Dokument z 20 grudnia omawia cele Unii na najbliższe lata w obszarze podatków.
Zdaniem Komisji harmonizacja wszystkich przepisów podatkowych nie jest ani konieczna, ani możliwa. Niezbędne jest jednak zwiększenie koordynacji i współpracy. Komisja zamierza zintensyfikować swoje działania m.in. w sferze: transgranicznych problemów związanych z podatkiem od spadków, podwójnego opodatkowania dywidend oraz rejestracji pojazdów, ułatwień w handlu elektronicznym w obszarze VAT.
Szczególnie intensywne prace planowane są właśnie w dziedzinie VAT, podatku podlegającego już harmonizacji w Unii. Z początkiem grudnia rozpoczęły się konsultacje społeczne, którym towarzyszy dokument o nazwie „Zielona księga w sprawie przyszłości VAT – w stronę prostszego, solidniejszego i wydajniejszego systemu podatku VAT”.
Komisja wskazuje, że konieczne jest zapewnienie jednolitego opodatkowania wewnątrzunijnych (w nomenklaturze VAT wewnątrzwspólnotowych) oraz krajowych transakcji.
Jednym z pomysłów jest wprowadzenie powszechnego systemu samonaliczania podatku, w którym odpowiedzialnym za zapłatę daniny staje się podatnik, na rzecz którego dokonywana jest dostawa towarów lub świadczenie usług. Wyeliminowałoby to podatność na oszustwa obecnego systemu VAT.
Inną propozycją jest opodatkowanie wewnątrzunijnych transakcji według stawki i zasad obowiązujących w państwie członkowskim przeznaczenia. Konieczne byłoby wtedy stworzenie w kraju pochodzenia systemu obsługi podatników umożliwiającego rozliczenia zobowiązań z VAT w państwach innych niż te, w których dostawca lub usługodawca posiada siedzibę. Rozważane jest również oparcie naliczania i odliczania VAT według metody kasowej, tj. obowiązek odprowadzenia i prawo do odliczenia powstawać by mogło w momencie zapłaty za towar lub usługę. Zdaniem Komisji istnieje ponadto konieczność weryfikacji katalogu zwolnień.
Komisja poszukuje również alternatywnych dróg harmonizacji tego podatku, m.in. poprzez zwiększenie roli rozporządzeń Rady. Są one stosowane bezpośrednio, bez konieczności transpozycji do lokalnego prawa, którym w Polsce jest m.in. ustawa o VAT. Dalszej analizie ma podlegać również możliwość ochrony działających w dobrej wierze przedsiębiorców przed wciągnięciem w oszustwa podatkowe. Miałoby to polegać na zabezpieczeniu się przed odliczaniem VAT z faktury kontrahenta nieodprowadzającego VAT poprzez zapłatę mu kwoty netto i samodzielne odprowadzenie podatku.
Autorka jest doradcą podatkowym, kieruje działem VAT kancelarii Ożóg i Wspólnicy