[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BBBDB8F898095842A57F408BDD32183D?id=176376]Ordynacja podatkowa[/link] w art. 180 mówi, że jako dowód należy dopuścić wszystko, co może się przyczynić do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.

[b]Dowodami w postępowaniu podatkowym mogą być w szczególności księgi podatkowe, deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków[/b], opinie biegłych, materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin, informacje podatkowe, inne dokumenty zgromadzone w toku czynności sprawdzających lub kontroli podatkowej oraz materiały zgromadzone w toku postępowania karnego albo postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe.

Jak wynika z [b]wyroku WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 19 marca 2009 r. (I SA/Go 908/08)[/b], „materiały zgromadzone w toku postępowania karnego są pełnoprawnym dowodem w postępowaniu podatkowym”.

[srodtytul]Obowiązki urzędników[/srodtytul]

Organ podatkowy w trakcie postępowania ma określone obowiązki. Przede wszystkim powinien zebrać i w sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Rozpatrując go, nie może pominąć żadnego przeprowadzonego dowodu, może natomiast odmówić dowodowi wiarygodności – zgodnie z zasadą swobodnej oceny dowodów. W takim jednak przypadku musi uzasadnić, z jakiej robi to przyczyny.

Może w każdym stadium postępowania zmienić, uzupełnić lub uchylić swoje postanowienie dotyczące przeprowadzenia dowodu. Fakty powszechnie znane oraz fakty znane organowi podatkowemu z urzędu nie wymagają dowodu. Ale uwaga!

Fakty znane organowi podatkowemu z urzędu należy zakomunikować stronie.

[srodtytul]Strona też ma prawa[/srodtytul]

Ważna z punktu widzenia podatnika jest również treść art. 188 ordynacji podatkowej. Zgodnie z nim żądanie strony dotyczące przeprowadzenia dowodu należy uwzględnić, jeżeli przedmiotem dowodu są okoliczności mające znaczenie dla sprawy, chyba że okoliczności te stwierdzone są wystarczająco innym dowodem.

Organ podatkowy może wyznaczyć stronie termin do przedstawienia dowodu będącego w jej posiadaniu. Termin ustala się, uwzględniając charakter dowodu i stan postępowania, przy czym nie może on być krótszy niż trzy dni.

Strona powinna być też zawiadomiona o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków, opinii biegłych lub oględzin przynajmniej siedem dni przed terminem.

[b]Podatnik występujący w postępowaniu podatkowym na prawach strony ma prawo brać udział w przeprowadzaniu dowodu[/b], może zadawać pytania świadkom i biegłym oraz składać wyjaśnienia.

[srodtytul]Księgi podatkowe...[/srodtytul]

Fiskus może uznać za dowód księgi podatkowe. Stanowią one dowód tego, co wynika z zawartych w nich zapisów, gdy prowadzone są rzetelnie i w sposób niewadliwy. Uważa się je za rzetelne, gdy dokonywane w nich zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty.

Zasadą jest, że organ podatkowy nie uznaje za dowód ksiąg podatkowych, które są prowadzone nierzetelnie lub w sposób wadliwy. Księgi takie mogą być jednak dowodem, gdy wady nie mają istotnego znaczenia dla sprawy.

[srodtytul]... oraz dokumenty...[/srodtytul]

Dużą moc dowodową przepisy przyznają dokumentom urzędowym. Jeśli zostały one sporządzone w formie określonej w przepisach prawa przez powołane do tego organy władzy publicznej (np. akt notarialny, akt stanu cywilnego itp.), to stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.

Ordynacja podatkowa mówi, że jeżeli dokument znajduje się w aktach organu lub jednostki, to wystarczy przedstawić urzędowo poświadczony przez ten organ lub jednostkę odpis lub wyciąg z dokumentu. Organ podatkowy zażąda udzielenia odpisu lub wyciągu, jeżeli strona sama nie może ich uzyskać. Gdy organ podatkowy uzna za konieczne przejrzenie oryginału dokumentu, może wystąpić o jego dostarczenie.

Zamiast oryginału strona może złożyć odpis dokumentu, jeżeli jego zgodność z oryginałem została poświadczona przez notariusza albo przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym lub doradcą podatkowym.

Zawarte w odpisie dokumentu poświadczenie zgodności z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym lub doradcą podatkowym ma charakter dokumentu urzędowego. Oczywiście, gdy jest to uzasadnione okolicznościami sprawy, organ podatkowy zażąda od strony składającej odpis dokumentu przedłożenia jego oryginału.

Warto też pamiętać, że „jakkolwiek [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=BBBDB8F898095842A57F408BDD32183D?id=176376]ordynacja podatkowa[/link] nie ogranicza pojęcia dokumentów urzędowych do dokumentów krajowych, niemniej dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 194 tej ustawy będzie tylko dokument sporządzony przez organy administracji publicznej innego państwa, który jest honorowany przez władze RP na podstawie odrębnych przepisów (np. umów międzynarodowych)” – wynika z [b]wyroku WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 3 lipca 2008 r. (I SA/Go 410/08)[/b].

[srodtytul]... i świadkowie[/srodtytul]

Pewne fakty mogą w postępowaniu podatkowym potwierdzić również świadkowie. Ale uwaga! Nie każdy może być świadkiem. W myśl art. 195 nie mogą być nimi:

- osoby niezdolne do postrzegania lub komunikowania swych spostrzeżeń,

- osoby obowiązane do zachowania tajemnicy państwowej lub służbowej na okoliczności objęte tajemnicą, jeżeli nie zostały, w trybie określonym w obowiązujących przepisach, zwolnione od obowiązku zachowania tej tajemnicy,

- duchowni prawnie uznanych wyznań – co do faktów objętych tajemnicą spowiedzi.

Warto też pamiętać, że z ordynacji podatkowej wynika, iż nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem małżonka strony, jej wstępnych, zstępnych i rodzeństwa oraz powinowatych pierwszego stopnia, jak również osób pozostających ze stroną w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli. Prawo odmowy zeznań trwa także po ustaniu małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli.

Świadek może jednak odmówić odpowiedzi na pytania, gdy odpowiedź mogłaby narazić jego lub jego bliskich na odpowiedzialność karną, karnoskarbową albo spowodować naruszenie obowiązku zachowania ustawowo chronionej tajemnicy zawodowej.

[ramka][b]Ważne[/b]

Organ podatkowy ocenia na podstawie całego zebranego materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona. Okoliczność faktyczna może być uznana za udowodnioną, jeżeli strona miała możliwość wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów.[/ramka]

[ramka] [b]Urząd zapyta biegłego i zajrzy do mieszkania[/b]

Gdy w sprawie wymagane są wiadomości specjalne, organ podatkowy może powołać na biegłego osobę dysponującą takimi wiadomościami w celu wydania opinii.

Powołanie na biegłego następuje z urzędu, jeżeli opinii takiej wymagają przepisy prawa podatkowego.

Organ podatkowy może również w razie potrzeby przeprowadzić oględziny. Jeżeli przedmiot oględzin znajduje się u osób trzecich, osoby te są obowiązane na wezwanie organu podatkowego do okazania tego przedmiotu. [/ramka]