Chociaż istnieje możliwość zupełnego zwolnienia z podatku i składek ZUS podarków dla podwładnych w formie pieniężnej (jeśli ufundujemy je ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych; dalej zfśs), ci ostatni często wolą właśnie bony do supermarketu. Przedstawiamy zatem zasady ich rozliczeń składkowo-podatkowych.

[srodtytul]Jeśli już, to z zfśs[/srodtytul]

Gdy uzgodniliśmy z załogą, że na święta będą bony, najlepiej je sfinansować z zfśs. Jest to wariant najkorzystniejszy dla beneficjenta, czyli pracownika. Od świadczeń rzeczowych (a tak kwalifikujemy bony) pokrytych z tego źródła nie opłacamy bowiem w ogóle składek, co potwierdza § 2 ust. 1 pkt 19 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=02CD6323FF289AE56F8FA5A3D4D44EA6?id=77617]rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.[/link]; dalej rozporządzenie składkowe). Co więcej zwolnienie jest nielimitowane.

Przepisy podatkowe nie są już tak łaskawe, choć oferują ulgę do poziomu 380 zł rocznie na jednego pracownika. Ale obejmuje ona wyłącznie świadczenia rzeczowe i finansowe sponsorowane w całości ze środków zfśs, z zastrzeżeniem że tym razem do rzeczowych świadczeń nie zaliczamy bonów, talonów i innych znaków uprawniających do ich wymiany na towary czy usługi.

Wynika tak z art. 21 ust. 1 pkt 67 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=02CD6323FF289AE56F8FA5A3D4D44EA6?id=77617]ustawy 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2010 r. nr 51, poz. 307 ze zm.[/link]; dalej updof).

[ramka][b]Przykład 1[/b]

Pani Dominika otrzymała od pracodawcy w listopadzie 2010 r. bon do supermarketu na 400 zł, pokryty ze środków zfśs. W br. kobieta dostała już z tego źródła świadczenie rzeczowe o wartości 200 zł. Wartość bonu nie wchodzi do podstawy wymiaru składek, ale jest w pełni opodatkowana.

Ponadto w listopadzie 2010 r. szef wypłacił jej 1500 zł wynagrodzenia. Korzysta ona z podstawowych kosztów uzyskania przychodu, nie złożyła PIT-2, a więc nie ma ulgi zmniejszającej podatek.

[link=http://grafik.rp.pl/grafika2/564659,583621,9.jpg] Zobacz rozliczenie przychodów listopada 2010 r.[/link] [/ramka]

Nie wolno nam jednak przyznać wszystkim zatrudnionym talonów o jednakowej wartości. Bonusy przekazane im po równo nie stanowią bowiem świadczeń z zfśs, mimo że zostały z tego źródła sfinansowane. Tak uznał Sąd Najwyższy w wyroku z 16 września 2009 r. (I UK 121/09).

Pomoc z zfśs należy bowiem wydatkować wyłącznie na podstawie kryteriów socjalnych, jak: sytuacja rodzinna, materialna i życiowa podwładnego i jego rodziny. To z kolei wynika z art. 8 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=CCCED9A9188E14A5EE343A45C8E63F09?id=74017]ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.[/link]; dalej ustawa o zfśs).

[ramka][b]Przykład 2[/b]

Pan Krzysztof jest pracownikiem kadr w spółce z 30-osobową załogą. Według regulaminu socjalnego spółka daje załodze bony do supermarketu według klucza:

a) osiągający dochód na członka rodziny do 500 zł miesięcznie włącznie otrzymuje talon o wartości

– 600 zł, jeśli ma więcej niż dwoje dzieci,

– 400 zł, jeśli ma jedno dziecko,

b) osiągający dochód na członka rodziny do 1000 zł miesięcznie włącznie otrzymuje talon o wartości

– 300 zł, jeśli ma więcej niż dwoje dzieci,

– 200 zł, jeśli ma jedno dziecko,

c) osiągający dochód na członka rodziny ponad 1000 zł miesięcznie otrzymuje talon o wartości 100 zł bez względu na liczbę dzieci.

Czy to jest prawidłowe, zastanawia się pan Krzysztof. Jak najbardziej. Ustawa o zfśs wśród kryteriów socjalnych wymienia sytuację życiową, rodzinną i materialną usprawnionego. Nie znaczy to jednak, że przy wydatkowaniu środków z zfśs trzeba stosować wyłącznie kryterium finansowe (dochód przypadający na członka rodziny).

