Plany przyznania wywiadowi skarbowemu uprawnienia do wykorzystywania informacji uzyskanych z podsłuchów telefonicznych w innych postępowaniach kontrolnych budzą poważne zastrzeżenia. Przede wszystkim wątpliwa jest zgodność takiego pomysłu z przepisami ordynacji podatkowej, a dokładnie z jej art. 123 § 1 w zw. z art. 178 i 179.
Chodzi o prawo do czynnego udziału strony w postępowaniu, o jawność akt sprawy dla strony postępowania i przypadki, w których organ podatkowy może wyłączyć dokument z akt sprawy oraz odmówić ich okazania stronie. Prawo wglądu do akt zostaje ograniczone z dwóch powodów: ochrony tajemnicy państwowej i ochrony interesu publicznego. Szczególnie ochrona interesu publicznego może być skutecznie wykorzystana do wyłączenia jawności dowodów wobec strony postępowania.
Powoływanie się w ocenie sprawy na materiały, które z zasady nie mogą być stronie okazane (a do takich należą stenogramy podsłuchów telefonicznych osób trzecich), narusza wprost zasadę jawności postępowania, która jest niezbędnym warunkiem czynnego w nim udziału. Formułując na potrzeby protokołu z kontroli bądź decyzji ocenę prawną sprawy, organ kontroli skarbowej będzie powoływał się na niekorzystne dla podatnika, ale niejawne wypowiedzi anonimowych osób. Kontrolowany zostanie pozbawiony realnych możliwości zwalczania tego rodzaju dowodów. W takiej sytuacji nie będzie mógł skutecznie sformułować wniosku o przesłuchanie autora spornej wypowiedzi, bo to wymagałoby uprzedniego ujawnienia jego danych osobowych.
Jeżeli nowelizowane przepisy zostaną uchwalone w proponowanym kształcie, to postępowanie podatkowe, z zasady jawne dla strony, stanie się niejawne. Strona zaś nie będzie miała realnych możliwości obrony. Pytanie, na czym będzie polegało prawo do wypowiedzenia się w sprawie dowodów (art. 200 § 1 ordynacji podatkowej), których jej nie okazano.
Odrębną kwestią jest weryfikowanie takich „dowodów” w kontroli sądowoadministracyjnej. Trudno sobie wyobrazić jej przebieg w warunkach obecnie obowiązującej procedury. Wątpliwości jest wiele.
[i]—oprac. gl
Autor jest doradcą podatkowym, specjalizuje się w postępowaniach podatkowych[/i]
