Opodatkowanie marży może być korzystniejsze

Podatnik prowadzący działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży towarów używanych może opodatkować tę sprzedaż nie tylko od marży, ale także na zasadach ogólnych. W zależności od sytuacji opodatkowanie marży może być bardziej bądź mniej korzystne dla nabywcy w porównaniu z zasadami ogólnymi.

Zasady opodatkowania marży reguluje art. 120 ust. 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy o VAT[/link].

Zgodnie z nim przy dostawie towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków nabytych uprzednio przez podatnika dla celów prowadzonej działalności lub importowanych w celu odprzedaży podstawą opodatkowania jest marża stanowiąca różnicę między całkowitą kwotą, którą ma zapłacić nabywca towaru, a kwotą nabycia, pomniejszona o kwotę podatku.

Zatem przez marżę należy rozumieć kwotę, którą ma zapłacić nabywca używanego towaru pomniejszoną o wartość jego nabycia oraz o kwotę podatku (a nie marży i naliczonego od niej 22-proc. podatku VAT). W związku z tym VAT należy liczyć w stu, a nie od stu.

Nabywca nie będzie mógł odliczyć VAT należnego, bo nie będzie on wykazany na fakturze, co wynika z art. 120 ust. 16 ustawy o VAT. Kwotą nabycia w wypadku towaru używanego jest wynagrodzenie, które podatnik płaci dostawcy tego towaru.

Potwierdza to [b]interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 24 października 2008 r. (ITPP2/443-657/08/MD)[/b], według której „(…) przez kwotę nabycia należy rozumieć wszystko, co stanowi wynagrodzenie, które dostawca otrzymał za sprzedany towar. Oznacza to, że kwota nabycia to cena, którą podatnik zapłacił dostawcy towaru.

Cena ta nie może zawierać innych elementów, tj. podatków, opłat, jeżeli zostały one poniesione przez nabywcę towaru, ale nie zostały zapłacone dostawcy”.

[srodtytul]VAT od całości[/srodtytul]

Jednak opodatkowanie marży nie jest obligatoryjne. Zgodnie bowiem z art. 120 ust. 14 ustawy o VAT podatnik, który prowadzi działalność w zakresie sprzedaży towarów używanych, może stosować zasady ogólne. Wówczas wystawia zwykłą fakturę VAT.

Potwierdza to interpretacja [b]Izby Skarbowej w Katowicach z 30 listopada 2009 r. (IBPP1/443-919/09/AL). [/b]

Czytamy w niej: „w przypadku nabycia przez wnioskodawcę towaru używanego (używanego pojazdu), dla celów prowadzonej działalności dla dalszej odsprzedaży, od osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej (czyli od osoby niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT), wnioskodawca mógł zastosować przy sprzedaży tego pojazdu ogólne zasady opodatkowania do tej dostawy zgodnie z cyt. art. 120 ust. 14 ww. ustawy o podatku od towarów i usług.

Stosując ogólne zasady opodatkowania dostawy ww. pojazdu używanego wnioskodawca winien był udokumentować powyższą dostawę fakturą VAT z naliczonym 22-proc. podatkiem VAT od całej wartości sprzedaży, a nie fakturą VAT marża”.

[srodtytul]Dla kogo korzyści[/srodtytul]

Opodatkowanie marży może być korzystne dla podatników niemogących odliczyć VAT przy zakupie danego towaru. Może ono być również opłacalne dla podatników, którzy nie mają prawa do odliczenia całości podatku ze względu na to, że zakup służyć ma jednocześnie sprzedaży zwolnionej i opodatkowanej.

Natomiast opodatkowanie na zasadach ogólnych może być korzystne dla nabywcy, który może odliczyć całość VAT wykazanego na fakturze dokumentującej sprzedaż.

[ramka][b]Przykład 1[/b]

Przedsiębiorca kupił używany towar od osoby fizycznej za 9000 zł. Sprzedaje go za 10 000 zł. Przy opodatkowaniu marży podstawa opodatkowania wynosi 819,67 zł [(10 000 zł – 9000 zł) : 1,22], należny VAT 180,33 zł (819,67 zł x 22 proc.).

Gdyby sprzedawca zastosował zasady ogólne, podstawa opodatkowania mogłaby wynosić 9819,67 zł (9000 zł + 819,67 zł marży), a VAT należny 2160,33 zł (9819,67 zł x 22 proc.).

Cena brutto wynosiłaby zatem 11 980 zł (9819,67 zł + 2160,33 zł).

Przy opodatkowaniu marży przedsiębiorca niemający prawa do odliczenia (np. wykonujący wyłącznie sprzedaż zwolnioną z VAT) kupując towar za 10 000 zł, nie odliczy tylko kwoty 180,33 zł VAT.

Przy opodatkowaniu na zasadach ogólnych musiałby zapłacić za towar znacznie więcej, bo 11 980 zł (i nie mógłby odliczyć 2160, 33 zł VAT). Korzyść z opodatkowania marży wyniesie zatem dla niego 1980 zł (11 980 zł – 10 000 zł).

Opodatkowanie na zasadach ogólnych będzie natomiast korzystniejsze dla podatników, którzy mogą odliczyć VAT.

Cena netto może być dla nich niższa niż cena zapłacona przy opodatkowaniu marży (9819,67 zł, a nie 10 000 zł), bo sprzedawca nie musi w swojej marży uwzględniać pomniejszającego ją VAT należnego. Natomiast VAT w kwocie 2160,33 zł taki podatnik odliczy.[/ramka]

Gdy chodzi jednak o zakup samochodu osobowego, opodatkowanie marży może być bardziej opłacalne, nawet gdy kupujący zamierza wykorzystywać pojazd tylko do działalności opodatkowanej VAT.

[ramka][b]Przykład 2[/b]

Podatnik prowadzący sprzedaż samochodów używanych wystawił fakturę VAT marża dotyczącą sprzedaży samochodu osobowego na kwotę należności ogółem 50 000 zł.

Samochód ten nabył wcześniej za 40 000 zł.

Podstawa opodatkowania marży będzie wynosić 8196,72 zł [(50 000 zł – 40 000 zł) : 1,22], a należny VAT 1803,28 zł (8196,72 zł x 22 proc.).

Nabywca nie odliczy tego podatku, nie zostanie bowiem wykazany na fakturze VAT marża. Samochód zostanie zatem kupiony za 50 000 zł.

Gdyby sprzedawca zastosował zasady ogólne, to podstawa opodatkowania mogłaby wynosić 48 196,72 zł (40 000 zł + 8196,72 zł marży), a na fakturze zostałby wykazany VAT należny w kwocie 10 603,28 zł (48 196,72 zł x 22 proc.).

Ponieważ chodzi o samochód osobowy, z tego nabywca mógłby odliczyć tylko 6000 zł (na podstawie art. 86 ust. 3 ustawy o VAT).

Nie mogąc skorzystać z prawa do odliczenia, zapłaci on za auto 52 800 zł (48 196,72 zł + 4603,28 zł), a zatem więcej niż w przypadku opodatkowania marży (50 000 zł).[/ramka]

[ramka][b]Kiedy VAT może być liczony tylko od marży[/b]

Opodatkowanie marży dotyczy dostawy towarów używanych, dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich lub antyków, które podatnik nabył od:

1) osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, niebędącej podatnikiem, o którym mowa w art. 15, lub niebędącej podatnikiem podatku od wartości dodanej,

2) podatników, o których mowa w art. 15, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 (chodzi o dostawę towarów używanych, pod warunkiem że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego) lub art. 113 (zwolnienie podmiotowe ze względu na niewysokie obroty),

3) podatników, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana od marży,

4) podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była zwolniona od podatku na zasadach odpowiadających regulacjom zawartym w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 113,

5) podatników podatku od wartości dodanej, jeżeli dostawa tych towarów była opodatkowana podatkiem od wartości dodanej na zasadach odpowiadających regulacjom dotyczącym opodatkowania marży, a nabywca ma dokumenty jednoznacznie potwierdzające nabycie towarów na tych zasadach. [/ramka]