Zacznijmy od PIT. Niestety, nie mamy dobrych wiadomości dla czytelników. Bon jest bowiem opodatkowany, co oznacza, że pracodawca musi doliczyć jego wartość do pensji zatrudnionego i potrącić zaliczkę.

[srodtytul]Prezent bez zwolnienia[/srodtytul]

Przypomnijmy, że zwolnione z PIT są świadczenia pieniężne i rzeczowe sfinansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Limit zwolnienia wynosi 380 zł rocznie. Jeśli dofinansowanie z funduszu jest zgodne z jego regulaminem i mieści się w zakresie działalności socjalnej, pracodawca nie musi doliczać wartości świadczenia do wynagrodzenia pracownika i potrącać od niego zaliczek na PIT.

Art. 21 ust. 1 pkt 67 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?n=1&id=346580]ustawy o PIT[/link] wyłącza jednak ze zwolnienia bony, talony i inne znaki, uprawniające do wymiany na towary lub usługi. Bez względu na to jaką mają wartość i z jakiego źródła je sfinansowano.

Firma, która obdarowuje pracowników kuponami towarowymi, może natomiast zaliczyć wydatki na ich nabycie do kosztów uzyskania przychodów. Taki prezent ma bowiem zmotywować zatrudnionego do lepszej pracy i poprawić relacje z przełożonym.

Wydatki są więc związane z działalnością przedsiębiorstwa. Ale musimy pamiętać, że jeśli bony są kupione ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, kosztem nie są same wydatki. Odliczyć można odpisy na fundusz w momencie wpłaty na jego rachunek (art. 23 ust. 1 pkt 7 lit. b [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=3EC0892953EAF58605FEE453B6E7CBF6?id=115893]ustawy o PIT[/link] oraz art. 16 ust. 1 pkt 9 lit. b ustawy o CIT).

Pamiętajmy też, że do kosztów nie można zaliczyć wydatków pracodawcy na działalność socjalną, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Tak wynika z art. 23 ust. 1 pkt 42 ustawy o PIT oraz art. 16 ust. 1 pkt 45 ustawy o CIT. Jak więc rozliczyć wydatki, w sytuacji gdy firma sfinansowała bony z własnych środków? Może je odliczyć, pod warunkiem że nie jest to działalność socjalna.

[srodtytul]Czynność poza VAT[/srodtytul]

Pozostaje jeszcze VAT. Firma, która przekazuje bony pracownikom, go nie płaci. Podarowanie kuponów nie jest bowiem czynnością opodatkowaną.

VAT pojawi się dopiero przy ich realizacji. Tak się przyjęło w praktyce i potwierdzają to interpretacje fiskusa, np. [b]Izby Skarbowej w Poznaniu z 26 czerwca 2009 r. (ILPP1/443-420/09-4/BP)[/b], w której czytamy:

„Bon stanowi rodzaj znaku legitymacyjnego upoważniającego do otrzymania w oznaczonym terminie określonych towarów. Bon nie jest towarem, lecz tylko kwitem, którym można zapłacić za nabywane towary. Zastępuje on środki pieniężne, za które zwyczajowo nabywa się towary. Przekazanie bonów nie stanowi również świadczenia usług.

Bony same w sobie nie zaspokajają żadnych potrzeb, nie stanowią autonomicznego świadczenia, a świadczenie jest elementem konstytutywnym usługi”.

[srodtytul]Stanowisko ETS a polskie realia[/srodtytul]

Warto jednak pamiętać, że [b]Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku z 29 lipca 2010 r. (w sprawie C40/09 Astra Zeneca UK Ltd)[/b] uznał, że przekazanie bonów pracownikom to odpłatne świadczenie usług i powinno być opodatkowane.

Jak pisaliśmy w „Rz” z 13 sierpnia br. w artykule [link=http://www.rp.pl/artykul/521626.html]Fiskus może zmienić poglądy w sprawie bonów[/link], takie stanowisko wynika w znacznej mierze ze specyfiki rozliczania bonów w Wielkiej Brytanii i trudno będzie je bezpośrednio przełożyć na polskie realia. Niewykluczone jednak, że urzędy skarbowe spróbują to zrobić.

[ramka][b]Komentuje Michał Bernat doradca podatkowy w kancelarii Wardyński i Wspólnicy[/b]

Do tej pory w interpretacjach i orzecznictwie dominował pogląd, że przekazanie bonów towarowych nie jest ani dostawą towarów, ani świadczeniem usług. Moim zdaniem wyrok ETS może spowodować zmianę podejścia urzędów skarbowych.

Wynika bowiem z niego, że przekazanie bonów pracownikom stanowi świadczenie usług i może podlegać opodatkowaniu.Trybunał wydał to orzeczenie, oceniając sytuację, w której pracownicy mogli pewną część wynagrodzenia od pracodawcy uzyskać nie w pieniądzu, a w bonach towarowych.

Wprawdzie polski kodeks pracy zabrania (z pewnymi wyjątkami) przekazywania zasadniczego wynagrodzenia w towarze, ale wyrok Trybunału może mieć znaczenie dla tych pracodawców, którzy dają zatrudnionym bony jako formę bonusu. Takie przekazanie mogłoby być opodatkowane, gdyby pracodawcom przysługiwało prawo do odliczenia VAT naliczonego przy nabyciu tych bonów.

Dotychczas nie mieli takiej możliwości, bo według powszechnie przyjmowanego przez fiskusa stanowiska przekazanie bonów nie było opodatkowane, a ich wystawcy nie dokumentowali tej czynności fakturami z podatkiem należnym.

Urzędy skarbowe mogą jednak uznać – w świetle orzeczenia Trybunału – że skoro sprzedaż bonów była czynnością opodatkowaną, to nabywcom (czyli pracodawcom) przysługiwało także prawo do odliczenia VAT naliczonego, bez względu na to czy sprzedawca wystawił im fakturę czy nie.

W takim wypadku pracodawcy przekazujący pracownikom bony powinni także wykazać VAT należny. To czarny scenariusz i wiele argumentów przemawia przeciwko niemu, ale nie można go wykluczyć.[/ramka]