Równie dobrze można przeprowadzić weryfikację według mieszanych wymogów (jak w opisanej sytuacji). Jest to polecana metoda, dzięki której wybiera się osoby rzeczywiście potrzebujące wsparcia.[/ramka]

[srodtytul]Ulga też dla funduszu socjalno-bytowego[/srodtytul]

Z preferencji składkowych, choć mniejszych niż przy zfśs, korzysta także talon do supermarketu, jaki dajemy zatrudnionemu ze środków funduszu socjalno-bytowego (§ 2 ust. 1 pkt 20 rozporządzenia składkowego). Pod pewnymi jednak warunkami:

- fundusz socjalno-bytowy wprowadziliśmy na podstawie układu zbiorowego pracy,

- nie tworzymy zfśs.

Bon ufundowany pracownikowi z tego źródła jest wolny od składek do poziomu odpisu podstawowego na zfśs za zatrudnionego w normalnych warunkach w roku kalendarzowym, czyli w br. do 1047,84 zł. Należy jednak od niego odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy.

Zwolnienie składkowe odnosi się do wszystkich świadczeń przekazanych z wymienionego funduszu, bez względu na to czy ma charakter pieniężny czy inny.

[ramka][b]Przykład 3[/b]

Firma angażuje 17 pracowników. Na początku 2010 r. prezes zdecydował o wypłacie świadczeń urlopowych, rezygnując tym samym z naliczania odpisów na zfśs. W przedsiębiorstwie działa fundusz socjalno-bytowy na podstawie układu zbiorowego pracy.

Czy świadczenie wypłacone z tego funduszu zatrudnionemu jest wolne od składek? A może zwolnienie dotyczy wyłącznie dużych pracodawców (zatrudniających 1 stycznia br. co najmniej 20 osób w przeliczeniu na pełne etaty), którzy – mając pierwotnie obowiązek założenia zfśs – odstąpili od niego po spełnieniu wymogów?

Nie. Ulga składkowa obejmuje również zakłady angażujące 1 stycznia mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, które wybrały świadczenia urlopowe. Potwierdziła to centrala ZUS w odpowiedzi na pytanie „Dobrej Firmy” z 21 grudnia 2007 r.

Świadczenie wypłacone pracownikowi przez opisaną firmę z funduszu socjalno-bytowego jest zatem wolne od składek do wysokości 1047,84 zł rocznie.[/ramka]

[srodtytul]Ze środków obrotowych firmy[/srodtytul]

Gdy nie mamy zfśs ani funduszu socjalno-bytowego, pozostaje nam zakup bonów do supermarketu za własne pieniądze, czyli pracodawcy. Takie świadczenie podarowane zatrudnionemu nie korzysta jednak z żadnej ulgi.

Stanowi ono zatem przychód ze stosunku pracy podwładnego w miesiącu jego przekazania podlegający zarówno oskładkowaniu, jak i opodatkowaniu.

Doliczamy go do wynagrodzenia, a od zsumowanych kwot naliczamy składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne oraz zaliczkę na podatek dochodowy. Oznacza to, że składki i zaliczkę na podatek należne od otrzymanego talonu pracownik zapłaci ze swojego wynagrodzenia.

[ramka][b]Przykład 4[/b]

Pan Zbigniew, pracownik, dostał od pracodawcy w listopadzie 2010 r. talon do supermarketu na 350 zł. Firma sfinansowała ten talon z własnych środków obrotowych.

Oprócz tego w tym miesiącu pan Zbigniew otrzymał 3200 zł wynagrodzenia. Złożył on PIT-2 i przysługują mu podstawowe koszty uzyskania przychodu 111,25 zł.

Rozliczenie składkowo-podatkowe przychodu uzyskanego przez pana Zbigniewa

Zobacz - [link=http://www.rp.pl/galeria/6,3,564659.html]rozliczenie przychodu[/link].[/ramka]

[srodtytul]Od związków zawodowych[/srodtytul]

Zdarza się, że pracownik dostaje talon do supermarketu od związku zawodowego. Wartość takiego świadczenia w ogóle nie podlega składkom na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, bo nie mamy do czynienia z przychodem ze stosunku pracy (nie przekazał go pracodawca).

Jest natomiast wolna od podatku dochodowego do kwoty 380 zł rocznie na jednego pracownika (pod warunkiem że jest to świadczenie o charakterze socjalnym). Potwierdza to art. 21 ust. 1 pkt 67 updof.

[ramka][b]Urząd dostanie swoją część[/b]

- Bon do supermarketu sfinansowany z zfśs, który przekażemy podwładnemu, w całości nie podlega składkom na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, ale jest opodatkowany.

- Od wartości talonu do sklepu przekazanego podwładnemu ze wskazanego funduszu socjalno-bytowego nie odprowadzamy składek do wysokości 1047,84 zł na jednego pracownika rocznie, lecz pobieramy pełny podatek dochodowy.[/ramka]