polskich przepisów została więc zbliżona do dyrektywy VAT, a zakres zwolnienia zmodyfikowany. W celu precyzyjniejszego określenia warunków stosowania zwolnienia warto przyjrzeć się orzeczeniom ETS.
Zdaniem Trybunału kluczowe jest, aby z omawianego zwolnienia mogły korzystać jedynie organizacje nienastawione na osiąganie zysku. Z wyroków w sprawach C-124/96 (Komisja przeciwko Hiszpanii) oraz C-150/99 (Stockholm Lindöpark AB) wynika, że przepisy krajowe wprowadzające zwolnienie, które faktycznie powodują możliwość skorzystania z niego przez podmioty nastawione na zysk, naruszają przepisy wspólnotowe.
Czasem dużą trudność powoduje określenie, czy w rozumieniu omawianych przepisów dany podmiot może być uznany za organizację nienastawioną na osiąganie zysku.
Problem ten był przedmiotem analizy Trybunału w wyroku w sprawie C-174/00 (Kennemer Golf & Country Club).
ETS odniósł się do pytania, czy uznanie organizacji za nienastawioną na osiąganie zysku ma opierać się jedynie na ocenie jej działalności, która ma być objęta ewentualnym zwolnieniem (tj. ocenie usług ściśle związanych ze sportem lub wychowaniem fizycznym), czy na ocenie całokształtu jej działalności. Wskazał, że należy brać pod uwagę całokształt działalności, a nie tylko usługi związane ze sportem.
Pojawiają się również wątpliwości, czy zwolnieniem mogą być objęte usługi świadczone np. na rzecz klubów sportowych. Z przepisów nie wynika bowiem bezpośrednio, czy status prawny odbiorcy usług, tj. czy jest to osoba fizyczna, czy osoba prawna, wpływa na możliwość zastosowania zwolnienia.
Wątpliwościami tymi ETS zajmował się w sprawie C-253/07 (Canterbury Hockey Club). Stwierdził, że usługi świadczone na rzecz podmiotów, w ramach których uprawiany jest sport, czyli np. klubów sportowych, mogą korzystać ze zwolnienia przewidzianego dla usług ściśle związanych ze sportem na zasadach analogicznych do usług świadczonych bezpośrednio osobom fizycznym.
Dla oceny, czy usługi są zwolnione, nie ma zatem znaczenia tożsamość formalnego i faktycznego adresata ani forma prawna, w jakiej korzysta on z usługi. Zdaniem ETS ograniczenie zwolnienia wyłącznie do usług świadczonych bezpośrednio na rzecz osób fizycznych mogłoby doprowadzić do sytuacji, w której niektóre osoby nie korzystałyby ze zwolnienia tylko dlatego, że uprawiają sport w ramach struktury zarządzanej przez klub. Taki rezultat byłby sprzeczny z celem analizowanego zwolnienia i naruszałby zasadę neutralności VAT.
Zgodnie z brzmieniem dyrektywy i polskiej ustawy o VAT zwolnieniu podlegają usługi ściśle związane ze sportem lub wychowaniem fizycznym. Zarówno unijne, jak i polskie przepisy o VAT nie zawierają definicji „ścisłego związku usług ze sportem lub wychowaniem fizycznym”. W pewnym zakresie do kwestii tej odniósł się ETS w wyroku we wspomnianej sprawie C-253/07.
Wyjaśnił, że świadczenie usług ściśle związanych ze sportem lub wychowaniem fizycznym „może być zwolnione tylko wtedy, gdy są one konieczne do dokonywania transakcji podlegających zwolnieniu, tj. uprawiania sportu lub wychowania fizycznego”.
Trybunał nie wskazał zatem wprost, kiedy zachodzi „ścisły” związek między usługą i sportem lub wychowaniem fizycznym, ale przedstawione przez niego wskazówki pomagają w określeniu zakresu zwolnienia.
Część krajów członkowskich twierdziła, że mogą one samodzielnie, tj. w przepisach krajowych, dodatkowo ograniczać zakres usług, które są zwolnione. Stanowisko to opierały na brzmieniu art. 132 ust. 1 lit. m dyrektywy, zgodnie z którym zwolnieniu podlega świadczenie niektórych usług związanych ze sportem lub wychowaniem fizycznym.
W wyrokach w sprawach C-124/96 i C-253/07 Trybunał uznał, że państwo członkowskie wprowadzając zwolnienie dla usług związanych ze sportem, nie może zastosować innych ograniczeń jego zakresu niż wskazane w dyrektywie VAT.
Dopuszczalne jest zatem np. stosowanie ogólnych ograniczeń, które kraje członkowskie mogą wprowadzać w stosunku do zwolnień przewidzianych dla czynności wykonywanych w interesie publicznym. Nie jest natomiast możliwe ustanawianie dodatkowych, wewnętrznych kryteriów ograniczających zakres zwolnienia.
ORZECZNICTWO
Warunki zwolnienia według Trybunału
Z orzecznictwa ETS dotyczącego zwolnienia z VAT usług ściśle związanych ze sportem lub wychowaniem fizycznym wynika, że:
Maciej Stolfa jest doradcą podatkowym, partnerem w BSJP Taylor Wessing Kamil Skomorowski jest doradcą podatkowym, associate w BSJP Taylor Wessing
Czytaj też:
Zobacz
»
»
Co i jak podlega opodatkowaniu
»
Zobacz poradnik:
